Arxip
2009-10-27
5 - Iyul weqesining heqiqiy ehwali bügün'ge qeder dunyagha téchi toluq ashkarilanmidi, shundaqla xitay hökümiti hazirgha qeder sherqiy türkistanning chet'el bilen bolghan téléfun alaqisini we intérnét torlirini qamal qilip kéliwatidu.
2009-10-27
2005 - Yili qirghizistanda yüz bergen béshkek renglik inqilabida sabiq prézidént aqayuf aghdurulup, ornigha hazirqi prézidént baqiyéf chiqqan idi. Eyni chaghda baqiyéf qollighuchilirigha wede bérip, qirghizistanda islahat élip baridighanliqini bildürgen.
2009-10-27
Bundin yérim esir ilgiri ottura sherq memliketlirining hemmisi dégidek chet'ellik mustemlikichilerning qamilida bolup, xelq mustemlikichilerning bashqurushi astida hayat kechüretti. Lékin ottura sherq xelqi mustemlikige bir künmu razi bolmidi.
2009-10-27
21 - Öktebir küni xitay ghuljida 19 neper siyasiy mehbus üstidin höküm élan qildi. Hökümnamilerde gheyret mollayasin, abbas zunun, ebeydulla toxti, abduweli ibrahim qatarliq 19 neper yash, dölet bixeterlikige tehdit sélish bilen eyiblinip muddetsiz we muddetlik qamaq jazalirigha höküm qilin'ghan.
2009-10-27
Xitay hökümiti Uyghur tor béketliridin diyarim tori bilen Uyghurbiz torini 5 - iyul weqesini qutritish bilen eyibligen idi.
2009-10-27
Uyghur rayonluq partkom intizam tekshürüsh komitéti 7 - nöwetlik 5 - omumi yighini 25 - öktebir küni ürümchide échildi. Shinjang xewer torida körsitilishiche, rayonluq partkom we hökümetning barliq rehberliri ishtirak qilghan bu yighinda, kadirlarning bölgünchilikke qarshi küresh jeryanidiki siyasiy intizamini qattiq nazaret qilish telep qilin'ghan.
2009-10-27
Muhajirettiki tibet teshkilatliri ötken hepte, xitay hökümitining 14 - mart lxasa weqesige chétishliq 4 neper tibetlikke ölüm jazasi bergenlikini dunyagha ashkarilighan idi. Da'iriler chet'el muxbirliri tibettiki mezkur weqe heqqide melumat sorighanda, so'algha jawab bérishni izchil ret qilip kelgen idi.
2009-10-27
Amérikida ziyarette boluwatqan xitayning 2 - derijilik herbiy emeldari, bügün washin'gtondiki bir tetqiqat merkizide söz qilip, xitayning herbiy tereqqiyatining kéngeymichilik meqsitide emeslikini, qoral - yaraq riqabiti üchünmu emeslikini, peqet we peqet eqelliy qoghdinish da'iriside ikenlikini bildürgen.
2009-10-26
Xitay hökümiti 5" - iyul weqesi"din buyan Uyghur ilining tashqi dunya bilen bolghan intérnét, téléfon we elxet alaqisini üzüp tashlap, hazirgha qeder eslige keltürmigen. Bu ehwal yéqindin béri xelq'ara metbu'atlarning diqqitini tartishqa bashlighan idi. Merkizi parizhdiki chégrisiz muxbirlar teshkilati bu ehwalni qobul qilghili bolmaydighan hadise, dep tenqid qildi.
2009-10-26
Proféssor sün win'gang, xitayning shendung ölkisining jinen shehiride yashaydu. U hazirgha qeder 5 - iyul weqesi heqqide 7 parche maqale yazghan. Buning bir parchisi xitay prézidénti xu jintawgha, yene bir parchisi xitay aliy sot mehkimisige, qalghini xitay xelqighe xitaben yézilghan.
2009-10-26
Dunya Uyghur qurultiyi re'isi, rabiye qadir xanim yaponiye ziyaritining üchinchi békiti yaponiyining qedimqi paytexti kiyoto shehiride doklat bergen. Kiyotodiki erkinlik uniwérsitétida ötküzülgen bu doklatigha oqutquchi - oqughuchi we her sahediki kishilerdin bolup, 600 etrapida kishi qatnashqan.
2009-10-26
2009 - Yili 10 - ayning 26 - küni yüsüp xas hajipning tughulghanliqining 990 - yilini xatirilesh munasiwiti bilen türk til tetqiqat idarisi we istanbul uniwérsiti türkolog tetqiqat institutining birlikte uyushturushi bilen istanbul uniwérisitining doktorlar yighin zalida 'yüsüp xas hajip we uning esiri qutadghubilik' namliq xelq'araliq yighin ötküzüldi.
2009-10-26
24 - Öktebir küni sherqiy asiya dölet bashliqlirining aliy derijilik uchrishishida, hindistan bash ministiri manmoxan bilen xitay bash ministiri wén jyabaw chégra mesiliside 'siliq hem saghlam söhbet ötküzüsh'ke kélishken bolsimu, emma manmoxanning 'dalay lamaning arunachalni ziyaret qilishigha ruxset qilinidu' dégen sözi xitayda ensizlik peyda qilghan idi.
2009-10-26
5 - Iyul ürümchi weqesidin kéyin, xitay da'irilirining bir türküm Uyghurgha ölüm jazasi höküm qilghanliqi qazaqistandiki Uyghurlarning xitay hakimiyitining Uyghurlar üstidin élip bériwatqan basturush siyasitige bolghan naraziliqini ashurmaqta.
2009-10-26
Gollandiyining lahey shehiridiki xelq'ara urush jinayetchilirini sotlash mehkimisi bügündin étibaren, "sérb qassipi" dep nam alghan irqiy qirghinchi radowan karazikni sotlashni bashlidi.
