Lagérlar mesilisi b d t, yawropa ittipaqi we amérikida küntertipke kelmekte

Ixtiyariy muxbirimiz ekrem
2018.07.04
yighin-tehdit-astida-qalghan-insanlar-01.jpg Yawropa parlaméntida ötküzülgen “Tehdit astida qalghan insanlar” namliq muhakime yighinidin bir körünüsh. 2018-Yili 26-iyun. Biryussél, bélgiye.
RFA/Ekrem

Uyghur diyaridiki lagérlar mesilisi gherb démokratik döletlirining resmiy köngül bölidighan témisigha aylandi.

6-Ayning 18-küni bashlan'ghan b d t kishilik hoquq kéngishining 38-nöwetlik yighinida 23-iyun we 25-iyun künliri dunya Uyghur qurultiyining xizmetchi xadimliridin riyan, shehrizat we pitér irwén qatarliqlar Uyghur diyaridiki lagérlar mesilisini otturigha qoyghan idi.

27-Iyundiki bu yighinning 5-bölümide yene gérmaniye, en'gliye, firansiye, shwétsariye, amérika qatarliq döletler hemde yawropa ittipaqigha wakaliten bulghariye Uyghur élidiki “Yighiwélish lagérliri” mesilisini resmiy otturigha qoyup, xelq'ara jem'iyetning diqqitini qozghidi. 6-Ayning 26-küni yawropa parlaméntida ötküzülgen “Tehdit astidiki insanlar: yüzminglighan Uyghurlar xitayning jaza lagérlirida azablanmaqta” namliq yighindimu xitay hökümiti hazirghiche ochuq étirap qilmaywatqan “Yighiwélish lagérliri” mesilisi tekrar otturigha qoyuldi. Undin ikki hepte ilgiri amérika dölet mejlisining ezalirimu lagérlar mesilisini tilgha alghan idi. Mana emdi, 9-iyul küni ötküzülidighan “36-Nöwetlik yawropa ittipaqi-xitay kishilik hoquq diyalogi” dimu bu mesile tilgha élinish aldida turmaqta.

D u q ning re'isi dolqun eysa ependi yawropa ittipaqi tashqi ishlar komitétining teklipi bilen bügün biryussélgha qarap yolgha chiqqan. 5-Iyul küni yawropa ittipaqida xitaydiki kishilik hoquq mesilisi heqqide teklip we doklat sunush yighini ötküzülidighan bolup, d u q re'isining bildürüshiche, bu yighinda yawropa ittipaqidin xitay bilen bolghan diyalogda Uyghur diyaridiki lagérlar mesilisini otturigha qoyush telep qilinidiken hemde yawropa ittipaqi kishilik hoquq kéngishini zörür bolghan pakitlar bilen teminleydiken.

D u q ning mu'awin re'isi perhat muhemmidi ependi lagérlar mesilisining axirqi bir-ikki hepte ichide amérika, b d t we yawropa ittipaqida arqa-arqidin otturigha qoyulushini Uyghurlar mesilisining démokratik döletlerning siyasiy munberliride we xelq'arada resmiy küntertipke kelgenlikining bir ipadisi ikenlikini ilgiri sürdi.

D u q diniy ishlar komitétining mudiri, yawropa sherqiy türkistan birlikining re'isi turghunjan alawuden ependi d u q ning xelq'ara sehnilerde élip barghan pa'aliyetlirige qarita özining bahalirini otturigha qoydi.

9-Iyuldiki yawropa ittipaqi bilen xitayning kishilik hoquq diyalogi bashlinidighan künide gérmaniye paytexti bérlinda “Gérmaniye-xitay iqtisadiy tereqqiyat söhbiti” mu bashlinidiken. Bu söhbetke xitay bash ministiri li kéchyangmu qatnishidiken. Bu munasiwet bilen d u q 9-iyul küni bérlindiki bash ministir mehkimisi aldida xitaygha qarshi namayish uyushturidiken. Gérmaniyening herqaysi sheherliridiki Uyghur jama'iti bérlin'gha jem bolup, xitaygha qarshi keng kölemlik namayish élip baridiken. D u q ning mu'awin re'isi perhat muhemmidi ependi bu heqte bizni bezi melumatlar bilen teminlidi.

D u q ning programma xadimi shehrizat xanim d u q ning amérika, yawropa birliki we b d t diki pa'aliyetlirini barghanséri janlanduruwatqanliqini tekitlidi.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.