Uyghur kishilik hoquq qurulushi dunya döletlirini dawamliq süküt qilmasliqqa chaqirdi

Amérikidiki Uyghur kishilik hoquq qurulushi 2009-yilidiki “5-Iyul ürümchi weqesi” ni xatirilesh munasiwiti bilen bayanat élan qilip, b d t gha eza döletlerni Uyghurlar uchrawatqan éghir kishilik hoquq depsendichilikige qarap turmasliqqa chaqirdi.

Uyghur kishilik hoquq qurulushi bayanatida “5-Iyul ürümchi weqesi” de xitay qoralliq küchlirining pütün Uyghur mehellirige basturup kirip, mehellidiki Uyghur erlirini xalighanche tutqun qilghanliqi, ularning arisidin nurghunlirining ta hazirghiche héchqandaq iz-dériki bolmaywatqanliqi, halbuki aridin 9 yil ötken bügünki künde Uyghurlargha qaritilghan bu öz meyliche tutqun qilish we mejburiy ghayib qiliwétish siyasitining yenimu éghirlashqan halda dawam qiliwatqanliqini tenqid qilghan.

Bayanatta mundaq déyilgen: “Xitay hökümiti nöwette Uyghurlarni zor kölemlik ‛yighiwélish lagérliri‚ gha solimaqta. Nurghunlar özlirining yéqinlirining hetta qaysi lagérda ikenlikinimu bilmeydu. Uyghur kishilik hoquq qurulushi b d t gha eza döletlerni bu yil 11-ayda échilidighan xitayning kishilik hoquq weziyitige qarap chiqish yighinida bu ‛yighiwélish lagérliri‚ mesilisini otturigha qoyushqa we xitay hökümitini qattiq eyibleshke chaqirimiz.”

Uyghur kishilik hoquq qurulushining bashliqi ömer qanat ependi bayanattiki sözide xelq'ara jem'iyetning 2009-yilidiki ürümchi weqeside xitay hökümitini qattiq we ochuq-ashkara tenqid qilmasliqining bügünki künde xitay hökümitining yenimu heddidin éship, kishilik hoquqni téximu ilgirilep depsende qilishigha sewebchi bolghanliqini tenqid qilghan we bu qétim dunya jama'etchilikini xitayning “Yépiq terbiye lagérliri” ni tenqid qilishta oxshash xataliqni sadir qilmasliqqa chaqirghan.

Xitay hökümiti “5-Iyul ürümchi weqesi” de 200 dek adem ölgenliki, ölgenlerning köp qismining xitay ikenlikini ilgiri sürüp kelgen idi. Lékin xelq'aradiki Uyghur teshkilatliri mezkur weqede minglighan Uyghurning öltürülgenliki we iz-déreksiz ghayib qiliwétilgenlikini élan qilghan idi.

D u q düshenbe küni élan qilghan bayanatida dunyaning herqaysi jaylirida yashawatqan Uyghur jama'itini “5-Iyul weqesi” de bigunah öltürülgen, türmilerge tashlan'ghan we ghayib qiliwétilgenlerni eslesh we ular uchrighan ziyankeshlikni xelq'aragha ashkarilashqa dewet qildi.