Arxip
2014-12-23
Bir qisim kent kadirlirining öz kentining yéqinqi ehwali heqqidiki bayanliri Uyghur yézilirining nöwettiki ré'al yüzini bilishte birinchi qol uchurlarni bermekte.
2014-12-23
Taylandta 6 yerde tutup turuluwatqan 400 etrapida Uyghurning biri bolghan abdullah abduwéli bügün késel sewebidin dawalash ünüm bermey taylandtiki bir doxturxanida alemdin ötken.
2014-12-23
Mongghul kishilik hoquq pa'aliyetchisi xada bügün radi'oyimizning ziyaritini qobul qilip türmidin qoyup bérilgendin buyanqi özi duch kéliwatqan bir qisim siyasiy bésimlar we iqtisadiy qiyinchiliqlar heqqide toxtilip ötti.
2014-12-22
Kériye nahiyisining siyek yézisida yéqinqi 6 ay ichide az dégende minggha yéqin ayalning béshidiki léchek mejburiy éliwétilgen, bu jeryanda mejburlan'ghan ayal we uning a'ile - tawabi'atliri bilen xitay saqchiliri we xadimliri otturisida köp qétim jidel - majira we toqunushlar yüz bergen. Majiralardin biride sabiq dölet xizmetchisi zöhregül memtimin béshidiki léchekke qol uzatqan yéza bashliqi memetjanni tillighan. Zühregülning bu qilmishi üchün, bu yil 7 - ayda siyek yézisida sot échilip uninggha qamaq jazasi bérilgen؛ sotqa uning a'ile - tawabi'atliri qatnashturlmighan. Melum bolushiche, deslepte kériye, uningdin kéyin niye qamaqxanisida tutup turulghan zöhregül memtimin nöwette ürümchidiki bir ayallar türmiside jaza mudditini ötimekte.
2014-12-22
Zhurnalistlarni qoghdash komitéti élan qilghan türmidiki zhurnalist we mikro blogchilar tizimlikidin melum bolushiche, xitay türmisidiki kespiy zhurnalst we erkin mikro blogchining yérimigha yéqinini Uyghurlar teshkil qilghan. Türmidiki 44 neper zhurnalist we blogchining 16 nepiri Uyghur, 4 nepiri tibet bolup, qalghanlirini xitaylar igiligen.
2014-12-22
Xitay da'iriliri bu yil - yili 23 - may bashlan'ghan atalmish“Bir yilliq térrorluqqa zerbe bérish” herikitide rayonda yüz bergen weqelerni bahane qilip Uyghurlarni türküm - türkümlep tutqun qildi. Bolupmu 6 - ayda tutqun qilish eng shiddetlik boldi. Uyghur élidiki nahiye, wilayetlerde échilghan nechche ming adem qatnashqan atalmish “Ochuq sot” ta tutqun qilin'ghan Uyghurlar adwokatsiz sotlinip, éghir jazalargha höküm qilindi. Yighin'gha qatnashqan amma ipade bildürüshke mejburlandi. Da'irilerning bu qilmishi xelq'ara kishilik hoquq teshkilatliri we gherb démokratik döletliri teripidin “Xitayning özi tüzgen qanunighimu xilap qilmishi, xitayning 60 - 70 - yilliridiki küresh yighinlirining qayta namayen bolushi, Uyghurlarning kishilik hoquq erkinlikining éghir depsende qilinishi” dep tenqidlendi.
2014-12-22
Uyghur diyaridin kelgen kishilerning éytishiche, Uyghurlar ichide her a'ilide saqchigha kirip chiqmighan kishi yoq déyerlik iken. Undaqta bu kishiler néme jinayet bilen eyiblinip tutup kétilmekte? yéqinda Uyghur diyaridin kelgen qanunchi memet oghuz ependining éytishiche, xitay jama'et xewpsizlik xadimliri Uyghurlarni topliship jem'iyet tertipini qalaymiqan qilish jinayiti, öktemlik qilip hökümet xizmitige tosqunluq qilish jinayiti we milliy öchmenlikke qutratquluq qilish jinayetliri bilen eyiblep tutup kétip 3 yildin 12 yilghiche qamaq jazasigha buyruwatqan iken. Undaqta, qaysi jazalar bu katégoriyige kiridu? bular xitayning munasiwetlik qanunlirigha chüshemdu?
2014-12-19
Igilishimizche, bu yil 9 - aydin buyan xoten nahiyesidiki yéza - kentlerde da'irilerning diniy we milliy adetlerge qarita mislisiz derijidiki kontrolluq siyasiti yürgüzülgen.
2014-12-19
Gérmaniyediki “Xeter astidiki milletler teshkilati” 27 - may küni élan qilghan doklatida, 2014 - yil 1 - aprildin, xitayda bir yilgha sozulghan qattiq zerbe bérish herikiti bashlan'ghan 23 - mayghiche Uyghur rayonida her xil siyasiy jinayetler bilen eyiblinip, resmiy qolgha élin'ghan Uyghurlarning 480 din ashqanliqini ashkarilighan.
2014-12-18
Ötken peyshenbe küni kériye nahiyisining siyek yéziliq partkom sékritari yen chigang, motosiklitta yoldishining keynide olturup kitiwatqan bir hijablan'ghan ayalning aldini tosqan؛ ayalning yoldishi sékritarning tosushigha qarimay yolini dawam qilghan, sékritar aptomobili bilen motosiklitqa min'giship kétiwatqan ayalning arqisidin qoghlighan. Hijaplan'ghan ayal öyining aldigha kelginide sékritar arqisidin yétiship kélip uning béshidiki léchekke qol uzatqan؛ del bu chaghda ayalning akisi abliz obulhesen öyidin étilip chiqip sékritarning yanpishigha birni tepken؛ sékritar abliz obulhesenning yénida paltimu barliqini körgendin kéyin qorqqinidin hushidin ketken. 15 Minutning ichide neq meydan'gha yétip kelgen xitay qoralliq küchliri xitay sékritarni doxturxanigha, abliz obulhesen we uning singlisi büwiniyaz obulhesenni qamaqxanigha élip mangghan.
2014-12-18
Gérmaniyeni merkez qilghan xeter astidiki xelqler teshkilatining qarishiche, xitayning kéler yili 1-yanwardin bashlap, ölümge mehkum qilin'ghan mehbuslarning ichki ezalirini élip, bashqilargha köchürüshni toxtitish wedisige emel qilishi nahayiti müshkül we gumanliq.
2014-12-18
2014 - Yilida Uyghurlarning qarshiliq heriketliri köp boldi. Xitay hökümiti teripidin tutqun qilinip jazagha höküm qilin'ghan Uyghurlarmu 2009 - yildiki 5 - iyul ürümchi weqesidin buyan eng köp bolghan bir yil boldi.
2014-12-18
Radi'omiz nöwette Uyghur élidiki déhqanlargha mejburiy ögitiliwatqan “Kichik alma usuli” toghrisida 15 - dékabir qeshqer wilayiti yopurgha nahiyesining yekshenbe bazar yézisi 6 - kentining amanliq saqlash mudiri memetjan bilen élip barghan söhbette, 17 - dékabir yéza boyiche bir tutash ötküzülidighan “Kichik alma usuli” musabiqisige 1300 neper déhqanning qatnishidighanliqi toghrisida melumatqa érishken idi.
2014-12-17
Igilishimizche, muhemmettoxti 2003-yili 7-ayda pakistan istighbarati teripidin tutqun qilin'ghandin kéyin taki yérim yilghiche uning héchqandaq uchuri bolmighan.
2014-12-17
Firansiyelik muxbir, yazghuchi we foto süretchi shundaqla ottura asiya türkiy milletliri tetqiqatchisi sylwe lasserre yusaza'i öz tetqiqatining asasiy qismini Uyghurlarni tetqiq qilishqa ajratti.
