Elhudud géziti: “Xitay ming muhemmedni öltürgen bolushi mumkin, emma téxi birining resimini sizmidi”

Ottura sherqte chiqidighan “Elhudud” géziti 18-noyabir “Xitay ming muhemmedni öltürgen bolushi mumkin, emma téxi birining resimini sizmidi” serlewhilik bir maqale élan qilghan bolup, maqalide ereb we musulman döletlirining xitay hakimiyitining Uyghur musulmanlirigha yürgüzüwatqan siyasitige izchil sükütte turup kéliwatqanliqi tekitlen'gen.

Hetta maqalide islam hemkarliq teshkilatining bir emeldarining munu sözliri neqil keltürülgen: “Ular ming muhemmedni öltürsimu, muhemmedlerni tughmaqchi bolghan minglighan ayalni mejburiy tughmas qilsimu, tughulmaqchi bolghan muhemmedlerni éliwetsimu meyli, lékin bizning muqeddes simwollirimizni kemsitmise, mesxire qilmisa we yaki peyghemberning hejwi resimini sizmisila bolidu. Ochuqini éytqanda, biz xitayning kiyim-kécheklirige mohtaj. Mekkidin qaytqan hajilargha xitayda yasalghan jeynamaz, gilem we ke'ibe heykelliri bolmisa bolmaydu”.

Nurghunlighan musulman rehberliri yéqinda fransiyide muhemmed peyghember eleyhissalamning hejwi resimining neshr qilinishini “Islam dinigha tajawuz qilghanliq” qattiq eyiblidi. Hetta bu seweblik bezi kishilerning “Ölümi yaki qiyin-qistaqqa élinishi” kéreklikini ilgiri sürgenidi.

“Elhudud” gézitining xewirige qarighanda, firansiyediki keskin toqunushlardin kéyin béyjing dunyadiki ikki milyard musulmanning Uyghur musulmanlirining teqidirige qayturidighan inkasidin ensirigen. Bir xitay emeldari mundaq dégen: “Eger ular bir resimge mushundaq ghezeplense, bizning Uyghur ayallirini mejburiy tughmas qiliwetkinimizni bilgende ular néme qiliwéter? dep ensiriduq. Emma musulman dölet emeldarliri xitay dölitining ishigha musulman dunyasining arilishishning hajiti yoqluqini éytqanda, nahayiti xushal bolduq”.

Bir musulman diplomat mundaq dégen: “Uyghurlar bashqa bir dunyada yashaydu, biz ular heqqidiki xewerlerni pat-pat gherb gézitliride uchritimiz. Ochuqini éytqanda biz ularning hörmetke layiq heqiqiy musulman yaki emeslikini bilmeymiz, qur'an bizge bid'etchilerdin kelgen uchurlarning yalghan xewer bolup qalmasliqi üchün delillishimizni éytidu. Biz xitay dölitining muddi'asini ‛pak‚ dep perez qilishqa we ularning éytqanlirigha ishinishke mejburmiz. Eger ular yalghan sözligen, Uyghurlar heqqidiki xewerler rast bolsa, Uyghurlar shéhid bolidu, xuda ulargha rehmet qilidu.”

Emma “Elhudud” gézitining maqaliside bu sözlerni qilghan islam hemkarliq teshkilati emeldari we diplomatning isimlirini éniq atimighan.

Melum bolushiche, xelq'ara metbu'atlarda ashkariliniwatqan xitay hakimiyitining milyonlighan Uyghur musulmanlirini lagérlargha solishi, Uyghurlarning islami diniy kimlikige hujum qilishi, Uyghur ayallirining mejburiy tughmas qiliwétilishi, Uyghur yashlirining xitayning ichikiri ölikiliridiki zawutlargha yötkilip mejburiy qul emgikige sélinishi qatarliq mesililerge xelq'ara kishilik hoquq teshkilatliri we démokratik döletler nahayiti köngül bölüp, xitayning bu xil basturush siyasitige izchil qarshi turup kelgen. Emma, mutleq köp qisim musulman döletliri hökümetliri xitayni qollash pozitsiyesini bildürgen yaki buninggha köz yumghanidi.

Melum bolushiche, islam hemkarliq teshkilati 1969-yili qurulghan xelq'araliq teshkilat bolup, 57 eza dölettin terkib tapqan. 2015-Yilghiche se'udi erebistan, türkiye, pakistan, behreyin qatarliq toplam nopusi 1 milyard 800 milyondin ashidighan 49 musulman dölet bu teshkilatning ezasi bolghan.

Bu teshkilat “Musulmanlar dunyasining ortaq sadasi” ikenlikini we “Xelq'ara tinchliq we inaqliqni ilgiri sürüsh rohi bilen musulman dunyasining menpe'etini qoghdash” üchün tirishidighanliqini otturigha qoyghanidi.