Японийә “санкәй шимбун” гезити тәһрират мақалиси елан қилип, хитайни уйғурларға қаратқан ирқий қирғинчилиқини тохтитишқа чақирған

Мухбиримиз ирадә
2022.06.09

Японийәниң әң чоң гезитлириниң бири болған “санкәй шимбун” (Sankei Shimbun) гезити уйғур мәсилиси тоғрилиқ бир парчә тәһрират мақалиси елан қилған. Мәзкур тәһрират мақалисиға “б д т хитайға барди, бирақ хитайниң 1 милйондин артуқ уйғурға қиливатқан дөләт зулумини көрмәскә салди” дәп мавзу қоюлған.

Японийәдики әң даңлиқ гезитниң уйғур мәсилисдики рәсмий мәйданини ипадиләп беридиған бу муһим мақалидә, б д т кишилик һоқуқ алий комиссари мишел бачелетниң уйғур елида елип барған икки күнлүк нәтиҗисиз вә әһмийәтсиз зиярити әйибләнгән. Униңдин сирт йәнә японийә һөкүмитини уйғур мәсилисидә һәрикәткә өтүшкә, хитайни болса уйғурларға қаритиватқан ирқий қирғинчилиқини етирап қилишқа чақирған.

Мақалида мунулар дейилгән: “б д т кишилик һоқуқ комиссари мишел бачелет хитайниң нәччә миң парчә ашкарилинип кәткән һөҗҗәтлиридә тилға елинған җаза лагерлиридики дәһшәтлик әһвалларни нәқ мәйданда тәкшүрәлмиди. . . Униң бу қетимлиқ зиярити хәлқара җәмийәтниң әнсиригинидәк, уйғур вә райондики башқа йәрлик милләтләргә қаритиливатқан кишилик һоқуқ дәпсәндичиликкә аит реаллиқни айдиңлаштуруш үчүн әмәс, бәлки бейҗиңниң тәшвиқат қорали болуш ролини ойниди.”

Мәзкур тәһрират мақалисидә йеқинда ашкариланған “шинҗаң сақчи һөҗҗәтлири” ниму тилға елип, “мишел бачелетниң зиярити тәкшүрүш характирлиқ зиярәт болмиса, униң у йәрдә немә иши бар иди, бу зиярәтниң мәқсити зади немә иди?” дәп соал қойған.

Мақалидә ашкариланған һөҗҗәтләрдики хитай компартийәси рәһбәрлириниң “чәт әлдин қайтип кәлгән һәрқандақ уйғурни тутқун қилиш, бир қанчә қәдәм қачсила нәқ мәйданда еـтип өлтүрүш” һәққидә бәргән буйруқлири тилға елинған. Андин “мана булар бу лагерларниң һәргизму терорлуққа қарши турушни мәқсәт қилмиғанлиқини көрситип бериду,” дәп йезилған.

Мәзкур тәһрират мақалисиниң ахирида японийә һөкүмитигә мундақ дәп хитаб қилинған: “японийә хитайға җаза йүргүзүштә иккилинип қалди, әмма һазир хитайниң кишилик һоқуқ дәпсәндичиликигә аит муназирә тәләп қилмайдиған пакитлар ашкариланди. японийә асиядики демократик дөләт болуш сүпити билән чоқум җазани күчәйтип, өз алдиға мустәқил тәкшүрүш башлиши керәк.”

Мақалидә йәнә мунулар дейилгән: “ашкариланған һөҗҗәтләрдики пакитларға асасән кишиләр әмди бейҗиңниң ‛шинҗаң уйғур аптоном районидики хәлқләр бәхтлик яшаватиду‚ дәйдиған дәриҗидин ташқири ялғанчилиқларға ишәнмәйду. Бейҗиң гунаһ үстигә гунаһ өткүзүшни тохтитиши вә бу районда ирқий қирғинчилиқ йүргүзиватқанлиқини етирап қилиши керәк.”

Японийәдики әң мәшһур мәтуатниң уйғур мәсилисидики рәсмий мәйданини ипадиләп беридиған бу мақалә, чәт әлләрдики уйғурларни хурсән қилди.

Пикир қошуң

Радиониң ишлитиш шәртлиригә асасән, пикирлириңиз тәкшүргүчиләр тәрипидин тәстиқлиниши вә мувапиқ дәриҗидә тәһрирлиниши түпәйли, тор бәттә дәрһал пәйда болмайду. Сиз қалдурған мәзмунға әркин асия радиоси җавабкар болмайду. Башқиларниң көз қариши вә һәқиқәткә һөрмәт қилишиңизни сораймиз.