“Tehdit astidiki xelqler teshkilati gérmaniye hökümitini xitaydin “Terbiyelesh lagirliri” ni taqashni telep qilishni chaqirghan
2018.06.04
Gérmaniyediki “Tehdit astidiki xelqler teshkilati” xitay tashqi ishlar ministiri wang yining gérmaniyeni ziyaret qilishi munasiwiti bilen bayanat élan qilip, gérmaniye hökümitining diniy erkinlik we Uyghur élidiki “Terbiyelesh lagirliri” ni taqashni otturigha qoyüshini telep qilghan.
Wang yi ötken heptining peyshenbe we jüme künliri bérlin we béryussélni ziyaret qilghan. U bérlinda gérmaniye tashqi ishlar ministiri xayko ma'as bilen uchrashqan, bréyusélda “Yawropa-xitay istératégiye diyalogi” gha qatnashqan idi. “Tehdit astidiki xelqler teshkilati” öz bayanatida xayko ma'asning wang yi bilen körishkende diniy erkinlik we qanun bilen bashqurush mesilisini otturigha qoyushini telep qilip, xitayda kishilik hoquqning qattiq keynige chékinlgenlikini bildürgen. Bayanatta yene shinjangdiki Uyghur we qazaq musulmanlirigha nisbeten ularning perzentliri we a'ilisining diniy erkinlikige xilapliq qilish hadisiliri kündilik hayatning parchisigha aylinip qalghanliqi eskertilgen we mundaq déyilgen: “Ramazan éyidimu shinjangdiki musulmanlarni roza tutishtin chekleydighan tedbirler yolgha qoyulüp kelmekte”.
Bayanatta mezkur teshkilatning driktori ulrix déli'usning tekitlishiche, ular Uyghur élidiki qattiq diniy cheklimining xitay ölkilerdiki tungganlargha kéngiyishidin endishe qilmaqta iken. Xitay hökümiti yéqinda ningshya, gensu qatarliq tungganlar merkezlik olturaqlashqan rayonlarda ereblishishke qarshi turush herkiti bashlap, nurghun diniy mekteplerni taqighan idi. “Tehdit astidiki xelqler teshkilati” bayanatida yene xayko ma'asning Uyghur élidiki “Terbiyelesh lagirliri” ni taqashni, Uyghur we qazaqlarni qanunsiz tutqun qilishni toxtitishni otturigha qoyushini telep qilghan. Bayanatta ulrix déli'usning sözi neqil keltürülüp, “Ménge yuyidighan bu merkezler xitay qanunlirigha xilap. Ular qanun bilen bashqurushqa zit,” déyilgen.