Heptilik xewerler (30 – dékabir – 5 – yanwar)


2007.01.05

Rabiye qadir xanim yéngi yil munasiwiti bilen ötken yil we yéngi bir yil heqqide toxtaldi

Musulmanlarning muqeddes qurban héytini we yéngi yilni amérika paytexti washin'gton etrapida yashaydighan Uyghurlarmu xushal-xuramliq bilen kütüwaldi. 31- Dékabir küni paytext washin'gtonning yénidiki wirginiya shitatining fa'irfakis shehiride amérika Uyghurliri birleshmisi we Uyghur jama'itining teshkillishi bilen qurban héyt hem yéngi yilni kütüwélish pa'aliyiti ötküzüldi. Mezkur murasimgha 200 din artuq adem qatnashti.

Dunya Uyghur qurultiyining re'isi rabiye qadir xanim murasimda nutuq sözlidi. U ötken bir yil we yéngi yil heqqide toxtilip ötken yilining netijilik bolghanliqini, bu yéngi yilning téximu muweppeqiyetlik bolidighanliqini körsetti.

Isma'il tiliwaldi yéngi yil nutqida Uyghurlargha tehdit saldi

Uyghur aptonom rayonining re'isi isma'il tiliwaldi yéngi yil munasiwiti bilen yéngi yil nutqi sözlep, memliket ichi we sirtidiki atalmish "milliy bölgünchi küchlerning" buzghunchiliq herikitige qattiq zerbe bérish we qet'iy mudapi'e körüshte "ikkili qol qattiq bolush" prinsipida turup, her millet kadirlirigha tayinishni tekitlidi.

Rabiye qadir xanim buni tenqid qilip, isma'il tiliwaldi dewatqan milliy ittipaqliq dégenning yalghan nerse ikenlikini körsetti.

Qazaqistanliq medeniyet erbabi xelq'ara tinchliq ordinigha érishti

Yéngi yil harpisida qazaqistandiki tonulghan jemiyet erbabi, azat hékimbeg, italiyide yawropa aqsöngekler kéngishi teripidin tesis qilin'ghan tinchliq aliy ordinigha érishti. Bu xosh xewer qazaqistanduki Uyghurlarning bayrimigha nahayiti hayajanliq bir sogha boldi.

Azat hékimbegning bowisi hékimbeg ghoja 1944-yilidin 1946-yilighiche sherqiy türkistan jumhuriyitining hökümitining mu'awin re'isi, kéyin ili walisi bolghan idi.

Almutida yashaydighan azat hékimbeg ependi uzun yillar muzéyshunasliq bilen shughullinip, Uyghur medeniyitini tonushturghan.

Daniyedimu Uyghurlar yashaydu

Uyghurlarning yawropagha kélip makanlishishi tarixigha anche uzun bolmidi. Uyghurlar biraz köp döletler gérmaniye, shiwitsiye we norwigiye qatarliqlardur. Emma yéqindin buyan daniyigimu bir qisim Uyghurlar kélip olturaqlashti. Daniye shimaliy yawropa elliri ichide Uyghurlar eng az olturaqlashqan döletlerning biri hésablinidu. Uyghurlarning bu dölettiki eng kéyin kelgen köchmenler déyish mumkin. Bu dölettiki Uyghurlar bashqa ellerdiki Uyghurlargha oxshashla daniyining ijtima'iy - iqtisadi hayatigha maslishish mesilisige duch kelmekte. Nöwette daniyide chong - kichik bolup 30 gha yéqin Uyghur muhajiri yashaydu. Bularning köpchiliki b d t teripidin panahliq bérilgen siyasi musapirlar.

Xitayda xristiyan we katolik muritliri 20 milyon'gha yetti

Toluq bolmighan statistikiliq melumattin ashkarilinishiche, xitayda nöwette xristi'an bilen katolik muritlirining sani 20 milyon'gha yetken. Xitay hökümiti xristi'an dinini chekleshke tirishsimu, lékin beribir bu dinning kéngiyishi téz bolmaqta iken.

Shénjinning futyen shazuy kentide yüz bergen partlashta ikki neper ösmür qaza qildi

Shénjin shehirining futyen shazuy kentide charshenbe küni partlash yüz bérip, ikki neper oghul hayatidin ayrilghan. Saqchilar bu rayonni qorshawgha élip, tekshürmekte iken, lékin kishiler uning aldin pilan boyiche bolghanliqini bildürüshsimu, emma bu partlashning hazirghiche sewebi téxi éniqlanmighan.

Sadam hüseyin öltürüldi

Sabiq iraq prézidénti sadam hüseyin 30 –dékabir yeni shenbe küni baghdadta gréniwich waqti sa'et üchte dargha ésip öltürülgendin kéyin, 31-dékabir küni öz yurti tikrikke élip kélinip, depne qilindi.

En'giliye b b s agéntliqining uchuridin melum bolushiche, sadam hüseyinning jesiti bir dane amérika tik uchur ayropilani bilen 31-dekbabir küni tikrikke élip kélinip, yerlik emeldarlar we uning urugh tughqanlirigha tapshurup bérilgen shu küni tikrik yénidiki sadamning ana yurti a'uja yézisigha depne qilin'ghan.

Xewerde körsitilishiche, sadam hüseyin amérika eskerliri teripidin étip öltürülgen ikki oghli shuningdek uning anisi we newrisi depne qilin'ghan qebristanliqqa qoyulghan.

Sabiq iraq prézidéntining dargha ésilishigha nisbeten iraqta we bir qisim musulman döletliride türlük inkaslar peyda bolghan. Iraq hökümet bash ministiri maliki sadamning jinayetlirini körsitish bilen birge "sadamning ölüshi iraq tarixidiki bir qarangghu-zulmetning axirlashqanliqidur" dégen. Emma, sadamning öltürülüshige a'it mexpiy tartiwélin'ghan sin alghu léntisi tarqilip, ketkendin kéyin sünniylerning ghezipi qozghilip,ularning keng kölemlik naraziliq namayishliri kélip chiqqan, bu weqening sünniyler bilen shi'eler arisidiki ziddiyetni ulghaytiwétishi perez qilinmaqta. Iraq hökümiti mexpiy süretke alghanlarni qolgha alghan. (Ümidwar)

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.