Ши җинпиң хитайни парчилиғучиларни “кукум-талқан қилинидиғанлиқи” һәққидә агаһландуруш бәргән

Хитай рәиси ши җинпиң өткән һәптиниң ахири непални зиярәт қилғанда тәйвән, тибәт, уйғур вә хоңкоңлуқларни агаһландуруп, хитайни парчилашқа урунған һәрқандақ кишиниң “кукум-талқан қилинидиғанлиқи” ни тәкитлигән.

Ши җинпиңниң бу сөзләрни 3 милйондәк уйғур лагерларға қамалған, хоңкоңдики хитайға қарши наразилиқ һәрикити бастурулуватқан бир мәзгилдә непалдәк нурғун тибәт мусапирлириниң панаһгаһи болған бир дөләттә қилиши хәлқара таратқуларниң алаһидә диққитини қозғиди.

Шинхуа агентлиқиниң хәвәр қилишичә, ши җинпиң 13‏-өктәбир катмандуда непал баш министири шарма оли билән көрүшкәндә “хитайни парчилашқа урунған һәрқандақ киши кукум-талқан болиду. Хитай хәлқи бу хил урунушни қоллиған һәрқандақ чәтәл күчлириниң ухлимай чүш көрүватқанлиқини уларниң сәмигә салиду,” дегән.

Ши җинпиңниң бу қетимқи зиярити бейҗиң һөкүмити непалдики далай лама тәрәпдарлирини, тибәт мусапирлирини вә ламалирини контрол қилиш һәққидә непал даирилиригә қаттиқ бесим ишлитиватқан бир мәзгилдә елип берилған. Һалбуки, непал баш министири шарма оли непалниң “бир җуңго принсипи” ни қоллайдиғанлиқини билдүргән.

Мәлум болушичә, нөвәттә непалда20 миңдәк тибәт мусапири бар болуп, һәр йили 2500 дәк тибәт мусапири непал арқилиқ чеградин қанунсиз өтүп, һиндистанниң дарамсала районидики тибәт роһаний даһийси далай ламани тавап қилишқа баридикән.

Ши җинпиң бу қетимқи 2 күнлүк зияритидә непал билән төмүр йол қурулушини өз ичигә алған ул әслиһәләр қурулушиға алақидар бир қатар келишимләрни имзалиған. Икки тәрәп йәнә өз ара тутқунларни алмаштуруш келишими имзалашниң мумкинчилики һәққидә сөзләшкән. Хитай һөкүмити узун йиллардин бери непал билән тутқунларни алмаштуруш келишими имзалашни тәләп қилип кәлгән болсиму, лекин непал бу тәләпни рәт қилип кәлгән иди.