Amérikiliq mutexessis: “Kishilik hoquq xitaygha taqabil turushtiki birinchi nomurluq qoral bolushi kérek”

Muxbirimiz shöhret hoshur
2018.04.04

Amérikining nopuzluq istratégiye tetqiqat institutliridin biri bolghan “Amérika shirkiti” ning asiya ishliri mudiri biluméntal, jon xopkins onwésitida 30 mart küni échilghan bir yighinda amérikining xitaygha qarshi eng chong qoralining kishilik hoquq mesilisi bolushi kéreklikini we xitayda eng éghir derijide éziliwatqan Uyghur musulmanlirining mesilisini otturigha élip chiqish kéreklikini otturigha qoyghan.

Mezkur tetqiqat ornining asiya ishliri mudiri dané'il biluméntal bu heqtiki sözide amérikining xitay bilen bolghan riqabitining yalghuz herbiy we iqtisadiy sahede cheklenmesliki kéreklikini, xitay kompartiyesi sadir qiliwatqan kishilik hoquq depsendichilikini ashkarilash üchün mexsus heriket élip bérilishi kéreklikini tekitligen. U sözide Uyghurlar heqqide toxtilip mundaq dégen: “Xitayning shinjangdiki siyasiti dunyadiki musulmanlar arisida yürgüzülüwatqan eng zalimane siyasettur, emma bu ehwalni bilidighanlar bekla az.”

“Büyük éra” gézitining bügünki bu heqtiki xewiride bayan qilinishiche, tetqiqatchi daniyal biluméntal ötken yili séntebirde échilghan yene bir qétimliq istratégiye yighinida amérikining tinch okyandiki menpe'etlirini qoghdash üchün xitayni tizginlesh kérekliki, uni dawamliq passip halette qaldurush, hergizmu hujum halitige keltürmeslik kéreklikini otturigha qoyghan.

U shu qétimqi sözide “Xitaygha qilishimiz kérek bolghan we qilghan chéghimizda ünüm bergen yol del xitayni qorqutushtur,” dégen. U yene shimaliy koréyeni gepke kirgüzüshning aldida xitayni shimaliy koréyege yardem qilghinigha pushayman qildurush lazimliqini tilgha alghan.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.