Arxip
2009-04-15
Hékim siyit erzini 2007 - yili bashlighan. Erzi nahiyilik hökümetning mejburi jangdu térish pilani we bu seweblik yéngisar déhqanlirining éghir ziyan'gha uchrighanliqi üstide bolghan. U tunji qétim erzni kötürüp nahiyige barghinida, nahiyilik saqchi idarisi uni 15 küni türmige solap qoyghan.
2009-04-15
Xitay hökümiti 4 - ayning 13 - küni "döletning kishilik hoquq heriket pilani" ni élan qildi, emma etisi oxshash bir waqit ichide, 4 - ayning 14 - küni Uyghur aptonom rayonining re'isi nur bekri Uyghur aptonom rayonluq xelq hökümitining " shinjang Uyghur aptonom rayonluq hökümet apparat islahati" ni élan qildi.
2009-04-15
Uyghurlarning kinochiliq bilen tonushushi 1920 - yillarda ürümchi, qeshqer qatarliq jaylarda chet'ellik sodigerlerning awazsiz kinolarni ekirip qoyushi bilen bashlan'ghan. U yillarda xelq arisida "rex oyuni" we "sheytan resimi" dep atalghan kinochiliq Uyghurlarning meniwi turmushigha singip kirip ulargha zor bir yéngiliq we xushalliq élip kelgen idi.
2009-04-15
Uyghur ziyaliliri xitaylarning 60 yildin béri Uyghurlargha élip bériwatqan her sahediki siyasiti heqqide mulahiziler yürgüzmekte. Biz xitay hökümitining 60 yilliq til - yéziq siyasiti heqqidiki köz qarashlirini élish üchün hazir türkiyide ilmiy muhakime yighinigha qatnishiwatqan yaponiye kagoshima uniwérsitéti oqutquchisi dr. Haji qutluq qadiri ependi bilen söhbet élip barduq.
2009-04-15
Yéqindin béri qazaqistandiki tar milletchi partiye -guruhlar, öktichi metbu'atlarning yerlik Uyghurlarni bi'aram qilidighan ish - herikiti küchiyip, yerlik Uyghurlarda jiddi ensizlik yaratqan.
2009-04-15
1944 - 1949 - Yilliridiki milliy azadliq inqilabning ishtirakchiliri jümlidin milliy armiyining jengchi - ofitsérlirining sani dewrimizge kelgende barghanséri azlimaqta.
2009-04-15
Damolla sözining kélip chiqishi heqqide nurghun talash - tartishliq pikirler bar. Beziler uni xenzuchidiki chong dégen söz bilen birikip bilimi mol dégen menini bildüridu dése, beziler damolla sözini erebchidiki"dam ulahu" ( üstünliki hemishe bolsun) dégen sözdin özgirip Uyghur tiligha kirgen dep qaraydu.
2009-04-15
Shimali koriye b d t bixeterlik kéngishining agahlandurushigha pisent qilmastin, tünügün yene alte terep söhbitidin chiqip kétip, yadro qorallarni tereqqi qildurushni dawamlashturidighanliqini jakarlighan idi.
2009-04-15
Xitayning shinxu'a agéntliqi 4 - ayning 5 - küni bir obzor élan qilip, 'dalay lama hindistan tewelikige ötmekchi' dégen idi.
2009-04-15
Natsist gérmaniyisi polshani bésiwalghanda tutqunlar lagérida 29 ming ademni öltürüshke yardem qilghan eyni waqittiki türme zhandarmisi, 1952 - yili amérikigha köchmen süpitide kelgendin buyan özini yoshurup yürgen 89 yashliq déndimjanjuk yéqinda amérikida qolgha élindi.
2009-04-15
Xitay da'iriliri sabiq xitay kompartiyisi bash sékrétari xu yawbang wapat bolghanliqining 20 yilliq xatire küni chong quruqluqtiki öktichi zatlargha qaratqan nazaretni kücheytip, bir qisim öktichilerni nezerbend astigha alghan.
2009-04-15
Xitay hökümiti, muddetsiz qamaq jazasigha höküm qilin'ghan kanada puqrasi hüseyin jélilning yéqinda anisi bilen jaza mudditini ötewatqan ürümchidiki türmide körüshüshige yene bir qétim ruxset qilghan.
2009-04-14
Uyghur élidin radiyomizgha we chet'el axbaratigha uchur yollighuchilar oxshash bolmighan netije we aqiwetke duch kelmekte. Öz newrisini qutuldurush üchün xitay hökümitining yolsizliqlirini dadilliq bilen pash qilghan, tursunjan hesen nöwette normal déhqanchiliq pa'aliyiti bilen meshghul.
2009-04-14
Xitay hökümiti 2004 - yilidin bashlap yürgüzüp kéliwatqan " éshincha emgen küchlirini sirtqa yötkesh" siyasiti déhqan Uyghur yashlarni her xil qismetlerge duchar qilmaqta.
2009-04-14
Uyghur ziyaliyliri milletning ümidi we yerlik hökümetning siyasiy bésimidin ibaret ikki tashning otturisida éziliwatqan bir sinip. Bir terepke qarisa özige ish, ma'ash bériwatqanlighini bahane qilip, nimini qilish, nimini qilmasliqni méngisige neqish qilip yéziwetken yerlik hökümet, yene bir terepte telpünüsh we telmürüsh, ümit we ümidsizlik, söygü we aghrinish tuyghuliri ichide qandaqtur bir nersilerni kütüwatqan öz xelqi.
