Heptilik xewerler (26 – awghust 1 – séntebir)

Xitay toxti muzartni uning yaponiyilik proféssorigha körsetmigen

Xitay hökümiti teripidin türmige tashlan'ghan Uyghur tarixchisi toxti muzartning yaponiye tokyo uniwérsitétidiki proféssori sugitaka sato yéqinda xitaydin toxti muzartni qoyup bérishni telep qilip mexsus ürümchige kelgen. Emma xitay da'iriliri uning toxti muzart bilen körüshüp telipini ret qilghan. U toxti muzart bilen körüshish üchün tot qétim ürümchige barghan bolsimu, xitay da'iriliri uning telipini ret qilghan.

Yaponiyide chiqidighan "asaxi géziti" de bu heqte mexsus " tokyo uniwérsitéti türmige tashlan'ghan Uyghur oqughuchi terepdari" dégen témida maqale élan qilindi.

Tokyo uniwérsitéti toxti muzart qolgha élin'ghandin buyan, uning mesilisige yéqindin köngül bölüp, xitay hökümitidin izchil uni qoyup bérishni telep qilip keldi. Shundaqla uniwérsitétta uning oqughuchiliq ornini hazirghiche saqlap qélip, uninggha yaponiyige qaytip kelgende oqushini eslige keltürüsh imkaniyitini qaldurdi.

Türkiyide sherqiy türkistan dewasigha töhpe qoshqanlarni mukapatlash murasimi ötküzüldi

Türkiyining qeysiri shehiridiki sherqiy türkistan medeniyet we hemkarliq jemiyiti alahide murasim ötküzüp, Uyghurlarning türkiyige köchüp kelgenlikining 40 yilliqi munasiwiti bilen 60 qa yéqin péshqedemge minnetdarliq bildürüsh lewhesi berdi.

Bu péshqedem Uyghurlar 1950-yillarda Uyghur diyaridin afghanistan'gha chiqip, kéyin türkiyige kélip yerleshken idi.

Xitay türkmenistan'gha 300 milyon amérika dollar qerz pul berdi

Türkmenistan axbarat wasitilirining melum qilishiche, türkmenistan prézidénti seper murat niyazof buyruq chüshürüp, türkmenistan bankilirining xitay bankiliri bilen qerz pul élish kélishimini tüzüshke yol qoyghan. Bu munasiwet bilen xitay türkmenistan'gha alahide étibar bilen 300 milyon amérika dolliri qerz pul bergen.

Xitay bu qerz pullarni yuqiri étibar bilen bergen bolup, uning mudditi 20 yil, yilliq ösümi 3% iken.

Niyazof yéqinda xitayda ziyarette bolup, xu jintaw bilen kélishimlerge qol qoyghan idi, ular arisida tüzülgen bu kélishimde, "ikki dölet sherqiy türkistan küchlirige qarshi küreshni, dunya térrorchiliqigha qarshi küreshning bir qismi dep qaraydu" deydighan maddilarmu bar.

1000 Etrapida Uyghur se'udi erebistan elchixanisining aldida namayish ötküzdi

Hej sepirige bérish üchün Uyghur diyaridin pakistan'gha kelgen 2000 etrapidiki kishining wiza telipi se'udi erebistan konsuli teripidin ret qilin'ghandin kéyin 29‏- awghust küni pakistan waqti chüshtin burun sa'et 11 etrapida pakistandiki se'udi erebistan elchixanisining aldida naraziliq bildürüsh pa'aliyitini ötküzgen.

Almutida yüsüp bek muxlisining wapat bolghanliqining ikki yilliqi xatirilendi

Qazaqistandiki bir qisim Uyghur jama'iti ataqliq Uyghur siyasiy pa'aliyetchisi, tarixchi yüsüpbek muxlisining wapat bolghanliqining ikki yilliqini xatirilidi.

Yüsüp bek muxlisi 40-yillardiki milliy azadliq inqilabbing qatnashchisi bolup, u 80-yillardin tartip taki wapat bolghiche Uyghur siyasiy dawasi bilen shughullan'ghan hemde Uyghur tarixi we siyasiy mesililiri boyiche köpligen maqalilar we kitablarni élan qilghan idi.

Yaponiye bash weziri junishiro koyzumi ottura asiyani ziyaret qildi

Yaponiye bash weziri koyzumining 28-30-awghust künidiki ottura asiya ziyariti, bolupmu uning öz sepirini aldi bilen qazaqistandin we özbékistandin bashlishi yaponiye üchün muhim istratégiyilik ehmiyetke ige bolup, köpinche közetküchiler buning énérgiye we jughrapiyiwi-siyasiy istratégiyidin ibaret ikki nuqtidin chiqish qilin'ghanliqini otturigha qoyushmaqta.

Koyzumi qazaqistan we özbékistan rehberliri bilen bir qatar hojjetlerge qol qoyghan bolup, u islam kerimopni démokratiyini tereqqi qildurushqa ündigen. Koyzumi yaponiye –ottura asiya munasiwet tarixida tükni qétim ottura asiyani ziyaret qilghan yaponiye aliy rehbiri bolup hésablinidiken. (Ümidwar)