Amérika dölet mejliside xitayning wirusni bir yaqliq qilishini eyiblesh qarar layihisi tonushturuldi
2020.03.24
Amérika awam we kéngesh palata ezaliri birlikte 24-mart küni amérika dölet mejliside xitay hökümitining wirusni bir yaqliq qilishtiki tedbirliri eyiblen'gen qarar layihisini tonushturdi.
Awam palata ezasi jim banks bu heriketni bashlighuchi bolup, bu layihide xitay hökümitining wirusni bir yaqliq qilishtiki xataliqini “Minglighan kishilerning bihude ölüp kétishige biwasite jawabkar bolghan amil” déyilidu.
Amérikadiki ikki partiyege mensup palata ezaliri arqimu-arqidin imza qoyghan bu layihe amérika-xitay otturisida wirusni chöridigen qattiq talash-tartish ewj éliwatqanda otturigha chiqti. Layihide xitay hökümitining wirus deslep bayqalghanda uchurni yoshurushi, bayqalghan wirus bimarlirini bir yaqliq qilish usuli, xitay hökümitining gherezlik halda uchur heqqide yalghan melumat tarqitishi shundaqla xelq'ara jama'etning “Éghir wirus tehditige duch kéliwatqan ‛az sanliq milletler‚ ge yardem bérish” heqqidiki tekliplirini ret qilishi qatarliqlar etrapliq bayan qilindi.
Jumhuriyetchiler partiyesidin bolghan köpligen palata ezaliri yene xitay hökümitining Uyghurlarni lagérlargha qamash qilmishini qattiq eyiblep: “Ikki milyonche Uyghur emgek lagéri sheklini alghan lagérlargha qamilip boldi. Hazir shara'iti bekmu nachar bolghan bu lagérlar wirus taza ewj alidighan yoshurun nuqtilardin bolup qalmaqta,” dep körsetti.
Layihide yene xitay hökümitining wirus heqqidiki mes'uliyetni amérikigha artip qoymaqchi bolushi hemde xitaydiki amérika muxbirlirini qoghlimaqchi bolushi qattiq eyiblendi. Jim banks bu heqte söz qilip: “Xitay hökümiti yalghanchilarning pir-ustazidur. Ularning axbarat wasitiliri kötürüp chiqqan ‛pakitlar‚ gha ishinishke bolmaydu,” dédi. Axbaratchi isak ston fish buninggha inkas qayturup: “Xitaydiki tajsiman wirusqa da'ir uchurlar pütünley yalghan bolghachqa uni xewer qilmasliqimiz lazim,” dédi.