Dunya Uyghur qurultiyining qazaqistandiki wekilliri yéngi xizmet pilanlirini tüzdi

Ixtiyariy muxbirimiz oyghan
2021.11.24
Dunya Uyghur qurultiyining qazaqistandiki wekilliri yéngi xizmet pilanlirini tüzdi D u q ning 7-nöwetlik wekiller qurultiyigha qazaqistanliq wekillerdin 39 adem tor arqiliq ishtirak qilghan. 2021-Yili 14-noyabir, almuta.
RFA/Oyghan

Melumki, bu yil 12-14-noyabir künliri chéxiye paytexti piragada dunya Uyghur qurultiyining 7-nöwetlik wekiller qurultiyi bolup ötkenidi. Uninggha 25 memlikettin 200 din oshuq wekil biwasite qatnashqan bolup, qalghanliri, shu jümlidin qazaqistanliq wekillerdin 39 adem tor arqiliq ishtirak qilghan. 14-Noyabirda démokratik usulda saylam élip bérilip, d u q ning yéngi nöwetlik rehberlik guruppisi saylap chiqilghan.

Xewerlerge qarighanda, dunya Uyghur qurultiyining rehberlik guruppisi terkibide qazaqistanliqlarmu bolghan. Jümlidin erkin exmetof dunya Uyghur qurultiyi ijra'iye komitéti re'isining orunbasari, abdurehim qurbanof bash teptishi orunbasari, dilnara qasimowa ma'arip komitétining mudiri bolup saylan'ghan. Shuningdek dunya Uyghur qurultiyining ikkinchi mertem saylan'ghan re'isi dolqun eysa qehriman ghojamberdini aliy meslihetchi qilip teyinligen.

Igilishimizche, yéqinda dunya Uyghur qurultiyining qazaqistandiki wekilliri bir yerge zhem bolup, yighin ötküzgen hem nöwette béjiridighan ish-pilanlirini muhakime qilip, belgiligen.

D u q ning qazaqistandiki wekilliri bir yerge jem bolup ötküzgen yighindin kéyin xatire süret. 2021-Yili noyabir, almuta.
D u q ning qazaqistandiki wekilliri bir yerge jem bolup ötküzgen yighindin kéyin xatire süret. 2021-Yili noyabir, almuta.

Biz dunya Uyghur qurultiyi ma'arip komitétining mudiri, tilshunas doktor dilnara qasimowa xanimni ziyaret qilduq. U milliy ma'aripning Uyghurlar üchün birinchi orunda turghan muhim mesililerning biri ikenlikini otturigha qoyup, mundaq dédi: “Elwette, wetendin sirt ma'arip qazaqistandila saqlinip qalghan. 63 Uyghur we arilash mekteplerde Uyghur sinipliri échilmaqta. Shu mekteplerni saqlap qélish kérek. Mumkin qeder ularning saninimu köpeytish qolimizdin kélidu, dep oylaymen. Bu mushu yerde yashawatqan xelqning birinchi wezipisi dep chüshendürüwatimiz. Uninggha jumhuriyetlik Uyghur medeniyet merkizi, ma'arip fondi we yawro'asiya Uyghur akadémiyesi bilen hemkarliqta ishlarni élip barimiz, dep oylaymen. Qurultay aldida bolghan ma'arip komitéti yighinida ana til mektepliri üchün oqush kitablirini ishlep chiqish telepliri bolghan. Shu teleplerge bina'en yéqinda pilanlarni muhakime qilmaqchimiz”.

Dilnara qasimowa yene bashqimu memliketlerde échiliwatqan Uyghur sinipliri üchün oqush qorallirini, métodikiliq qollanmilarni, lughetlerni we bashqilarni ishlep chiqishning muhimliqini körsetti.

U qazaqistan'gha qoshna qirghizistan we özbékistan Uyghurlirining milliy ma'arip mesilisige toxtaldi.

Radiyomiz ziyaritini qobul qilghan d u q bash teptishi orunbasari abdurehim qurbanof ependi almutada ötken dunya Uyghur qurultiyining qazaqistandiki wekilliri yighinining mezmuni heqqide mundaq dédi: “7-Dunya Uyghur qurultiyining pakiz, süzük, démokratik yolda ötkenlikini, saylan'ghan re'islirimizni yene bir qétim tebrikliduq. 2022-Yili qilinidighan ishlarni qehriman ghojamberdi we erkin exmetof bizge bölüp berdi. Dilnara qasimowa özining tégishlik ishlirini belgilep, ishleydighanliqini bildürdi. Biz bolsaq xelaqara ishta birliship ish qilish, örp-aditimizni, medeniyitimizni, ma'aripimizni, tariximizni saqlap qélish, qazaqistan asasiy qanunidin sirtqa chiqmasliq oxshash meslihetlerge kelduq.”

Dunya Uyghur qurultiyining 7-nöwetlik wekiller qurultiyigha qazaqtistandin qatnashqanlar ichide almuta wilayitining talghir, emgekchiqazaq, Uyghur, panfilof we bashqimu nahiye we sheherliridinmu wekillerningmu bolghanliqi éniq. Shularning biri Uyghur nahiyesining turghuni seydalim amutof ependi chéxiyege bérish üchün wiza höjjetlirining tégishlik organlar teripidin qobul qilinmay, barliq qazaqistanliqlarning biwasite qurultaygha qatnishish imkaniyitidin mehrum bolghanliqidin qattiq epsuslandi we shundaqla qazaqistandiki Uyghurlarning gheplet uyqisidin oyghinish waqtining kelgenlikini bildürdi.

Melumatlardin igilishimizche, qazaqistan ottura asiya boyiche Uyghurlar eng köp olturaqlashqan jumhuriyet. Resmiy melumatlargha qarighanda, 300 minggha yéqin Uyghur yashaydighan qazaqistanda milliy mektepler, Uyghur tilida gézit-zhurnallar, akadémiye derijilik Uyghur tiyatiri, köpligen Uyghur teshkilatliri we bashqilar mewjut. Hazir qazaqistanliq Uyghurlar özlirining milliy qedriyetlirini saqlap qélish üchün her xil ish-pa'aliyetlerni yürgüzmekte.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.