Xitaydiki asasiy qanun tüzitilmisi zor ghulghula qozghidi
2018.03.12
11-Mart küni xitay xelq qurultiyi qarar maqullap, xitay asasiy qanunidiki “Dölet re'isi ikki qarardin artuq wezipe öteshke bolmaydu” dégen maddini resmiy özgertti. Buning bilen mezkur weqe yene bir qétim köpligen axbarat wasitilirining qiziq nuqtisigha aylandi.
Xitay re'isi shi jinpingning hoquq textide cheksiz olturushigha yol achqan bu qararni köp qisim kishiler “Démokratik islahat heqqidiki ümidlerni berbat qildi” dep körsetken. Shuningdek buning yéngidin bir diktatoriliq dewrining bashlinishidin bésharet ikenlikini tekitligen.
Firansiye agéntliqining bu heqtiki xewiride “Maw zédong dewridiki balayi'apetlik yillarning derdini harghiche tartqan bu rehberni kishiler künlerning biride sotsiyalizm tüzümini aghdurup tashlishi mumkin, dep perez qilghan idi. Emdilikte u yéngidin maw zédong bolush aldida turmaqta” déyilidu.
Mezkur hadise xitaylarning özidimu zor ghulghula peyda qilghanliqi melum. “Awstraliye xewerliri” torining 12-marttiki maqaliside körsitilishiche “Xitay yashliri géziti” ning sabiq tehriri li datong bu heqte söz qilip, “Bu hal shübhisizki xitayni we xitay xelqini weyran qilidu. Shunga men süküt qilmasliqim, téximu köp kishilerni bu heqte agahlandurushum lazim” dégen.
B b s ning 12-marttiki xewiride körsitilishiche, shi jinpingning ömürlük re'is bolush arzusi chet'ellerdiki xitay oqughuchilarningmu qattiq qarshiliqigha duch kelgen. En'gliye we awstraliyediki köpligen aliy mekteplerde xitayche we in'glizche “Shi jinping bizning re'isimiz emes” mawzuluq tam gézitliri otturigha chiqqan. Twittérdimu “Shi jinpingni toxtitish” namliq hésabat astida imza toplash pa'aliyiti uyushturulghan hemde minglighan kishiler buninggha imza qoyghan.