Azadliq radiyosi: “Néme üchün özbekler shunche köp térrorluq hujumlirigha chétilip qalidu”

Muxbirimiz qutlan
2017.11.04

29 Yashliq özbék yash seyfulla se'ipof 31-öktebir küni nyuyorkta térrorluq hujumi élip bérip 8 ademni öltürgendin kéyin, dunyawi taratqularning diqqet nuqtisi yene bir qétim musulmanlar dunyasigha, bolupmu ottura asiya elliride künsayin küchiyiwatqan diniy ashqunluq mesilisige merkezleshti.

Bash shtabi pragadiki “Azadliq radiyosi” 1-noyabir küni “Néme üchün özbekler shunche köp térrorluq hujumlirigha chétilip qalidu” serlewhilik maqale élan qildi. Mezkur maqalida 2017-yili kirgen kéchisi istanbuldiki reyna kéchilik kulubini qan'gha boyighan térrorchining, bu yil 4-ayning bashlirida sankt-pétérborgdiki métrogha bomba qoyghuchining, uningdin bir hepte ötüp stokholm sheher merkizide yük mashinisi bilen 4 ademni bésip öltürgüchining özbék kimlikige baghlinidighanliqi sanap ötülgen.

Gerche bu yilning ichide yüz bergen 4 qétimliq térrorluq hujumini élip barghuchilarning özbék bolushi 30 milyonluq nopusqa ige özbék xelqini térrorluq bilen baghliyalmisimu, emma közetküchiler, ilgiri rus kommunizmining 70 yilliq dinsizlashturush asaritide turup kelgen ottura asiya döletliride yüz bériwatqan bügünki keskin özgirishlirige yéqindin diqqet qilmaqta. Néme üchün ötken bir yil ichide dunyani zilzilige keltürgen 4 qétimliq térrorluq hujumini élip barghuchilarning hemmisi özbeklerge baghlinidu?

Melumki, özbekler sabiq sowétlar ittipaqi dewride pütkül ittipaq teweside, jümlidin ottura asiya jumhuriyetliride özining milliy til-yéziqi, ma'aripi, en'enisi we kimlikini saqlashta eng köp tirkeshken xelqlerning biri. Halbuki, 1991-yili sowétlar ittipaqi yiqilip, ottura asiyadiki ittipaqdash jumhuriyetler musteqilliqqa érishkendin kéyin, özbékistan pütkül ottura asiya boyiche eng békik, tashqi dunya bilen bolghan alaqisi üzülgen, iqtisadiy kasatlashqan, awam xelqning diniy étiqadi we erkin pikir qilishi teqiblen'gen mustebit bir döletke aylan'ghan.

Ilgiriki özbékistan kompartiyisining birinchi sékrétarliqidin musteqil özbékistanning tunji prézidéntigha aylan'ghan islam kerimof, 1990-yillarning axirliridin bashlap özbékistanda asta-asta küchiyiwatqan diniy keypiyatni qattiq basturushqa bashlighan. U, öz hakimiyitige kélidighan eng chong xewpning ottura asiyada künsayin küchiyiwatqan islami guruppilar we diniy qatlamdin kélidighanliqini hés qilip, “Diniy radikal”, “Ashqun unsur”, “Térrorchi”, “Wahabi” we “Islam partiyesining ezasi” dégendek qalpaqlar bilen minglighan özbék yashlirini qamighan. Minglighan özbék yashliri yéngidin musteqil bolghan wetinide erkin yashiyalmay chet'ellerge chiqip kétishke mejbur bolghan. Rusiye we bashqa döletlerge éqip bérip erzan emgek küchige aylan'ghan özbék yashliri arisida diniy keypiyat barghanséri kücheygen.

Buning bilen musteqilliqtin kéyin yétiship chiqqan yéngi bir ewlad özbék yashlirida öz wetinidiki mustebit hakimiyetni chekleshte islam rohi we siyasiy idé'ologiyesige tayinish idiyisi shekillen'gen. 

“Azadliq radiyosi” élan qilghan mezkur maqalide ottura asiyadiki yéngi bir ewlad yashlarning islami eqide we siyasiy küchni oz döletliridiki mustebit hakimiyetke qarshi turushning eng ünümlük yoli dep qaraydighanliqi ilgiri sürülgen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.