Хитайниң яхшичақ муамилиси америка үчүн бир мәсилә икән
2023.01.25
Дуняда иккинчи чоң иқтисадий күч болған хитай алдинқи йилларда хәлқарада “чилбөрә дипломатийәси” йүргүзгән болсиму, бүгүнки күндә ичкий-ташқий кирзисларға боғулуп, иқтисади чөкүшкә башлиғандин кейин, америка қатарлиқ ғәрб әллиригә яхшичақ болушқа башлиған.
24-январ күни “бломберг тори” да елан қилинған бир мақалидә көрситилишичә, хитайниң “чилбөрә дипломатийәси” американиң хитайға қарши хәлқара иттипақ қурушини тезләткән болуп, ши җинпиң буни әмди һес қилип, илгирики позитсийәсини өзгәртишкә башлиған. Бирақ америка бу қетим хитайниң “хуш чирай муамилиси” гә йәнә алданса, өзиниң дипломатийәдики аҗизлиқини ашкарилап қойидикән.
Мақалидә ейтилишичә, 2020-йил ковид юқуми ямриғандин кейин хитай өзиниң қошниси болған һиндистан, японийә, тәйвән, вейтнам қатарлиқ дөләтләргә һәрбий тәһдит салған, хитайниң “чилбөрә дипломатийәси” дунядики һәр қайси дөләтләрни ғәзәбләндүргән. Хитай йәнә украинаға һуҗум қилған русийә тәрәптә туруп, өзиниң қәбиһликини техиму ашкарилиған. Америка буниң алдидила японийә, һиндистан, австралийә билән “төт дөләт иттипақи” қурған болуп, арқидин натоға әза дөләтләр билән “7 дөләт иттипақи” му хитайға қарши бирлик сәп түзүшкә башлиған. Буни көргән ши җинпиң бирдинла әқиллиқ болувелип, ковид қамал сияситини тездин бикар қилип, хәлқара билән яришип қелиш койиға чүшкән.
2023-Йил америка дуч келидиған әң чоң дипломатик мәсилә хитайниң яхшичақ позитсийәсигә қандақ инкас қайтуруш мәсилиси икән. Американиң явропадики иттипақдашлири йәнила хитай билән мунасивәтни сақлап қелиш тәрәпдарлири болуп, америка әгәр бу дөләтләргә хитайдәк мәнпәәт берәлмисә, уларниң өз мәнпәәтини қоғдаш үчүн хитай билән давамлиқ һәмкарлишиши мумкин икән вә бу мәсилә американи қийин әһвалда қойидикән.