Uyghur yashliri xelq'ara axbaratlargha Uyghur serxillirining qismetlirini pa'al anglatmaqta
2019.03.19
Uyghurlar diyaridiki lagérlargha qamalghan Uyghur serxilliri köplep melum bolush bilen birge, bu hal lagérlarning qurulushidiki axirqi muddi'alarnimu ashkara qiliwatqanliqi melum.
Ene shu xildiki serxillerning muhajirettiki perzentliri mewjut shara'ittin paydilinip, Uyghur jem'iyiti duch kéliwatqan omumiy qismetni “Shexsiy hékaye” sheklide téximu janliq anglatmaqta.
Uyghurlar diyaridiki tonulghan we köpning hörmitige érishken péshqedem zhurnalist, “Shinjang medeniyiti” zhurnilining uzun yilliq sabiq mes'ul muherriri qurban mamut ene shu xildiki serxil ziyaliylarning biri. Buningdin birer yilche ilgiri qurban mamutning lagérgha élip kétilgenliki melum bolghandin buyan, bu hal xitay hökümitining Uyghur serxillirini hujum nishani qiliwatqanliqining eng tipik misali qatarida tilgha élinip kelmekte. Qurban mamutning amérikadiki oghli behram sintash qurban imzasida “Washin'gton pochtisi” gézitining 18-mart sanida élan qilin'ghan mexsus maqalida qurban mamutning kimliki we uning Uyghur medeniyitini qoghdash hemde uni kéyinki ewladlargha yetküzüp bérishte qandaq tirishchanliqlarni körsetkenliki, xitay hökümitining mushundaq bir munewwer medeniyet xizmetchisini lagérgha qamiwélishining mahiyette ularning Uyghur medeniyitini weyran qiliwétishni közlewatqanliqining bir ipadisi ikenliki chüshinishlik rewishte bayan qilinidu.
Bolupmu qurban mamutning “Medeniyet zor inqilabi” mezgilidiki yashliq dewride “Siyasiy” sewebtin bir qétim éghir jismaniy qiynaq we qamaqni bashtin kechürgenlikini, “Bundaq künler emdi qayta kelmes ilahim” dep ümid bilen yashighan bu mötiwerning yéshi 70 ke mangghanda yene bir qétim oxshash seweb bilen xitay hökümitining qamaqxanisigha mehkum qilin'ghanliqini bayan qilish arqiliq xitay hökümitining özgermes mahiyitini yene bir qétim körsitip béridu.
Lagérdiki Uyghur serxilliridin elning hörmitige muyesser bolghan küldürge cholpini adil mijitning küy'oghli arslan hédayetmu bu jehette gherb dunyasidiki herqaysi axbarat wasitilirige adil méjitning kimliki we uning hazirqi ehwalini anglitishta ülgilik rol oynap kéliwatqan yashlarning biri. Uning awstraliyediki dangliq axbarat wasitilirining biri bolghan CBC agéntliqi bilen ötküzgen söhbiti asasida teyyarlan'ghan 18-marttiki xewer maqalisidimu elge tonulghan, yene kélip xitay hökümitining héchqandaq qanun-belgilimilirige xilapliq qilip baqmighan bir komédiye artisining tutqun qilin'ghanliqi algha sürülüwatqanliqi, özlirining uning hazir nediliki, hetta ölük-tirik ikenlikidinmu xewersiz ikenlikini bayan qilish arqiliq xitay hökümitining Uyghur medeniyet-sen'itini hujum nishani qiliwatqanliqi yorutup bérilidu.