Arxip
2008-12-23
Kéyinki yillardin buyan xitay ölkiliride iqtisadi kirim we turmush sewiyisi jehette, sheherler bilen yézilar otturisidiki perqning zoriyip bérishi, xitay déhqanlirining hökümetke bolghan naraziliqlirining küchiyishige sewebchi bolghan, yézilarda köp qétim hakimiyetning adaletsiz siyasitige qarshi isyanlar meydan'gha kelgen idi.
2008-12-23
Bu yil 12 - ayning 1 - küni sichüendiki yer tewreshte perzentliri ölgen ata - anilardin 60 kishi, sichüen ölkisining déyang ottura sot mehkimisige erz sun'ghan idi.
2008-12-23
Portugaliye ötken hepte yawropa ittipaqidiki döletlerning gu'antanamodiki mehbuslargha panahliq bérish arqiliq amérikining gu'antanamo türmisini taqishigha yardemlishishini otturigha qoyghandin kéyin, tünügün gérmaniye eger amérika gu'antanamo türmisini taqisa, wetinige qaytalmaydighan Uyghur mehbuslarni qobul qilishni oylishidighanliqini bildürgen idi.
2008-12-23
Tünügün dunyadiki birqisim nobil mukapatining sahipliri we xitay ishliri tetqiqatchiliri xitay prézidénti xu jintawgha ochuq xet yézip siyasiy tutqun, proféssor lyu shawboni shertsiz we derhal qoyup bérishni telep qildi.
2008-12-22
Amérikining téksas shtatidiki diniy erkinlik pa'aliyiti bilen shughullinidighan bir diniy jem'iyet yéqinda chaqiriqname élan qilip, xelq'ara jem'iyetni qeshqerdiki bir türme we emgek bilen özgertish lagérida tutup turuluwatqan ikki Uyghur xristi'an muritini qoyup bérish toghrisida xitaygha bésim ishlitishke chaqirghan idi.
2008-12-22
Amérikidiki Uyghur alimi erkin sidiq ependining qosh tilliq ma'arip heqqide yeni " balilargha bashlan'ghuch mektepte ana tilni aldida ögitish zörürlükining ilmiy asasliri " dégen témidiki maqalisi " meripet " tor meydanida hemde bir qisim Uyghurche tor meydanlirida élan qilin'ghan.
2008-12-22
Uyghur élidiki hökümet we kommunistik partiye da'iriliri da'im dégüdek Uyghur aptonom rayonida milletler ittipaqliqining izchil yaxshi ikenliki, bu yerde héchqandaq milliy ziddiyet we milliy mesilining mewjut emeslikini tekitlep kelmekte, buning eksiche Uyghur qatarliq milletlerning kemsitilishke uchrawatqanliqi, ularning kishilik we siyasiy hoquqlirining dexli - terüzge uchrash ehwalining künsayin éghirliship kétiwatqanliqini tenqid qiliwatqan Uyghur teshkilatliri we shexislirini bolsa milliy bölgünchilik hetta térrorchiliq bilen eyiblimekte.
2008-12-22
Mushu ayning béshida, xitaydiki bir türküm meshhur ziyaliylar, adwokatlar we kishilik hoquq pa'aliyetchiliri birlikte , xitayning démokratiyilishishini otturigha qoyghan bir chaqiriqname élan qilghan idi.
2008-12-22
Yéqinda égiligen uchurlargha qarighanda, xitay hökümiti Uyghur élide élip bériwatqan " üch xil küchlerge zerbe bérish herikiti" jeryanida nurghunlighan bigunah Uyghur yashlirini tutqun qilghan.
2008-12-22
D u q ning yolyoruqi buyiche 2008 - yili axirliship 2009 - yili kirey dep qalghan bügünki künde yeni 22 - dékabirda türkiyining gherbiy shimaligha jaylashqan yawrupa bilen asiya qit'esini bir - biridin ayrip turidighan chanaqqel'e wilayitide etigendin axshamghiche `sherqiy türkistanning ötmüshi we bügüni` témisida doklat bérish pa'aliyiti ötküzülgendin bashqa, muhim uchrishishlar élip bérilghan.
2008-12-22
2008 - Yili 20 - dékabir küni, yawropa - asiya türk jem'iyetliri birleshmisi teripidin "türk dunyasida insan heqliri depsendichiliki" dégen témida yighin ötküzüldi.
2008-12-22
Xitay hökümiti yéqinda, ilgiri hökümetsiz teshkilatlar üchün xizmet qilghan ikki neper tibetke muddetsiz qamaq jazasi bergen bolup, roytérsta körsitilishiche, mezkur tibetlerge tibetning nöwettiki ehwalini sirtqi dunyagha ashkarilighan dégen jinayet artilghan.
2008-12-22
Gérmaniye hökümitining kishilik hoquq wekili yéngi saylan'ghan amérika prézidénti barak obamaning gu'antanamo herbiy türmisini taqash pilani heqqide toxtilip gérmaniye hökümitini mezkur herbiy türmide yétiwatqan 17 neper Uyghurni qobul qilishqa chaqirdi.
2008-12-22
Xébéy ölkisi bawdingnen sheherlik hökümiti adem chiqirip öz tewelikidiki nendayüen yézisigha basturup kirip déhqanlarning térilghu yerlirini mejburiy igiligen bolup, netijide déhqanlar bilen basturup kirgüchiler arisida toqunush yüz bergen.
2008-12-22
Uyghur élide yerlik xitay hökümiti héyt - bayram we yéngi yil mezgilidiki jem'iyet muqimliqini qoghdashni bahane qilip Uyghur élining her qaysi jaylirida "aqma nopusni bashqurushni kücheytish" qatarliq cheklesh tedbirlirini alghan.