Amérika xelq'ara diniy erkinlik elchisi brownbekni ziyaret qilish xatirisi

Muxbir: ziyaritimizni qobul qilghiningiz üchün köp rehmet, brownbek ependi.

Jawab: menmu silerning bu pa'aliyetke qétilighininglar üchün xushal boldum.

So'al: bügün chüshtin burunqi yighinda Uyghurlar uchrawatqan irqiy qirghinchiliq küchlük diqqet nuqtisi boldi. Sizmu Uyghurlarning ehwali heqqide sözlidingiz. Elwette, Uyghur lagér shahidi tursun'ay ziyawdunmu özining qorqunchluq kechmishlirini bayan qildi؛ amérika dölet mejlisi ezaliri, jümlidin sabiq amérika tashqi ishlar ministiri mayk pompéyomu xitayning Uyghurlargha élip bériwatqan irqiy qirghinchiliqi heqqide sözlidi. Sizningche, bu qétimliq xelq'ara diniy muhakime munbiride irqiy qirghinchiliq asasliq diqqet nuqtisi boldi we xitaygha küchlük bir signal bérildi déyishke bolamdu?

Jawab: menche, bu asasliq diqqet nuqtisi emes, emma bu bügünki nahayiti roshen bolghan bir mesile. Bügün xitaydiki az sanliq étiqadchi xelqqe, asasliqi Uyghur musulmanlirigha irqiy qirghinchiliq yürgüzülüwatidu, dunya xitayning bu irqiy qirghinchiliqini toxtitishi kérek. Shunga bu mesile bügün chüshtin burun köp tilgha élindi. Halbuki, biz pütün dunyada yüz bériwatqan diniy ziyankeshlikni doklat qilimiz we bu mesilini küchlük otturigha qoyimiz. Emma Uyghurlarning ishida mesile intayin éghir bolup, balayi-apet xaraktérini alghan. Chünki u bügün, neq mushu waqitning özide dawamlishiwatqan irqiy qirghinchiliqtur.

So'al: siz aldinqi nöwetlik we hazirqi amérika hökümitining zor tirishchanliq körsitip, xitay hökümitini irqiy qirghinchiliqni toxtitishqa chaqirghanliqi we bésim qilghanliqini kördingiz. Sizningche, xitay hökümiti bezi konkirét charilerni qollinip, özining bu jinayitini toxtitishqa heriket qilamdu yaki uni yenila jiddiy dawamlashturamdu?

Jawab: menche bu jinayet yene dawamlishidu. Shundqtimu men xitayning bu irqiy qirghinchiliqni toxtitishi, lagérgha soliwalghan kishilerni qoyup bérip ularning erkin ibadet qilishigha yol qoyushi üchün du'a qilimen. Emma xitay undaq qilghini yoq. Qarighanda, xitay kompartiyesi körünmes saqchi döliti qurup, bu ziyankeshlikni téximu éghirlashturidighandek qilidu. Siz lagérdin chiqqan teqdirdimu negila barsingiz kaméra, bir yerge erkin mangalmaysiz. Ularning ijtima'iy bixeterlik sistémisi kishilerning öz étiqadi boyiche yashishini chekleydu. Ular (xitay kompartiyesi) toghra yétekchilik qilmidi, men ularning shundaq qilishini ümid qilattim, emma ular undaq qilmidi.

So'al: amérika tashqi ishlar ministiri antoni blinkén aldinqi hepte yette neper Uyghur lagér shahiti we Uyghur pa'aliyetchiliri bilen körüshti؛ bu hepte amérika hökümiti bilen yawropa döletliri hökümetliri Uyghurlarni mejburiy emgekke sélish mesiliside yéngi yétekchi layihelerni otturigha qoydi. Sizningche, bu xitaygha bésim qilip, Uyghurlargha élip bériliwatqan irqiy qirghinchiliq we mejburiy emgekni toxtitish üchün qollinilghan toghra tedbirlermu?

Jawab: menche shundaq, emma yene nurghun ishlarni qilish kérek. Eger ular irqiy qirghinchiliqni yene dawamlashturidighan bolsa, olimpék musabiqisini ötküzidighan orunni yötkesh kérek. Irqiy qirghinchiliq yürgüzülüwatqan yerde olimpék musabiqisini ötküzgili bolmaydu. Menche, xelq'ara jem'iyetmu shundaq déyishi kérek.

Rehmet!