“хитай диний ишлар низами” ниң түзитиш киргүзүлгән нусхиси 1-февралдин башлап рәсмий йолға қоюлған

Мухбиримиз ирадә
2018.02.01

“хитай диний ишлар низами” ниң түзитиш киргүзүлгән нусхиси бүгүн, йәни 1-февралдин башлап рәсмий иҗра қилинишқа башлиған. Пәйшәнбә күни, хитайниң “йәр шари вақти гезити” хәвәр тарқитип, өзгәртиш киргүзүлгән “дини ишлар низами” ниң уйғур елини асасий нишан қилған һалда йолға қоюлидиғанлиқини билдүргән. Бу уйғур елида диний бесимниң йәниму күчийидиғанлиқидин дерәк беридикән.

Хәвәрдә хитай дөләтлик милләтләр вә дин ишлири комитетиниң мудири җу вейчүнниң сөзи нәқил елинған болуп, “дини радикаллиқ әһвали күчлүк болған уйғур елиниң йеңи қанун-түзүмләрни иҗра қилиштики ачқучлуқ нишан болидиғанлиқи” әскәртилгән. Җу сөзидә “вәтәнпәрвәрлик тәрбийиси уйғур районидики мәсчитләрдә давам қилдурулуши керәк. Дини затлар вә динға ишәнгүчиләргә радикаллиққа вә террорлуққа қарши туруш тәрбийәсиму қошуп елип берилиши керәк, мәсчитләр һөкүмәтниң башқурушини толуқ вә қәтий қобул қилиши керәк,” дегән. 

Мәлум болушичә, хитайниң дини ишларни башқурушқа аит бәлгилимисиниң өзгәртилгән нусхиси “әсәбийликкә вә чәтәлниң сиңип кириш һәрикитигә тақабил туруш” қа аит мәзмунларни өз ичигә алған икән. 

Уйғур аптоном районлуқ даириләр бултур 4-айдила “әсәбийликни түгитиш низами” ни йолға қоюп болған иди. 50 Маддилиқ мәзкур низамда илгири тарқитилған “диний әсәбийликниң 75 хил конкрет ипадиси” дә көрситилгән нуқтилар йиғинчақланған иди. 

“хитай дини ишлар низами” ниң өзгәртилгән нусхисида йәнә “диний радикаллиқ” қа четилидиған иш-паалийәтләргә мәбләғ тәминләш, динни баһанә қилип туруп дөләт бихәтәрликигә сәл қараш, дөләтни бөлүш вә яки террорлуқ билән шуғуллиниш қатарлиқларни чәкләшкә мунасивәтлик мәзмунларму қошулған. Җу вейчүн сөзидә, хитайниң һазир илгири көрүлүп бақмиған вәзийәткә дуч келиватқанлиқини, чәтәл күчлириниң суқунуп керивелиш һәрикәтлириниңму барғансери еғирлашқанлиқини билдүргән. 

Чәтәлләрдики уйғур көзәткүчиләр, хитай һөкүмитиниң һазир хитай өлкилиридики христиан муритлирини қаттиқ бир тәрәп қилишни ойлишиватқанлиқини, буниңға қарши тәдбир вә низамларни алди билән уйғур елида синақ қилғанлиқини илгири сүрмәктә.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.