Һәптилик хәвәрләр (21 – 27 – өктәбир)

Рабийә қадир ханимниң пәрзәнтлири сот қилинди

Хитай даирилири мусулманларниң роза һейтиниң 3-күни йәни 26-өктәбир күни уйғур кишилик һоқуқ вә демократийә һәрикитиниң рәһбири рабийә қадирниң алим абдурейим, қаһар абдурейим исимлик икки оғли үстидин сот ачқан болсиму, лекин сот нәтиҗисини елан қилмиған. Игилишимизчә, уларға алдин тәйярланған әйибләшләргә қол қойдурулған. Рабийә қадирниң мәмәт қадир исимлик қериндиши сорақ қилиш вә қаттиқ җисманий хорлашқа учриған болуп, рабийә қадир пәрзәнтлириниң тутқун қилиниши вә сотлиниши шуниңдәк хорлашларға учриши хәлқара җәмийәтниң диққитини җәлип қилмақта, хәлқара инсан һоқуқи тәшкилатлири хитай һөкүмитини тәнқид қилмақта.

Ваң лечүән уйғур елини давамлиқ идарә қилиду

Уйғур аптонум районлуқ парткоминиң 7 - нөвәтлик қурултийида ваң лечүән йәнә қайта аптонум район партком секритарлиқиға тәйинләнгән. Ваң лечүән 1991 - йилидин буян уйғур елиниң парткомида алий һоқуқ тутуп кәлмәктә вә бу җәрянда униң уйғурға қарита бастуруш сиясити йүргүзүп кәлгәнлики билдүрүлмәктә.

Чәтәлләрдики уйғур тәшкилатлири вә паалийәтчиләр ваң лечүәнниң 11-сентәбир вәқәсидин кейин "үч хил күчкә зәрбә бериш "нами астида көз қариши охшимиған уйғурларни вә диний әрбабларни бастурушни күчәйткәнликини тәнқид қилмақта шуниң билән бир вақитта хәлқаралиқ инсан һоқуқи тәшкилатлириму бу җәһәттә ваңниң сияситини әйиблимәктә.

Уйғур паалийәтчилири җүмлидин дуня уйғур қурултийиниң муавин рәиси муһәммәд тохти ваңниң бу қетим партком секретарлиқ вәзиписини давамлаштурушини уйғур ели шуниңдәк уйғур хәлқиниң һәқ һоқуқлириниң давамлиқ тәқиплинидиғанлиқидин дерәк бериду, дәп мулаһизә қилди.

Җяңшидики икки алий мәктәптә оқуғучилар наразилиқ намайиши өткүзди

Җяң шидики икки алий мәктәпниң он миңдин артуқ оқуғучиси мәктәп дипломиниң етирап қилинмаслиқиға нарази болуп, сәйшәнбә күни кәчтә наразилиқ намайиши өткүзди. Намайиш җәрянида мәктәп қорусидики машинилар вә мәктәп мал – мүлкини уруп – чеқиш ишлири йүз бәргән.

Бирләшмә агентлиқиниң билдүрүшичә, намайишчиларниң көпинчиси аз санлиқ милләт оқуғучилири болуп, уларниң арисида 2000 дәк уйғур бар икән. Хәвәрләрдин қариғанда, җяң ши даирилири оқуғучилар һәрикитиниң кеңийип кәтмәслики үчүн көп санда сақчиларни ишқа вәқәни тинҗитқан. Һазир бу һәқтә түрлүк хәвәрләр тарқалмақта.

Ирақта бир ай ичидә 96 америка әскири қазаға учриди

Ирақта турушлуқ америка һәрбий даирилириниң пәйшәнбә күни билдүрүшичә, 5 нәпәр америка әскири ирақниң ғәрбидики әмбәр вилайитидә етип өлтүрүлгән болуп, мушу бир ай ичидә қаза қилған америка әскәрлириниң сани 96 йәткән.

Америка әскәрлириниң өлүм –йетим әһвалиниң еғирлишиши, америка җамаәтчилики арисида түрлүк инкасларни қозғимақта. Уруш җәрянида ирақ пуқралириму ички тоқунушлар түпәйлидин көпләп өлүп кәткән болуп, өлгән ирақ пуқралириниң саниниң 650 миңдин артуқ икәнлики һәққидики санлиқ мәлуматларму пәйда болған.

Хитай билән франсийә 14 хил келишим түзди

Франсийә президенти җак ширак пәйшәнбә күни бейҗиңда, хитай дөләт рәиси ху җинтав билән көрүшүп, икки дөләт оттурисида түзүлгән 14 түрлүк һәмкарлиқ келишимигә қол қойди. Бу кәлишимләр ичидә франсийиниң A350 вә A320 типлиқ йолучилар айропиланини хитайға сетип бериш һәмдә бу хил айропиланларни бирликтә ясаш қатарлиқ кәлишимларму бар икән. Хәвәрләрдин қариғанда, җак ширак билән ху җинтавниң сөһбити җәрянида кишилик һоқуқ мәсилисиму тилға елинип, хитай кишилик һоқуқни яхшилашқа вәдә бәргән. Әмма, көзәткүчиләр хитайниң бу вәдилириниң ишқа ешишиниң гуманлиқ икәнликини билдүрүшмәктә.

Русийә билән хитай қорал ярақ содисини давамлаштурмақта

Қорал-ярақ содиси русийә-хитай һәрбий мунасивәтлириниң муһим тәркиби қисими, нөвәттә, хитай русийиниң қорал -ярақ содиси җәһәттики әң чоң херидарлиридин бири болуп, москва һәрбий даирилири хитай билән һиндистанни муһим қорал екиспорт қилидиған нуқтилириға айландурған. Учурлардин қариғанда, хитай русийидин йәнә 50 данә "су-33" типлиқ илғар күрәшчи айропиланларни сетивелишни қарар қилди. Һазир улар арисида сөһбәтләр давамлашмақта.

Хитайда үч йил ичидә 67 миңдин артуқ парихор әмәлдар паш қилинған

Хитай алий сот тәптиш мәһкимиси тәрипидин берилгән санлиқ мәлуматта көрситилишичә2003 ‏- йили 1 ‏- айдин башлап 2006 ‏- йили 8 - айға қәдәр, хитайда парихорлуқ вә чириклик мәсилиси түпәйлидин паш қилинған юқири дәриҗилик әмәлдарларниң сани 67 миңдин ашқан. Һәмдә бу йилниң өзидила 17 миңдин артуқ һөкүмәт әмәлдарлири алий сот тәптиш мәһкимиси тәрипидин бир тәрәп қилинған.

Мунасивәтлик мәлуматларға қариғанда, һазир чирикликкә қарши туруш һәрикитидә, хитай һөкүмитиниң бешини қатуруватқан әң чоң мәсилә парихор әмәлдарларниң һөкүмәтниң пулини елип чәтәлләргә қечип кетиш мәсилиси икән. 2004 ‏- Йилидики бир ички материялда ейтилишичә, һөкүмәтниң пулини елип чәт әлләргә қечип чиққан һөкүмәт әмәлдарлириниң сани 4000 дин ашқан икән.(Үмидвар)