Һәптилик хәвәрләр (17-январдин 23-январғичә)

Әркин асия радиоси уйғур бөлүми һәптилик хәвәрлири

Хитай сақчилири вийетнам чеграсида икки уйғурни етип өлтүргән

Мәлум болушичә, 18-январ күни хитай сақчилири вийетнам чеграсиға йеқин гуаңшиниң пиңшяң шәһиридә икки уйғурни етип өлтүрүп, бирқанчисини тутқун қилған.

Хәвәрдә дейилишичә, шу күни кәчқурун бирқанчә уйғур мусапир аптомобил билән вийетнам чеграсиға кетиватқанда байқилип қалған. Хитай сақчилири нәқ мәйданда оқ чиқирип икки уйғурни етип өлтүргән, иккисини тирик тутқан.

Бир нәпәр уйғур нәқ мәйдандин қечип кәткән болсиму, лекин униң 19-январ күни пиңшяңдики бир тағда тутулғанлиқи мәлум. Хитай сақчиханиси шу күни чиқарған уқтурушида, нәқ мәйдандин қечип кәткән бир нәпәр уйғурниң учурини бәргүчиләргә 100 миң йүән мукапат беридиғанлиқини җакарлиған.

Дуня уйғур қурултийи бу һәқтә инкас билдүрүп, хитайниң күндин-күнгә ешип бериватқан бастуруш сиясити уйғурларни чегра атлап чәтәлләргә қечишқа мәҗбур қиливатқанлиқини илгири сүрди.

Үрүмчи даирилири аммиви сорунларда ниқаб шәклидики кийимләрни кийиш рәсмий чәкләшни җакарлиди

Хитай һөкүмити илгири уйғур елидә ғәйри-рәсмий йүргүзүп келиватқан диний йосунда кийинишни чәкләш бәлгилимисини йеқинда рәсмий қанунлаштурған.

Мәлум болушичә, “үрүмчи шәһириниң аммиви сорунларда ниқаб шәклидики кийимләрни кийишни чәкләш тоғрисидики бәлгилимиси” келәр айдин башлап рәсмий иҗра қилинишқа башлайдикән.

Мәзкур бәлгилимидә, үрүмчи шәһиридики һәр қандақ аммиви сорунда җилбап, пәрәнҗә, чүмбәл қатарлиқ кийимләрни кийиш мәни қилидикән. Бәлгилимидә йәнә буниңға хилаплиқ қилғучиларниң аталмиш “җинайи қилмиши” сүрүштүрүлидиғанлиқи вә тегишлик җазаға учрайдиғанлиқи илгири сүрүлгән.

Хитай һөкүмитиниң диний кийимләрни кийишни мәни қилишини қанунлаштуруши муһаҗирәттики уйғурларниң наразилиқини қозғиди вә қаттиқ тәнқидигә учриди.

Муһаҗирәттики уйғур зиялийлири “кичик алма” усулиниң мәдәнийәт таҗавузчилиқи икәнликини тәкитлиди

Хитай даирилириниң уйғур деһқанлирини, һәтта бир қисим уйғур диний затлирини коллектип һалда “кичик алма усули” ни ойнашқа мәҗбурланғанлиқи җиддий диққәт қозғимақта.

Иҗтимаий учур васитилиридин фейсбукта учтурпан наһийәсидики диний затларни коллектип һалда “кичик алма усули” ни ойнашқа салғанлиқи һәққидики бир көрүнүшлүк хәвәр тарқалған.

Бу һәқтә муһаҗирәттики уйғур зиялийлири вә язғучилири җиддий инкас қайтуруп, хитайниң уйғур елидә мәдәнийәт таҗавузчилиқи елип бериватқанлиқини билдүрди вә уйғурларни сәгәк болушқа чақирди.

Тайландниң хатяй түрмисидә 140 нәпәр мусапир ачлиқ елан қилди

Тайландниң хатяй шәһиридики бир түрмигә қамалған 140 нәпәр мусапирниң йеқинда коллектип ачлиқ елан қилғанлиқи мәлум.

Бу учурларни мәзкур түрмидә ачлиқ елан қилишқа қатнашқан, әмма исим-шәрипини ашкарилашни халимайдиған бир мусапир радиомиз зиярити давамида ашкара қилди.

Униң билдүрүшичә, хатяй шәһиригә җайлашқан бу түрминиң шараити пәвқуладдә начарлишип кәткән. Бу йәргә қамалған 140 нәпәр мусапир бир йилға йеқин дақ семонт үстидә йетиш, начар тамақ вә сап һаваниң кәмчил болуши түпәйли җисманий вә роһий җәһәттин чидиғусиз әһвалда қалған.

Хатяй түрмисидики мусапир тутқунлар радиомиз арқилиқ пүтүн дунядики адаләтни яқлайдиған дөләтләр, тәшкилатлар вә җамаәтчиликтин өзлиригә ярдәм қолини сунушини тәләп қилди.

Уйғур бокс чемпийони абдурахман абликим вапат болди

Мәлум болушичә, уйғур бокс чемпийони абдурахман абликим, 21-январ күни үрүмчидә 37 йешида вапат болған.

Бокс маһири абдурахман абликим 1998-йилидин буян 75 килограмлиқлар бойичә көп қетим асия чемпийони болған.

Абдурахман абликимниң хәлқара вә хитай бокс сәһнилиридики нәтиҗилири уйғур яшлириға ишәнч вә мәдәт беғишлиған.

У 1998‏-йилдин 2003‏-йилиға қәдәр уда 6 қетим, 2005 ‏-йилидин 2009 ‏-йилиғичә икки қетим бокс чемпийони болған.

Мәрһум абдурахман абликимниң җиназа намизи үрүмчидики ноғай мәсчитидә чүшүрүлгән. Нәччә миңлиған уйғур җамаити мәрһумниң мейит намизиға қатнишип, өзлириниң мәрһумға болған һөрмити вә дуа-тиләклирини билдүргән.

Хотәндә бир милйондин артуқ кишиниң ичимлик сүйи бихәтәр әмәслики мәлум

Хотән вилайитидә техичә бир милйондин артуқ аһалиниң бихәтәр ичимлик суға еришәлмигәнлики мәлум болмақта.

Хитай һөкүмити 1990‏-йилларниң башлирида хотәндә бихәтәр ичимлик су мәсилисини һәл қилиш қурулуши башлиған. Һалбуки, 2 милйон аһалә яшайдиған хотәндә бүгүнгә қәдәр 1 милйондин артуқ аһалиниң йәнила тазиланмиған көл сүйини ичиватқанлиқи мәлум.

Хотән вилайити уйғур елидә юқумлуқ кесәлликләр көп учрайдиған районларниң бири болуп, теббий саһәдикиләрниң көрситишичә, бихәтәр болмиған ичимлик су райондики юқумлуқ кесәлликләрниң асаслиқ мәнбәси икән.

Керийә наһийисидә олтурушлуқ бир деһқан аял радиомиз зияритини қобул қилип, гәрчә өйләргә туруба уланған болсиму, лекин суниң йәнила тазиланмиған сүний көлләрдин келидиғанлиқини билдүрди.