Heptilik xewerler (4- féwraldin 8-féwralghiche)
2008.02.08
5-Féwral weqesi munasiwiti bilen bir qisim döletlerde naraziliq namayishliri ötküzüldi
Dunya Uyghur qurultiyining chaqiriqi hem her qaysi döletlerdiki Uyghur teshkilatliri we jama'itining qollishi netijiside 5-féwral ghulja weqesining 11 yilliqi munasiwiti bilen amérika, awstraliye, kanada, fransiye, gérmaniye, türkiye, gollandiye, norwigiye we bashqa memliketlerdiki xitay elchixaniliri hem konsulxaniliri aldida naraziliq namayishliri ötküzüldi , qazaqistan, qirghizistan qatarliq ottura asiya memliketliridiki Uyghur jama'iti bolsa, türlük shekilde xatirilesh pa'aliyetliri uyushturdi.
5-Féwral küni amérika qoshma shtatlirining paytexti washin'gton shehiridiki xitay elchixanisi aldida naraziliq namayishi ötküzülgen bolup, namayishqa dunya Uyghur qurultiyining re'isi , Uyghur milliy herikitining rehbiri rabiye qadir xanim yétekchilik qildi hemde nutuq sözlidi . Bu namayishqa washin'gton etrapidiki Uyghurlar hemde merkiziy niyorktiki xitay démokratik teshkilatining 150 din artuq ezasimu kélip qatnashqan bolup, xitay démokratliri xitay kompartiyisining Uyghurlargha qaratqan qirghinchiliqini qattiq eyibleydighanliqini bildürüshti.
Türkiye parlaméntida ghulja weqesi muzakire qilindi
5- Féwral ghulja weqesining 11- yilliqi munasiwiti bilen Uyghur mesilisi türkiye parlaméntning kün tertipige qoyulghan bolup, 2 -ayning 5-küni chüshtin kéyin türkiye parlaméntidiki omumiy yighinda türkiye parlaménti insan heqliri komitétining mu'awin bashliqi mehmet ékichi ependi mexsus söz élip, ghulja weqesi heqqide parlamént ezalirigha melumat berdi hemde nöwette, Uyghurlarning insan hoquqi mesilisining xelq'ara jem'iyetning bolupmu, amérika qoshma shtatlirining étirap qilishigha érishiwatqanliqini körsitish bilen türkiye hökümitini Uyghurlar mesilisige köngül bölüshke chaqirdi. Yéqindin buyan d u q ning türkiyidiki wekilliri türkiye dölet rehberliri bilen uchrishishlar ötküzüp, ulargha Uyghur dewasini tonushturup, türkiyini Uyghurlargha ige chiqishqa chaqirghan idi.
Islam kerimof moskwani ziyaret qildi
Özbékistan jumhuriyitining üchinchi qétimliq prézidéntliq möhlitini téxi yéqindila qolgha alghan merkiziy asiya rayonidiki eng uzun hakimiyet sürgen dölet bashliqlirining biri hésablinidighan islam abdughéni oghli kerimof 5-6-féwral künliri moskwada resmiy ziyarette bolup, rusiye prézidénti wladimir putin bilen yépiq we ashkara shekillerde söhbetler élip bérish bilen birge mezkur ikki dölet arisida yene bir qatar kélishimlerning meydan'gha kélishini ishqa ashurdi. Bu qétim kerimof putin bilen özbékistan gazini rusiyige dawamliq töwen bahada sétip bérishke pütüshken hemde ikki döletning 2008-yilliq iqtisadiy hemkarliq pilani we tashqi ishlar ministirlirining hemkarliq programmilirini imzalighan. Kerimof 2005-yilidiki enjan qirghinchiliqidin kéyin, amérika we yawropa ittipaqi bilen bolghan munasiwetni soghuqlashturup, xitay we rusiye bilen bolghan munasiwetlirini qoyuqlashturghan idi.
Yawropa birliki xitayning chet'el uchur wastilirini chekligenlikige qarita heriket qollanmaqchi
Fransiye agéntliqining 2 - ayning 6 - küni brusséldin bayan qilishiche, yawropa birlikining bayanatchisi pitér pawér muxbirlargha, xitayning chet'el uchur wastilirini cheklewatqanliqigha qarita dunya soda teshkilati arqiliq heriket qollinidighanliqini ipadilidi.
Uningdin bashqa yene insan hoquqini közitish teshkilati qatarliq insan hoquqi teshkilatlirimu yéqinda washin'gtonda namayish ötküzüp, xitayning olimpik yighini munasiwiti bilen prézidént bushning insan hoquqini yaxshilash mesiliside xitaygha bésim ishlitishni telep qilidiken.
Amérika döletlik axbarat bash nazaretchisi amérikining xitay tehditidin endishe qilidighanliqini bildürgen.
Ötken heptide amérika döletlik axbarat bash nazaretchisi maykol makkonnel, ötken amérika dölet mejlisi kéngesh palatasining axbarat komitétigha yer sharidiki tehditler toghrisida doklat tapshurup, xitaydin kélidighan tehditning özliride endishe peyda qiliwatqanliqini bildürdi. Doklat tapshurush munasiwiti bilen ötküzülgen ispat bérish yighinida makkonnel, xitayning intérnét, qoral - yaraqlar jehettiki tehdit sélish küchi shundaqla amérikining alem boshluqi eslihelirige élip kélidighan tehditi heqqide toxtaldi. Makkonnell sözide amérikigha kélidighan tehditlerning asasliqi el- qa'ide, térrorchiliq, iraqning bixeterliki, amérika pakistan we afghanistanlarda duch kelgen riqabet, qirghuchi xaraktérlik qorallar, iran we shimaliy koriyining yadro qorallar pilani qatarliqlardin bashqa yene xitaydin kélidighan tehditler ikenlikini körsetken .
Shixo qehrimanliri üchün qebre turghuzuldi
Shixo 1945-yili ,9-ayda milliy armiye bilen gomindang qoshunliri arisida qattiq jeng bolghan orun. Shixoni azad qilish urushida milliy armiye gomindangning yette ming kishilik qoshunining mudapi'e tosaqlirini bitchit qilip tashlighan bolup, mezkur jengde 800 ge yéqin milliy armiye jengchi -ofitséri qurban bolghan idi. Hazirgha qeder mezkur shéhitlar üchün qebre ornitalmighan bolup, tursun baqi isimlik tijaretchi öz yénidin meblegh ajritip, yéqinda shéhitlar üchün qebre yasatqan. Tursun baqining bu xizmiti Uyghurlarning yaxshi bahasigha sazawer bolghan. ( Ümidwar)
Munasiwetlik maqalilar
- Heptilik xewerler (26 - yanwardin 1 - féwralghiche)
- Heptilik xewerler (20-yanwardin 26-yanwarghiche)
- Heptilik xewerler (5 - yanwardin 11 - yanwarghiche)
- Heptilik xewerler (29 - dékabirdin 4 - yanwarghiche)
- Heptilik xewerler (22 - dékabirdin 28 - dékabirghiche)
- Heptilik xewerler ( 1 - dékabirdin 7 - dékabirghiche)
- Heptilik xewerler ( 24 - noyabirdin 30 - noyabirghiche)