Uyghur wekilliri wakaletsiz milletler teshkilatining qurultiyigha qatnashti

Shotlandiyede chaqirilghan wakaletsiz milletler teshkilatining 13-nöwetlik qurultiyigha Uyghur wekillermu qatnashti.

26-Iyun shotlandiye paytexti édénburgda bashlan'ghan wakaletsiz milletler teshkilatining 13-nöwetlik qurultiyigha mezkur teshkilatqa eza bolghan 40 dölet we milletning 150 milyon insan'gha wakaletlik qilidighan wekilliri qatarida, Uyghurlargha wakaliten d u q ning sabiq re'isi erkin aliptékin, bash katip dolqun eysa we xelq'ara qelem teshkilatidin qeyser ependi qatarliqlar qatnashti.

Üch kün dawamlishidighan bu yighinda u n p o ning aldinqi 2 yilliq xizmetliridin doklat bérish we kélechek 2 yilda élip bérilidighan xizmetler toghrisidiki pilanliri muzakire qilinish bilen birge, teshkilatning omumiy saylimi élip bérilip, rehberlik apparati tertipke sélinidiken.

Échilish murasimidin ilgiri, yeni 26-iyun chüshtin burun u n p o idare hey´iti ezalirining yighini bolup ötken. Shotlandiyediki yighin meydanidin ziyaritimizni qobul qilghan dolqun eysa ependi, bizni bu heqte bezi uchurlar bilen teminlidi.

Wakaletsiz milletler teshkilati 1991-yili gollandiyening gaga shehiride qurulghan bolup, Uyghur siyasiy erbabliridin erkin aliptékin ependi bu teshkilatning qurghuchi 4 ezasining biri idi. U n p o da 4 qétim bash katip yaki re'islik wezipisini zimmisige alghan erkin aliptékin ependi, bu qétimqi qurultaygha teklip bilen qatniship, özining pikir-tekliplirini sunush pursitige érishken. Erkin aliptékin ependi bu munasiwet bilen ziyaritimizni qobul qilip, yighin we u n p o heqqide toxtilip ötti.

Wakaletsiz milletler teshkilati qurulghandin hazirgha qeder, özlirining b d t we yawropa parlaméntidiki tesiridin paydilinip, xitaygha munasiwetlik muhim yighinlarda d u q bilen ortaq mewqede turup pa'aliyet élip barmaqta.

Hazir u n p o ning pexri re'isi bolghan erkin aliptékin ependi késellik sewebi bilen bu teshkilattin chékin'gen 2003-yilidin kéyin, d u q bash katipi dolqun eysa ependi u n p o ijra'iye komitéti ezaliqigha qobul qilin'ghan idi.

Bu qétimqi u n p o 13-qurultiyining échilish murasimi 26-iyun chüshtin kéyin sa'et 16:30 shotlandiye parlaméntida bashlan'ghan. Bu murasimgha shotlandiye hökümet da'iriliridin sirt, köpligen döletlerning wekilliri, jümlidin amérika millet mejlisining bezi ezalirimu qatnashqan.

Échilish murasimida sözge teklip qilin'ghan erkin aliptékin ependi sözide: “Héchqandaq bir dölet yaki milletning emeliy hésdashliqi, yardimige érishelmey kéliwatqan ana wetendiki Uyghurlar, jahandiki eng qudretlik, eng wehshiy bir hakimiyetke qarshi janlirini dogha tikmekte. Bu menidin éytqanda, Uyghurlarni emeliy küchte ze'ip bolsimu, rohiy quwwette hemmidin küchlük bir millet, dep teripleshke bolidu. Wetinining azadliqi, millitining erkinliki wujudqa chiqqan'gha qeder, Uyghurlarning bu küreshlirining dawam qilidighanliqini ishinimen. Éziliwatqan, mewjutluqi tehditlerge yoluquwatqan Uyghurlarning awazining b d t hemde yawropa parlaméntida anglinishi üchün u n p o yillardin buyan köp xizmetlerni ishlidi. U n p o ning bu töhpisini teqdirleymen we bu wezipisini dawamliq ijra qilishini soraymen” dégen.

26-Iyun shotlandiyede bashlan'ghan wakaletsiz milletler teshkilatining 5-nöwetlik qurultiyigha d u q ning sabiq re'isi erkin aliptékin, bash katip dolqun eysa ependilerningmu teklipke bina'en qatnashqanliqigha da'ir melumatni diqqitinglargha sunduq.