Uyghurlar mesilisi barghanséri zor xelq'ara qollashqa ige bolmaqta
2020.08.04
Milyonlighan Uyghurning lagérlargha qamilip ghayet zor rohiy we jismaniy qiynaqlargha duch kéliwatqanliqi pütün dunyagha melum bolghandin kéyin bu mesilige bolghan tenqid barghanséri keng rayonlargha yéyilishqa bashlidi. 3-Awghust küni kubaliqlar we keshmir musulmanlirining Uyghurlarni qollash herikiti bu nuqtini téximu ochuq körsetti.
“Kündilik islahatchi” gézitining 3-awghusttiki xewirige qarighanda amérikaning filorida shtatidiki “Kuba qarshiliq körsitish teshkilati” Uyghurlar diyaridiki mejburiy emgekke chétishliq ehwallardin xewerdar bolghandin kéyin “Uyghurlarning mejburiy emgikige xatime bérish ittipaqi” gha qoshulushni qarar qilghan. Bu ittipaq 130 din artuq teshkilatning bash qoshushi bilen wujudqa kelgen bolup, yéqinqi mezgillerdin buyan izchil xelq'aradiki chong shirketlerni Uyghurlar diyari bilen baghlinishliq bolghan mejburiy emgek heqqide agahlandurup kelmektiken.
“Kuba qarshiliq körsitish teshkilati” ning bash katipi orlando özlirining néme üchün bu ittipaqqa qoshulush qararigha kelgenliki heqqide boronat axbarat wastilirigha söz qilghanda bu nuqtini alahide tekitligen hemde “Kommunistik hakimiyetlerning qullar emgikini ékisplattatsiye wastisigha aylanduruwélishi del biz kubaliqlar köp qétimlap bashtin kechürgen qismetlerning biri” dégen.
Xewerde éytilishiche, xitay kompartiyesi “Bir belwagh bir yol qurulushi” ni bashlighandin buyan özlirining uzun yilliq “Qedinas buradiri” bolghan kuba hakimiyitini mezkur qurulushqa élip kirgen. Emma kubaning “Qedimki yipek yoli” bilen héchqandaq alaqisi yoq iken. Ular buni “Xitayning latin amérikasini boysundurush urunushining deslepki qedemliri” dep qarimaqtiken.
3-Awghust küni “Iqtisad waqti” géziti keshmirdiki musulmanlarning Uyghurlar duch kéliwatqan paji'eler heqqidiki bayanatini élan qilghan. Uningda éytilishiche, shu küni sirinagardiki keshmir musulmanlirining rehberliridin hashim qureyish xitay hökümitining Uyghurlardiki diniy étiqadni cheklesh tedbirlirini qattiq eyibligen hemde xitay hökümitining sherqiy ladax rayonidiki pa'aliyetlirini “Kéngeymichilik urunushining ipadisi” dep körsetken. U bu heqte söz qilip “Mushundaq bir hakimiyetning hindistan'gha kéngeymichilik qilishini qollawatqan kishilerning eqli-hushi heqqide mersiye yézish lazim. Chünki ular hindistanning düshmini” dégen.