“Washin'gton pochtisi” géziti qeshqer shehiridiki yuqiri téxnikaliq nazaret sistémisi heqqide maqale élan qildi

“Washin'gton pochtisi” géziti 22-iyun küni xitaydiki “Xitaydiki ‛yuqiri téxnikaliq teqib shehiri‚ hemmimizge agahlandurush bolushi kérek” selewhilik maqale élan qildi. Maqalining aptori bil dréksél 2018-2019-yilliri chingxu'a uniwérsitétida oqughan. U jeryanda xitayning yuqiri téxnikaliq dölet xewpsizliki nazaret sistémisini alahide tetqiq qilghan.

Maqalide Uyghurlar eng köp topliship olturaqlashqan qedimi sheher qeshqerning küchlük nazaret we teqib tori astidiki “Saqchi döliti” ge aylinish jeryani bayan qilin'ghan.

Xitay hökümiti b d t pen-medeniyet we ma'arip teshkilati, yawropa parlaménti we xelq'ara taratqularning naraziliqigha qarimay, 2009-yildin 2014-yilghiche bolghan ariliqta qeshqer qedimiy shehirini chéqip tüzliwetken idi. Shu qétimliq buzushta qeshqer shehiridiki 90 pirsentin köprek qedimi olturaq öyler we mehellilerning weyran qilin'ghanliqi melum.

Maqalide yene xitaydiki yuqiri pen-téxnika shirketlirining dölet apparatliri bilen birliship, Uyghur rayonidiki, bolupmu Uyghurlar topliship olturaqlashqan jenubiy Uyghur diyaridiki xelqlerni basturushta qandaq heriket qilghanliqi chüshendürülgen.

Xitaydiki eng chong téléfon shirkiti bolghan “Xu'awéy shirkiti” 2014-yilidin bashlap xitaydiki 500 din artuq sheherning nazaret méxanizimining toluq kontrolluq astidiki “Eqliy sheher” bolushida qandaq rol oynighanliqi xelq'ara metbu'atlarda diqqet tartqan idi. Bolupmu Uyghur diyaridiki sheherlerde yuqiri téxnikaliq neqip sistémisining barliqqa kélishide xitay pen-téxnika shirketlirining qoli bar idi.

Maqalining axirida aptor dunya jama'etchilikini xitay hökümiti qeshqerde toluq ishqa ashurghan yuqiri téxnikaliq nazaret sistémisining dunyagha kéngiyip kétishidin saqlinishqa agahlandurghan.