Heptilik xewerler (24-féwral-2-mart)
2007.03.02
Kommunar talipow wapat boldi
Qazaqistandiki ataqliq Uyghurshunas alim, pelsepe penliri doktori,Uyghurshunasliq inistitutining sabiq mu'awin bashliqi hem kéyinki ghoja exmet sadwaqosop namidiki Uyghurshunasliq bölümining diréktori kommunar talipow ependi 2-ayning 28-kuni almutida 59 yéshida wapat boldi.
Kommunar talipow 1947-yili almutining yénidiki emgekchi qazaq nahiyiside bir Uyghur déhqan a'iliside dunyagha kelgen.
Merhum kommunar talipow ömür boyi Uyghurshunasliq tetqiqati, Uyghurlarning milliy mesililiri tetqiqati bilen shughullan'ghan bolup, 100 parchidin artuq maqale we kitablarning aptori, u uzun yillar qazaqistan Uyghurshunasliqigha rehberlik qilish mezgilide Uyghurlargha a'it bir qanche tetqiqat layihisigha yétekchilik qilghan, kop qétim xelq'araliq ilmiy muhakime yighinlirigha qatniship, doklat oqughan idi.
Amérika mutexessisi Uyghur mesilisi heqqide toxtaldi
Amérikidiki rozwélt institutining mutexessisi kristiyan a'ukunus yéqinda amérikining tashqi siyasiti we islam dunyasi bilen munasiwiti heqqide maqale élan qilip, amérika hökümitini, Uyghurlarning öz teqdirini özi belgilesh mesilisige arilishish, xitay bilen bu mesiliside sohbet ötküzüshke dewet qildi.
Kristiyan a'ukunus jorji washin'gton uniwérsitéti oqughuchilirining géziti bolghan " the da'ily koloni'al" ning tor bétide élan qilghan maqaliside "biz islam dunyasida obrazimizni qaytidin tiklishimiz lazim. Shunga amérika hökümiti musulman bir xelq bolghan Uyghurlarning öz teqdirini öz belgilesh mesilisini bir terep qilish üchün, xitayni söhbetke zorlishi kérek" dégen.
Mutexessis maqaliside xitay hökümitining Uyghurlargha qaratqan siyasitining xelq'ara jemiyetning arilishishini telep qilidighan mesilisige aylan'ghanliqini körsitidu.
Xelq'ara kechürüm teshkilati xitaydiki emgekchiler mesilisi heqqide doklat élan qildi
Merkizi londondiki xelq'ara kishilik hoquq teshkilati hésablinidighan kechürüm teshkilati charshenbe küni, xitaydiki medikarlar toghrisida doklat élan qilip, medikarlarning iqtisadiy jehette depsendichilikke duch kéliwatqanliqi, qanuniy jehette héchqandaq kapaletke ige qilinmaywatqanliqini shuningdek sheherlerdiki ikkinchi derijilik puqra salahiyitide yashawatqanliqini bildürdi.
Muxbirimizning igilishiche, gerche xitayning ichkiri öllikliride medikarlargha adaletsiz mu'amililer boluwatqini bilen Uyghur élining qeshqer qatarliq wilayetliride téxi hazirghiche heqsiz hashar emgiki dawamlashmaqta, gerche xitay hökümiti hasharni bikar qilidighanliqini élan qilghan, shuningdek xelq'ara jemiyet bu qilmishni tenqid qiliwatqan bolsimu, lékin hashar yenila Uyghur déhqanlirini azaplap kelmekte iken.
Ürümchidin aqsu tömür yolida poyiz örülüsh weqesi yüz berdi
Xitay axbarat wasitilirining ashkarilishiche, ürümchidin aqsugha qatnaydighan yoluchilar poyizi 2 - ayning 28 - küni etigen sa'et 2 din 5 minut ötkende, turpan -toqsun oymanliqidiki marjan bulaq etrapida, boran –chapqun'gha uchrap örülüp ketken.
Bu hadiside töt ademning ölüp, 100 din artuq ademning yaridar bolghanliqi xewer qilindi. Uchurlardin qarighanda, weqe yüz bérip, xéli uzun'ghiche qutquzush xadimliri yétip kélelmigen.
Uchurlardin qarighanda, weqe yüz bergen jay shamal éghizi bolup, 2001-yili chaghan mezgilide bir yük poyézining örülüsh weqesi yüz bergen idi.
Amérika mu'awin prézidénti afghanistan we pakistanni ziyaret qildi
Amérika mu'awin prézidénti dék chéyni ötken hepte afghanistan we pakistanni ziyaret qilip, ikki dölet rehberliri bilen aldimizdiki etiyazda talibanlargha qarshi pilanlan'ghan keng kölemlik herbiy heriket heqqide söhbetleshken. Chéniy pakistan sepiridin kéyin, afghanistan'gha yétip kélip, prézidént xamid karzay bilen söhbetleshken. Uchurlardin qarighanda, dék chéniy kabulgha yétip kelgen küni partlash yüz bérip, bir qanche adem ölgen we yarilan'ghan bolup, közetküchiler bu partlashning eslide dek chéniyge qaritilghan bolushi mumkinlikini perez qilishmaqta.
Xewerlerdin qarighanda, gerche amérika hökümiti pakistanni xelq'ara térrorchiliqqa qarshi urushta, amérikining ittipaqdishi dep qarisimu, emma amérika hökümet xadimliri, pakistan hökümitini, afghanistan chégra rayonidiki pashton qebililirining talibanlargha yardem bérishini toxtitish üchün jiddiy tedbir almaywatidu dep, eyiblimekte.
4- Iyun weqesining heqiqi mahiyitini échip bérish heqqide yene muraji'et qilindi
Xitayning memliketlik xelq qurultiyi we memliketlik siyasiy kéngesh yighini échilish harpisida, 1989 yili 4- iyun tyen enmén weqeside ölgenlerning a'ile- tawabi'atlirining teshkilati bolghan " tyen enmén aniliri" bu weqening heqiqi mahiyitini échip bérish heqqide muraji'et name yollidi.
Buningdin ilgiri xitay bash ministiri xitayda yüz yilghiche démokratik islahat élip bérilmaydighanliqini bildürgen bolup, bu xitay démokratlirini ümidsizlendürgen idi.
Xitay démokratliri da'im tyen emén weqesini éniqlashni telep qilmaqta. ( Ümidwar)
Munasiwetlik maqalilar
- Heptilik xewerler (17-23-féwral)
- Heptilik xewerler (10-16-fébral)
- Heptilik xewerler (3 – 9 – féwral)
- Heptilik xewerler (27 – yanwar – 2 – féwral)
- Heptilik xewerler (20- 26 – yanwar)
- Heptilik xewerler (13 - 19 - yanwar)
- Heptilik xewerler (6 – 12 – yanwar)
- Heptilik xewerler (30 – dékabir – 5 – yanwar)
- Heptilik xewerler (23 – 29 – dékabir)
- Heptilik xewerler (16 – 23 – dékabir)