Туңганлар өзлириниң уйғурлар дуч кәлгәндәк тәқибләшкә учришидин әндишә қилмақта

Мухбиримиз үмидвар
2018.02.18

Гәнсудики туңганлар өзлириниң уйғурлар дуч келиватқандәк тәқибләшкә учришидин әндишә қилмақта. Ройтерс агентлиқиниң мухбири мичаел мартина тәрипидин йезилған бу һәқтики тәпсилатта көрситилишичә, йеқинда туңган мусулманлириниң мәсчитләрдә дини тәрбийә елишиға чәклимә қоюлғандин кейин, көплигән туңганлар хитай һөкүмитиниң өзлиригә қарита худди уйғурларға елип барғандәк зәрбә бериш чарә-тәдбирлири, йәни, һәммә йәрдә сақчи тәкшүрүш понкитлири вә “йепип тәрбийиләш мәркәз” лирини қуруш, д н а әвришкисини йиғиш қатарлиқларни қоллинишидин әндишә қилмақтикән.

Гәнсуниң ниңшя туңган аптоном областидики гуаңхе наһийиси даирилири балиларниң хитайниң чаған байрими мәзгилидә дини тәрбийә паалийәтлиригә қатнишишини чәклигән.

Ройтерс мухбириниң хәвиридә илгири сүрүлүшичә, һөкүмәт тәрипидин туңганларға келиватқан бесимлар уйғурлар учраватқандәк еғир әмәс болсиму, әмма нөвәттә туңганларға қаритилған бесимларму бәрибир ашмақта. Бир қисим җайлардики туңганларниң мәсчитлиридә әрзан товлаш үчүн канай қоллинишму чәкләнгән. 

Америкадики фрост университетиниң туңган миллитидин келип чиққан профессори, туңган вә уйғурлар әһвалини көзәткүчи мутәхәссис ма хәййүнниң ейтишичә, туңганлардики өзлиригә келиватқан бесимларниң күнсайин ешиши уларда уйғурлар дуч кәлгәндәк қаттиқ зәрбә бериш тәқдиригә дуч келишидин әндишә қилиш кәйпиятини кәлтүрүп чиқармақта. Буниңдин әндишә қилған көп сандики туңганлар һәр хил йоллар билән малайшия вә башқа мусулман әллиригә кетип йәрлишиш йоллирини таллимақта. Униң ейтишичә, чүнки, нөвәттә, хитай пуқралири арисида исламға қарши тәшвиқатлар қанат йейиватқан болуп, тор бәтләрдики сансизлиған мундақ тәшвиқатлар вә инкаслар чәклимигә учримайду. Туңганлар хитайларниң арисида тарқақ яшиғанлиқи үчүн улардики әндишә туйғуси техиму еғир икән.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.