Uyghur rayonidiki türmilerdimu mehbuslargha xitay tili öginish mejburiyiti barliqi melum bolmaqta

Muxbirimiz irade
2019.05.28

“Junggo xewerler tori” ning 28-may künidiki xewiride shixugha qarashliq 11-türme rayonidiki wang wéy isimlik türme saqchisining xizmetliri teshwiq qilin'ghan bir parche xewer élan qilin'ghan. Xewerde, wang wéy isimlik bu saqchi xizmetke qatnashqandin buyan özining köp xil iqtidarini jari qildurghanliqi, mesilen türmige yéngi kelgende bir éghizmu dölet tili sözliyelmeydighan bir mehbusning wang wéyning zérikmey chüshendürüshi netijiside dölet tili yeni xitaychini nahayiti rawan sözleydighan we hetta qedimiy shé'irlarnimu yadliyalaydighan bolup ketkenliki bayan qilin'ghan.

Xitay hökümiti Uyghur élide yolgha qoyghan atalmish “Qayta terbiye lagérliri” din qutulup chiqqan lagér shahitliri özlirining lagérda xitayche öginishke we shi jinpingning nutuqlirini yadlashqa mejburlan'ghanliqini bildürgen idi.

Xewerde wang wéyning türmidikilerge mexsus xitay tili shé'irliri, xitayche xetler we bashqilarni sistémiliq ögetkenliki ilgiri sürülgen.

Chet'ellerdiki közetküchilerning qarishiche, shixudiki türmige a'it xewerdin türmilerdiki Uyghur mehbuslarning hazir xitayche öginishke mejburliniwatqanliqini éniq körüwélishqa bolidiken.

Bundin bashqa yene xewerde, chet'ellerdiki Uyghurlarning küchlük naraziliqini qozghawatqan yeni erliri lagérgha solan'ghan öylerge “Qoshmaq tughqan” kadir süpitide orunlashturuluwatqan xitay kadirlar mesilisige a'it mezmunlarmu orun alghan. Xewerde “Wang wéy shixuning ittipaq yolida olturushluq güli hedini dawamliq yoqlap turidu. Güli hede öyide peqet bir kichik qizi bilen yashaydu, parche-purat ishlarni qilip jan baqidu. Wang wéy we uning sepdashliri qerelsiz halda kélip, uni sogha-salamlar bilen yoqlap turidu” déyilgen.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.