Xitay hökümitining chet'ellerdiki Uyghurlarni nazaret qiliwatqanliqi diqqet qozghimaqta

Muxbirimiz irade
2020.02.13

Xitay hökümitining chet'ellerdiki Uyghurlargha ularning yurtidiki uruq-tughqanlirining bixeterliki arqiliq tehdit qiliwatqanliqi yenimu köp axbaratlarning diqqitige érishmekte.

Amérikada chiqidighan “Koda” namliq musteqil xewer orginida 13-féwral küni mushu heqte keng kölemlik bir parche maqale élan qilindi. “Xitayning türkiyediki Uyghurlar üstidin jasusluq qilishi-wats'ap we ündidar Uyghurlarni qorqutush üchün ishlitilmekte” mawzusida élan qilin'ghan bu maqalide türkiyede yashaydighan we özini nur dep tonushturghan bir Uyghurning kechürmishliri arqiliq xitay hökümitining chet'ellerdiki Uyghurlargha qaratqan bésim we nazaret herikiti yorutup bérilgen.

Maqalide xitay da'irilirining nur we bashqa Uyghurlargha ündidar we wats'ap arqiliq yéqinliship, ulardin özliri üchün jasusluq qilip bérishni telep qilghanliqi we buni telep qilghanda uning u yerdiki uruq-tughqanlirining bixeterlikini pesh qilidighanliqini bayan qilghan. Maqalide xelq'ara kechürüm teshkilatining tetqiqatchisi patrik pun ziyaret qilin'ghan bolup, u bundaq ehwalning chet'ellerdiki Uyghurlargha omumlashqanliqini, özlirige bu heqte nurghun melumat kelgenlikini éytqan.

Xitay hökümiti 2016-2017 yilliri Uyghur élide keng kölemlik tutqun herikitini yolgha qoyush bilen teng yene chet'ellerde yashawatqan Uyghurlargha qaratqan nazaret we teqib xizmetlirini kücheytken idi. Ularning yuqiriqi maqalide tilgha élin'ghan usuldin bashqa yene herxil jasusluq yanfon epliri arqiliqmu chet'ellerdiki Uyghurlarni nazaret qilghanliqi ashkarilan'ghan. Amérikaning tor bixeterliki shirketliri we gugil qatarliq téxnika shirketliri keyni-keynidin xitay yasighan “Yaghach at” namliq jasusluq wirusi arqiliq mexsus ayfon qollan'ghuchi Uyghurlarni nishan qilghanliqini bildürgen. Buningdin sirt yene amérika-isra'iliye tor bixeterliki shirkiti ötken yili 9-ayda xitay xakkérlarning bir qisim döletlerning téléfon sistémilirigha hujum qilish arqiliq ottura asiya we sherqiy-jenubiy asiya döletliride sayahet qiliwatqan Uyghurlarning herikitini nazaret qilghanliqini ashkarilighan.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.