“Nyu-york waqti géziti” ning muxbiri: kompartiye impériyesi idiyening emes, küchning mehsuli

“Nyu-york waqti géziti” ning muxbiri édward wang düshenbe küni maqale élan qilip, özining xitayda turghan 10 yilliq muxbirliq hayatidiki tesirat we chüshenchilirini yézip chiqti. Édward wang “Xitay impériyesining qayta tughulushi” serlewhilik maqaliside ilgiri sürüshiche, “Xitayning hazirqi kompartiye impériyesi bir zorawan küchning mes'uli” iken.

Édward wang 2008‏-yili “Nyu-york waqti géziti” ning xitayda turushluq muxbirliqigha ewetilgen. U bu jeryanda Uyghur aptonom rayonigha bérip xitay hazirqi siyasiti, Uyghurlar hayati, Uyghurlar duch kéliwatqan siyasiy bésimlar heqqide nurghun maqalilerni élan qilghan. Édward wang ötken yili 12‏-ayda xitaydiki muxbirliq xizmitidin ayrilip amérikigha qaytqan idi. Uning körsitishiche, édward wangning 10 yil burunqi xitay heqqidiki chüshenchisi bilen uning oy pikiride zor özgirish bolghan. U mundaq deydu: “Men burun nurghun kishilerge oxshash xitay yéngi bir idiyening yolini yeni hayatliq küchige tolghan yéngi bir qimmet qarishi, yéngi bir medeniyetning yolini achti, dep oylayttim. Bu uning derijidin tashqiri döletlik ornigha uyghun dewr bolush bilen birge, özige ishen'gen, téximu échiwétilgen basquchqa qarap mangidu, dep hésablayttim. Biraq ötken yili méning xitaydiki xizmitim axirlishish bilen teng, méning bu qarishim özgerdi.”

Uning körsitishiche, “Hazirqi xitay yéngi impériyesi u terghib qiliwatqan xitay idiyesi yaki zamaniwi medeniyitining jelp qilish küchining mehsuli emes, belki kompartiyening iqtisadi tehditni öz ichige alghan qattiq qol küchining mehsuli” iken. Édward wang Uyghurlarni weziyiti heqqide toxtilip, zorawanliq we basturushning Uyghur rayonida aylanma xaraktérlik jiddiy weziyet peyda qilghanliqini tekitligen. Édward wang xitaydiki axirqi xizmet sepiride qeshqerni ziyaret qilghan. U maqaliside özining qeshqer sepirini teswirlep, “Xitaydiki axirqi ziyaret sepirim yipek yolidiki bostanliq qeshqerge boldi. Bu yerdiki ziyaritimde qolida zorawanliqqa qarshi turush saymanlirini kötürüwalghan saqchilarning birqanche Uyghur yashni qorshiwalghanliqini kördüm” dep tekitligen.