Arxip
2009-08-25
Yéqinda istanbulda ötküzülgen "ürümchi qirghinchiliqi we sherqiy türkistan mesilisi üchün pikir - mulahiziler" namliq yighin'gha qatniship, "sherqiy türkistan we dunya" dégen témida söz qilghan türkiyining sabiq dölet ministiri, proféssor doktor exet endijan Uyghurlarning tarixta qurghan döletliri heqqide toxtalghandin kéyin, 1990 - yildin 2009 - yilghiche bolghan ariliqta Uyghur diyarida yüz bergen weqelerning tedriji halda sherqiy türkistan mesilisining xelq'aralashturushta muhim rol oynighanliqini ilgiri sürdi.
2009-08-25
Yéqinda wén'giriye paytexti budapésht shehiride dunya hunlar medeniyet pa'aliyiti ötküzülgen idi. Pa'aliyetke dunya Uyghur qurultiyi 5 kishilik wekiller ömikini ewetip qatnashturghan. Pa'aliyet jeryanida Uyghurlarni qollash herikiti élip bérilip, 60 mingdin artuq imza toplan'ghan.
2009-08-25
Amérikidiki Uyghur jem'iyitining tor bitige 2009 - yili 8 - ayning 23 - küni bir parche xewer chaplandi. Bu xewerning mezmunigha asaslan'ghanda: xitay mustemlikichiliri, 7 - ayning 5 - küni we uningdin kéyinki künlerde, xitay hökümiti tutup ketken Uyghur yashlirini türmidin qoyup bérishke bashlighan.
2009-08-25
Xitay xelq torining 24 - awghust xewirige qarighanda, xitay merkizi teshwiqat ministirliqi, ma'arip ministirliqi hemde milliy ishlar komitéti qatarliq organliri birlikte, pütün xitay miqyasida milletler ittipaqliqi terbiyisini chongqurlashturmaqchi iken.
2009-08-25
Shinxu'a torining seyshenbidiki xewiridin ashkarilinishiche, 21 - awghust küni, Uyghur élining tashqurghan, chaghantoqay, arshang nahiyiliridin bolghan yette neper ösmür bala yünnendiki mekteplerde oqutushqa élip kétilgen.
2009-08-25
Iyulning béshidin bashlap ikki aygha yéqin iz - dériki bolmighan béyjing milletler uniwérsitéti proféssori ilham toxti, esli 5 - iyul ürümchi weqesi yüz bérip üch kündin kéyin xitay da'iriliri teripidin tutup kétilgen bolup, u 23 - awghust yekshenbe küni héchqandaq chüshendürüsh bérilmeyla qoyup bérilgendin kéyin, radi'omizning xongkongda turushluq muxbirining ziyaritini qobul qilip, özining bir aydin buyan xitay saqchiliri teripidin qiyin -qistaqqa élin'ghanliqini ashkarilidi.
2009-08-25
Shinxu'a axbaratning 25 - awghust élan qilishiche, xitay re'isi xu jintaw Uyghur élide mexsus tekshürüsh élip barghan, seyshenbe küni u Uyghur élidiki xitay kommunistik partiye, hökümet emeldarlirigha yighin uyushturup, " dölet gherbni échish istratégiysini emeliyleshtürüwatqan qimmetlik pursette, bir qolda muqimliqni, milletler ittipaqliqni, yene bir qolda islahat we tereqqiyatni ching tutush" yolyoruqi bergen.
2009-08-25
Xitay 25 - awghust özining hökümet axbaratlirida xewer élan qilip,mushu hepte ichide 5 - iyul ürümchi weqesige munasiwetlik 200 neper jinayet gumandarliri üstidin sot achidighanliq xewirini inkar qildi.
2009-08-24
Xitayda bir heptilik ziyaritini ayaghlashturghan dunya islam konfransi hey'iti ziyaret ayaghlashqanda muxbirlargha bayanat bérip, ürümchide meydan'gha kelgen weqeni asasliq Uyghurlar bilen bashqa étnik guruppilarning arisidiki turmush sewiyisining zor derijide perq qilidighanliqidek amil keltürüp chiqarghan, dédi.
2009-08-24
Birleshme agéntliqi, fransiye agéntliqi, roytrs agéntliqi, merkizi agéntliqi qatarliq xelq'aradiki chong uchur wastilirining bügün béyjingdin xewer qilishiche, xitay hökümiti bügündin bashlap ürümchide 'beshinchi iyul weqesining jinayetchiliri' dep atighan 200 kishini sotlashqa bashlidi.
2009-08-24
Amérika radi'o we téléwiziye komitéti ezasi f. Blaya ependi, erkin asiya radi'osi bashliqi libby liyu we Uyghur bölümining mes'uli dr. Dolqun qembiri qatarliqlardin terkip tapqan hey'etning türkiye ziyariti ghelibilik axirlashti.
2009-08-24
Ataghliq Uyghur naxshichisi mirzat alim 2 - awghust küni, namelum kishiler teripidin öltürülgen bolup, uning jesiti 4 - awghust küni öz öyi etrapida toxtitip qoyulghan aptomobili ichidin bayqalghan.
2009-08-24
Amérika prézidénti barak obama bu yil ichide xitayni ziyaret qilidu. Amérikining béyjingdiki yéngi bash elchisi jon xuntsmen, amérika prézidéntining xitay ziyaritide ikki terep köngül bölidighan yer shari we rayon xaraktérlik mesililer üstide muzakire élip baridighanliqini bildürgen.
2009-08-24
5 - Iyul weqesidin kéyin, gerche xitay hökümiti Uyghur élining intérnét hemde xelq'araliq téléfon alaqilirini üzüp tashlap, Uyghur élining heqiqiy weziyitini dunyadin yoshurushqa heriket qilmaqta.
2009-08-24
Allah ta'ala öz hékmiti bilen mexluqatlardin insanlarni ulugh yaratti. Jaylardin mekke we medine sheherlirini, künlerdin jüme künini, aylardin ramizan éyini ulugh qildi.