Közetküchiler neziride “Mehelle kadirliri-hökümetning jinayetliri üchün bedel töligüchiler”

Ismini ashkarilashni xalimighan bir qisim anglighuchilar, mehelle xizmetchilirining bir tereptin xitay hökümitining bésimigha duch kelse yene bir tereptin xelqning “Xitay hökümitining ghalchiliri” dégendek xorluqigha, wehimige duch kélip amalsiz qéliwatqanliqidin shikayet qildi.

Uyghur élide arqa-arqidin yüz bériwatqan hökümet hemde saqchi orunlirigha, hökümet xadimliri saqchi we amanliq xadimlirigha hujum qilish weqeliri xaraktér jehette Uyghur xelqining xitay hökümitining yürgüzüp kéliwatqan heqsiz siyasetlirige bolghan naraziliqidin partlighan qarshiliq heriketliri, bir tereptin xitayning Uyghurlargha élip bériwatqan kemsitish, naheq siyasetlirini dunyagha tonutsa, yene bir tereptin xitayning Uyghur élining muqimliqi, tinch tereqqiyatidin xelqning intayin razi ikenliki heqqidiki teshwiqatlirining yalghanliqini ashkarilap qoydi shundaqla xitayning bu hujumlarni térrorluq heriket dep dunyani ishendürüshke héchqandaq imkan qoymidi.
Xitay hökümitining weqelerdin kéyinki teshwiqatlirida gewdilik nuqta süpitide, hujumchilarni her millet xelqining ortaq düshmini qilip körsitish, yeni “Üch xil küchlerning zorawanliq heriketliri millet ayrimaydighan, din ayrimaydighan, insaniyetke qarshi élip bérilghan jinayet” ikenliki, bu hujumlarda mehelle komitétliridiki Uyghur we bashqa az sanliq millet xadimlirining öltürgenlikini bekrek tilgha élish boldi.

Xitay teshwiqat wasitiliri, bu arqiliq kishilerning diqqitini qarshiliqning sewebidin bashqa nuqtilargha yötkep, mes'uliyettin qéchishqa tirishmaqta.

Nöwette xitay hökümiti Uyghur élining muqimliqi we bixeterlikni qoghdash üchün türlük qattiq tedbirlerni yolgha qoymaqta. Üch xil küchlerge qarshi turup, zorawanliqlargha zerbe bérishte yenila asasiy qatlamning birinchi sep ikenlikini qaytidin tekitlep, del hujumgha uchrash nishani boluwatqan, xitay hökümitining mehelle kadirliri, charlighuchi we qoghdighuchi xadimlirining muqimliq xizmitidiki aktipliqini ashurush hem ularni righbetlendürüsh üchünmu yéngi tedbirlerni qollanmaqta.

Bu heqte yéqinda radi'omizgha uchur yollighan ismini ashkarilashni xalimighan bir qanche asasiy qatlam mehelle komitét xadimlirining inkasigha qarighanda bu weqeler hökümette xizmet qiliwatqan kadir we xadimlardimu türlük wehime hemde inkaslar peyda qiliwatqan bolup, 1-iyuldin bashlap, her bir mehelle xizmetchisi, mehelle közetchisi, charlash xadimliri qatarliq hökümet xizmetchiliri we memuriylar “Muqimliq xizmiti mes'uliyetnamisi” ge qol qoyghan. Da'iriler muqimliq seperwerlik yighini échip, her derijilik hökümet kadirliri hem xizmetchilirini siyasiy idiyiwi jehette birlikke keltürüp, “Üch xil küch” lerge zerbe bérishte tewrenmeslik üchün qesem bérishke mejbur qilghan. Bulardin bashqa yene her derijilik da'iriler mehelle xizmetchilirining ma'ashini östürüp mukapatlar tarqatqan.

Aliy mektep püttürgendin kéyin ikki yil ishsiz qélip axiri qeshqerde bir mehelle komitétida charlighuchi bolup ishqa kirgen bir Uyghur xétide mundaq dep yazghan:
“Emeliyette charlighuchilar, mehelle kadirliri intayin japaliq shara'itta xizmet qilidu, kündüzi kocha charlisa kéchisi közitish öyide apparattin közini üzmey 24 sa'etlep nöwetchilik bilen xizmet qilishqa mejbur, qolida héchqandaq qoral yoq herxil jinayi heriketlerge eng awwal zerbige ötüshke mejbur. Bizni hemmidin bi'aram qiliwatqini xizmet bésimimu emes, xelq aldida "hökümetning ghalchisi" dégen haqaretke, hökümet aldida xelq üstidin bésim yürgüzüshke mejburlinidighan qulgha aylinip qalghanliqimiz, biz wezipini toghra qilsaq xelq aldida bir jinayetchi, wezipini toghra qilalmisaq hökümet aldida gunahkar, bezide téxi hökümet üchün bihude qurbanliqqa aylinip qélishimiz....”.

U, bu heqte shikayet qilghan mehelle xizmetchiliri amalsizliqta yene xelqning hökümetke qarshi naraziliq hujumlirining eng aldinqi nishanigha aylinip qéliwatqanliqidin intayin bi'aramliq we tehdit hés qiliwatqanliqi, özining insaniy qedir qimmiti, heq-hoquqlirining siyaset teripidin depsende qiliniwatqanliqini yazghan.

Xitay bu hujum weqeliride yoshurushqa hemde weqening xaraktérini burash bu arqiliq özining mes'uliyitini yépishqa urunuwatqan bezi kichik nuqtilar Uyghurlarning, közetküchilerning neziridin qachalmidi.

“Béyjing bahari” zhurnilining muherriri, xu ping ependi, “Xitayning mehelle xizmetchilirini, amanliq qoghdighuchilirini resmiy qorallandurmighini bilen ularni özining siyasitini xelqqe yürgüzidighan ikkinchi derijidiki zorawan saqchilar dep baha bérishke toghra kélidu, xitay kommunist hökümitining bu xil xizmetchilerni ishlitishi özining mes'uliyitini ulargha artip, ular arqiliq xelqqe bésim ishlitish, emeliyette ular yuqiri derijilik kadirlarning, hökümetning xelqning ghezipidin we qarshiliqidin mudapi'elinishtiki eng aldinqi sépi, xitay pütün xitay dölitini mushundaq bashquruwatidu, toqunushlarmu xelq ammisi bilen mushu xadimlar otturisida boluwatidu, yéqinda 23 aprél sériq boyidiki weqedimu öy tekshürüshke, ehwal igileshke kirgen mehelle xadimliri qarshilashquchilar teripidin öltürüldi, mundaqche éytqanda ular qalqanliq roli oynaydu, bu xil weqelerde ularning qurbanliq bérishi, hujumgha uchrishi muqerrer, bu xizmetning xaraktéri shu” dédi.

Xu ping ependi yene mundaq dédi: “Xitay hökümitining Uyghur élidiki bu xil mehelle xizmetchilirini köpeytishining bu jaydiki naheq siyasetlirini kücheytishke mas halda élip bérilghan tedbir ikenlikini tekitlep xelqning haman buninggha naraziliq qarshiliq qilidighanliqini bilidighan bolghachqa, u téximu zor mes'uliyetni artalaydighan qoshun'gha mohtaj. Uyghur élining weziyitini kontrol qilishqa herbiy saqchi küchining yétishmeydighanliqini bilgechke bu xil mehelle kadirlirini köpeytti. Ular choqumla xitay hökümitining siyasetliri üchün qurbanliq qilin'ghuchilar, men bu xil xizmetchilerni, hökümetning jinayetlirini yoshurush üchün bedel töleydighan bu xizmetlerni ret qilishqa, uningdin qol üzüshke chaqirimen.”

Amérikidiki Uyghur pa'aliyetchilerdin memet toxti ependi, xitayni xizmetke orunlashturush bahaniside köplep Uyghur yashlirini asasiy qatlamlargha qebih siyasetlirini ijra qilishqa orunlashturushning emeliyette “Öz yéghida öz göshini qorush” siyasitining bir qismi dep qaraydighanliqini otturigha qoyup, Uyghurlarni buning uzun muddette élip kélidighan netijisidin pexes bolushqa chaqirdi.