Xitayning “Uyghur jihadchilar tehditi” heqqide dawa qilishi guman qozghimaqta
2018.04.03
Urush oti qaplighan süriyede Uyghur “Mujahidlar” ning jeng qiliwatqanliqi heqqidiki xewerler tarqalghandin buyan xitay hökümitining “Uyghur térrorchilar bizni hujum nishani qilmaqta” dep dewa qiliwatqanliqi melum. Yéqinda xitay hökümitining bu xil gep-sözlirining pütünley asassiz ikenliki heqqide mulahiziler otturigha chiqishqa bashlidi.
“Jenubiy xitay seher géziti” ning 2-apréldiki maqaliside körsitilishiche, xitaydiki “Xelq'ara munasiwetler tetqiqat merkizi”ning mudiri ji jiyé süriyediki urush muhitida jeng meshiqi körgen “Uyghur jihadchilar” ning süriyediki urush otining peskoygha chüshüshige egiship xitaygha qaytishi hemde yéngidin “Térrorluq” tehditi peyda qilidighanliqini tekitligen. U hetta téximu tepsili qilip “2017-Yili jihadchilarning xitaygha qaytish tehditi ötken yillardikidin 16 hesse ashti” dep körsetken.
Xitay hökümitining bayanatida éytilishiche, “Jihadchilar ottura asiya yaki rusiye arqiliq xitaygha qaytmaqchi bolghan” bolup, xitay mutexessisler bu heqte türlük qiyaslarni, jümlidin atalmish “Uyghur térrorchilar qanunluq wiza bilen qaytip kélishi mumkin” dégendek perezlerni otturigha qoyghan.
Halbuki, londondiki “Xan jemeti xelq'ara bixeterlik tetqiqat merkizi” ning mudiri rafayél pantuchchining pikirige qarighanda, xitay hökümiti toxtimastin “Uyghur térrorchilarning tehditi” heqqide söz qiliwatqan bolsimu, lékin hazirgha qeder shundaq kishilerdin birerining qaytip kelgenlikige da'ir héchqandaq ispatni otturigha qoyup baqmighan.
U bu heqte söz qilip: “Xitay hökümitining chet'ellerdiki jihadchilardin ensirishining belgilik asasi bar, dep qaralsimu, emma xitay hökümitining ashundaq mujahidlardin birerining qaytip kelgenliki heqqidiki ispatni otturigha qoyup baqmighanliqimu tilgha élishqa erziydighan ehwallarning biri” dep körsetken.