Özbékistan we qirghizistan qeshqer-tashkent yolidin ümid kütmekte

Muxbirimiz ümidwar
2018.01.21

Özbékistan, qirghizistan we xitay qeshqer bilen tashkent arisini tutashturidighan aptomobil qatnishi yoli berpa qilishqa tutush qilmaqta we özbékistan hem qirghizistan mezkur aptomobil yoli we kelgüsi qurulghusi xitay-qirghizistan-özbékistan tömür yolining özlirige zor payda élip kélishige ümid baghlimaqta. Ottura asiya uchur torida élan qilin'ghan bu heqtiki tepsilatta éytilishiche, 24-25-yanwar künliri xitay, qirghizistan we özbékistan qatnash ministirliklirining wekilliri tashkent shehirige jem bolup, 900 kilométirliq qeshqer-erkeshtam-osh-endijan-tashkent aptomobil yolini ishqa kirishtürüsh kélishi mesilisi boyiche yighin achidiken.

2017-Yili, qirghizistan we özbékistan arisida bu yol heqqide kélishim hasil qilin'ghan, arqidin ötken yili öktebirde xitay, qirghizistan we özbékistanning bir qanche yük aptomobilliri mezkur liniyide tunji qétim murasim bilen qatnighan idi. Kélishim boyiche mezkur aptomobil yoli liniyeside xitay, qirghizistan we özbékistanning yük aptomobilliri yük toshuydighan. Xewerde körsitilishiche, xitay, qirghizistan we özbékistan terep yene qeshqerdin bashlinidighan üch döletni tutashturidighan tömür yolni qurush heqqidimu pütüshüm hasil qilghan bolup, 2012-yili otturigha chiqqandin buyan emeliyleshmigen mezkur tömür yol qurulushini tézlitishqa xitay terepmu jiddiy kirishken. Xewerde éytilishiche, nöwette, qirghizistan we özbékistan da'iriliri mezkur aptomobil we tömür yol qatnash karidoridin zor paydilarni közlimekte. Ular qurulghusi tömür yoli xitay-rusiye sibiriye tömür yoli, xitay-qazaqistan tömür yollirigha riqabet yaritidu dep qarimaqta. 

Biraq, Uyghur közetküchilirining inkasliridin melum bolushiche, ottura asiya jumhuriyetliri musteqil bolghan deslepki on nechche yilda qeshqer qatarliq jaylardiki Uyghur sodigerliri bu döletlerning sodisida muhim rol oynighan idi. Yéqinqi yillardin buyan xitay shirketlirining rayondiki pa'aliyetliri we qoshna döletlerge salidighan mebleghliri hessilep ashqan bolup, xitay qeshqerni ottura we jenubi asiyagha soda-iqtisadi jehettin tesir körsitidighan bazigha aylandurushqa tutush qilmaqta iken. Közetküchilerning éytishiche, xitay buning üchün qeshqerni öz ichige alghan Uyghur rayonidiki saqchi dölitilik alahidilikini kücheytip, Uyghurlargha qaratqan siyasiy teqiblesh we Uyghur sodigerlirining chet'eller bilen bolghan soda alaqilirini kontrol qilishni kücheytken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.