Һәптилик хәвәрләр (25 – ноябир – 1 – декабир)

Рабийә қадир ханим явропа парламентида

Д у қ рәиси, уйғур миллий һәрикитиниң рәһбири рабийә қадир ханим 11 – айниң 27 – күни германийидики паалийәтлирини ахирлаштуруп, д у қ ниң муавин рәиси әсқәрҗан, д у қ иҗраийә комитетиниң рәиси алим сейит әпәндиләрниң һәмраһлиқида шу күни кәч белгийә пайтәхти брюсселға берип, 11 – айниң 28 – күни вә 29 – күнлири явропа парламентиниң юқири дәриҗилик рәһбәрлири билән сөһбәтләр елип барған.

Рабийә қадир ханим өткән дүшәнбә күн йәнә германийә баварийә штатиниң юқири дәриҗилик һөкүмәт әмәлдарлири, парламент әзалири вә сияси партийә рәһбәрлири билән алаһидә учришиш елип барди. У, германийә йешиллар партийисиниң баварийә комитети мәсули маргарита ханим билән учрашқанда маргарита хитайниң мюнхендики баш консулини "җасуслуқ қилиш" билән әйиплиди.

Рабийә ханимниң явропа сәпириниң утуқлуқ болуватқанлиқи билдүрүлмәктә.

Рафто фонди җәмийити алим абдуреһимға җаза һокум қилинишиға қарита күчлүк инкас қайтурди

Норвигийә рафто фонди җәмийити рабийә қадир ханимниң оғли алим абдуреһимниң 7 йиллиқ қамаққа һөкүм қилиниши мунасивити билән 28 - ноябир күни мәхсус наразилиқ очуқ хети елан қилған болуп, бу хәт норвегийидики кишлик һоқуқ органлири, ташқи ишлар министирлиқи вә парламентидики хитай ишлириға мәсул комитетқа вә шәхсләргә йолланған. Рафто фонди җәмийитиниң башлиқи арна әпәнди рабийә қадирниң дуня уйгур қурултийиниң рәиси болғанлиқини тәбрикләш билән биргә хитай даирилириниң қилмишини әйибләйдиғанлиқини билдүрди.

Католик дини рәһбири түркийәни зиярәт қилди

Ватикан католик дунясиниң рәһбири, рим папаси бенедикт 16 түркийә җумһур рәиси аһмәт нәҗдәт сәзәрниң рәсмий тәклипигә бинаән өткән һәптә әнқәрә вә истамбул қатарлиқ җайларда болди, бирақ униң бу зиярити түркләрниң наразилиқ намайишлириға дуч кәлди. Ватикан сәпири бу сәпири арқилиқ ислам дуняси билән християн дунясиниң мунасивитини яхшилашни мәқсәт қилған икән.

Хитайда 15 диний җәмийәт әзасиға өлүм җазаси берилди

Рим папаси туркийини зиярәт қиливатқан бу күнләрдә бирләшмә агентлиқиниң бейҗиңдин хәвәр қилишичә, хитайниң хейлуңҗяң өлкисидики 'сәнбәнпурин' дегән аиливи дини тәшкилатниң муртлири сәндуң, җяңши, сичуән қатарлиқ 7 өлкигә тәрәққи қилип сани 500 миңға йәткәндә, хитай җамаәт хәвпсизлик министирлиқи 2004 ‏- йили бу тәшкилатниң 20 нәпәр әзаси үстидин адәм өлтүргән', алдамчилиқ қилған' дегән җинайи нам билән сотқа шикайәт сунған һәмдә 15 адәмгә өлүм һөкүм қилған икән. Тәйвәдә мустәқиллиқ хаһишлири өрлимәктә

Америка авазиниң хәвәр қилишичә, буйил 11 ‏- айда тәйвән сияси университети, японийиниң окинава унивәрситети вә хоң коң унивәрситети бирликтә елип барған рай синашта 'тәйвән мустәқил болуши керәк' дәп қарайдиған тәйвән пуқралириниң нисбити бултурқи 59% тин 62% кә өрлигән. Мустәқиллиқни халимайдиғанлар бара-бара азаймақта. Тәйвәндики мустәқиллиқ хаһишлириниң өсүши хитай чоң қуруқлуқ рәһбәрлирини биарам қилмақта.

Хитай олимпик йиғинидин бурун кишилик һоқуқ әһдинамисини тәстиқлиши мумкин

Хитай хәлқ қурултийи 2008 - йили өткүзүлидиған бейҗиң олимпик йиғинидин бурун хитай һөкүмити 1998 - йили имзалиған, лекин хәлқ қурултийи һазирғичә тәстиқлашни кечиктүрүп кәлгән б д т " пуқралар һоқуқи вә сиясий һоқуқи хәлқара әһдинамиси" ни тәстиқлиши мумкин. Бәзи күзәткүчиләр бу әһдинаминиң тәсқитлашниң өзи бир илгириләш, дәп қариса, лекин бәзи анализчилар бу әһдинамә тәстиқланған тәқдирдиму, лекин хитай кишилик һоқуқи хатирисидә чоң өзгириш болмайдиғанлиқини билдүрмәктә. Хәвәрләрдин қариғанда, хитай 2008-йиллиқ олимпик йиғинини өткүзүш салаһийитини қолға кәлтүрүш үчүн кишилик һоқуқни яхшилашқа вәдә бәргән икән.

Мустәқил дөләтләр һәмдостлуқиниң йиғини ечилди

Совет иттипақи йимирилгәндин кейин, мәйданға кәлгән мустәқил дөләтләр һәм достлуқи гәрчә 15 йил вақитни баштин кәчүргән болсиму, бирақ бүгүнки күндә у парчилиниш хәвпигә дуч кәлмәктә. Русийә рәһбири мәзкур тәшкилатни ислаһ қилишни, униң ролини күчәйтишни тәшәббус қилмақта. Мустәқил дөләтләр һәм достлуқиға әза бир қисим әлләр рәһбәрлири белорусийигә җәм болуп, өз келәчикини музакирә қилди. (Үмидвар)