Heptilik xewerler ( 22 - séntebirdin 28 - séntebirgiche)

• Muxbirimiz ümidwarning bu heqtiki toluq melumati
• Download story audio

Erkinlik sariyining doklatida xitay tenqid qilindi

Amérika erkinlik sariyi teshkilati 25-séntebir küni dunyadiki bir qisim döletlerning démokratiye tereqqiyat ehwalini téma qilghan "ötkeldiki döletler" dégen mawzuda doklat élan qilip, xitayda mustebitlik tüzümning démokratiye tereqqiyatigha tosalghu boluwatqanliqini pakitlar bilen körsetti.

Erkinlik sariyining " ötkeldiki döletler" dégen mawzudiki doklatida dunyadiki 60 döletni xiyanetchilikke qarshi turush ehwali, ammining rayi , hökümetlerning ishenchilik derijisi, qanun bilen bashqurush we puqralar erkinliki qatarliq sahelerde bahalap chiqqan bolup, xitay bu sahelerde xatirisi nachar döletler qatarida bahalandi.

Doklatta yene, xitay köchmenlirining tibet, ichki mongghul we Uyghur éligha éqip kirip, sheherlerning iqtisadiy, ijtima'iy we medeniyet hayatida üstünlükni igiliwalghanliqi shuningdek bezi tenqidchilerning Uyghur we tibetler duch kéliwatqan weziyetni medeniyet jehettiki yoshurun " irqiy tazilash " dep tenqid qiliwatqanliqi körsitildi. Doklatta eskertilishiche, xitay hökümiti 2004 ‏- yili kishilik hoquqni hörmet qilish we qoghdashni asasiy qanun'gha kirgüzgen bolsimu, lékin buni ijra qilmighan.

Buningdin bashqa yene 26- séntebir küni, bash shtabi gérmaniyining bérlin shehirige jaylashqan chiriklikke qarishi turush teshkilati- xelq'ara süzüklük teshkilati, 2007- yilliq tekshürüsh doklatini élan qilip, dunyadiki eng chiriki döletlerni retke tizip , xitayni chiriklik künsayin éghirlishiwatqan hemde buning bay-kembeghellik arisidiki perqni téximu kéngeytip, netijide xitay jem'iyitide ijtima'iy we siyasiy dawalghush peyda qiliwatqanliqini körsetti.

Aqsu we kelpinde bir a'ile kishiliri tutup kétildi

Igilishimizche, yéqinda aqsu wilayetlik jama'et xewpsizlik idarisi we kelpin nahiyilik jama'et xewpsizlik idarisi teripidin aqsu shehiride we kelpin nahiyiside yashaydighan bir a'ile kishiliri birla qolgha élishqa uchrighan bolup, bu herikette aqsudiki bir a'ilidin nur'eli abduweli, shir'eli abduweli we enwer abduweli isimlik aka-iniler hemde enwer abduwelining ayali xeyrinisa we 5 yashtiki oghli ilyar, shundaqla ularning yéqin tonushliridin bir qisim kishiler tutup kétilgen.

Emma, melum bolushiche, xeyrinisa we oghli ilyar 12 sa'et tutup turulghandin kéyin qoyup bérilgen. Bularning zadi néme sewebtin kolléktip halda tutqun qilin'ghanliqi heqqide saqchi terep resmiy uchur tarqatmighan bolup, emma melum bolushiche, saqchilar ularning öylirige kirip, aqturush élip bérip, bir qisim kitablarni élip ketken iken.

Amérika yene bir qétim xitayda ishlen'gen balilar oyunchuqlirini yighiwaldi

Amérika birleshme agéntliqining bergen xewirige qarighanda, amérikidiki bir qanche chong dukanlardiki balilar oyunchuqliri yighiwélin'ghan bolup, bolup, yighiwélin'ghan oyunchuqlar xitayda ishlen'gen mashina we poyiz qatarliq qoghushun miqdari amérika istémalchilar komitétining ölchimidin éship ketken mehsulatlar iken.

Buningdin ilgiri amérikining mattél shirkitimu zor miqdardiki oyunchuqlarni yighiwalghan shuningdek dunya miqyasida xitay balilar oyunchuqliri we bezi mehsulatlirini cheklesh dolquni qozghalghan idi.

Yorungqash deryasida apetke uchrighan tenheriketchilerni izdeshke qatnashqan rusiyilikler dölitige qaytti

Xeterlik derya -éqinlirida yel qéyiq heydesh tenheriket türi boyiche rusiyide nami chiqqan alte neper mahirning xoten wilayiti tewesidiki yorungqash deryasida qéyiqliri kömtürülüp kétip, sugha chüshüp ketkendin kéyin peyda bolghan paji'elik weqege munasiwetlik xitay bilen rusiye terepning birlikte teshkilligen izdesh herikiti axirlashti.

Axirqi heptilerde bu alte kishining üchining ölüki tépilip, ikkisi qutquziwélin'ghandin kéyin, rusiye -xitay izdigüchiliri axirqi bir ademni izdeshni dawamlashturghan bolsimu ,netijige érishelmidi. Shuning bilen jüme küni rusiye terep üch jeset , ikki neper qutquzuwélin'ghan tenheriketchini élip moskwagha qaytti. Emma, xitay terep izdeshni dawamlashturidighanliqini bildürgen.

Norwigiyidiki nobél sariyida Uyghurlargha da'ir matériyallar körgezmige qoyuldi

25 ‏- Séntebir küni norwégiyining oslo shehiride nobél mukapatini bahalash komitéti we bashqa insan heqliri teshkilatlirining birlikte uyushturushi bilen siyasiy teqdiri xeter astida turuwatqan milletlerning siyasiy ehwali we meshhur siyasiy shexsler tonushturulghan körgezme nobél sariyida resmiy bashlan'ghan.

Igilishimizche, nobél sariyigha Uyghurlarning siyasiy, ijtima'iy-iqtisadiy we medeniyitini ekis ettüridighan körgezme buyumliri shuningdek Uyghur milliy herikitining rehbiri we nobél tinchliq mukapatining namzati rabiye qadir xanimning süriti we merhum kompozitor we siyasiy pa'aliyetchi küresh küsenning süretliri qoyuldi. Bu körgezmini norwégiyidiki köpligen ataqliq erbablar körgen.

Bérmidiki rahiblar basturushqa duch keldi

Bu heptide bashlan'ghan birma rahiblirining namayishliri yuqiri pellige chiqqan bolup, namayish qilghan adem sani 50 mingdin ashqan idi. Réytérs agéntliqining 25 ‏- séntebir küni ran'gun shehiridin xewer qilishiche, bérmining ran'gun shehiride démokratiye marshi towlap namayishqa chiqqan rahib we rahibelerning sani 10 minggha yetken.

Buningdin bashqa tanggok qatarliq birnechche sheherdimu 40 minggha yéqin rahib -rahibe birla waqitta kochigha chiqip namayish qilghan. Lékin , 27-séntebir küni birma hökümiti herbiy küch ishlitip, rahiblarni basturushni bashlighan bolup, ölüm yétim ishliri künsayin köpeygen. Birma herbiy hökümitining bu basturushi amérika we yawropa ittipaqining tenqidige uchrighan bolup, xelq'ara jem'iyet birma hökümitini eyiblidi.

1988-Yili, birma hökümiti démokratik namayishni basturup 3000 ademni qirghan idi. (Ümidwar)