“Wetensizlik – qedirsizlik kechürmishlirim” mawzuluq kitab istanbulda neshrdin chiqti

“Wetensizlik – qedirsizlik kechürmishlirim” mawzuluq bu kitab  Uyghur pa'aliyetchi muhemmed türsun emet Uyghur teripidin yézilghan bolup, sutuq bughraxan neshriyati teripidin istanbulda neshr qilindi.

Bu kitab 796 bet, 9 bab we 112 témidin terkib tapqan bolup, kitabta aptor 1972 - yilidin  bashlap 1997 – yili Uyghur élidin  ayrilghuche bolghan ariliqtiki hayatigha munasiwetlik sergüzeshtlirini we  1997 – yili 3 – aydin 2019 – yilighiche bolghan ariliqtiki chet'ellerde xususen türkiyede yashash jeryanida béshidin ötken hayat sergüzeshtlirini hem hayatigha tesir körsetken muhim weqe we hadisilerni hem yazghan.

Aptor kitabning kirish sözide mundaq yazghan: “Men oqurmenlerning bu kitabni oqughanda, qandaqtur birer edebiy eser yaki hékaye dep oylap qalmasliqini, kitabtiki her bir bab we her bir weqelikni <rast bolghan weqe> dep chüshinishini ümid qilimen”.

Biz bu kitab toghrisida kitabning aptori muhemmet tursun Uyghur bilen söhbet élip barduq.

Aptor muhemmed tursun Uyghurning bildürüshiche u chet'elde yashap kelgen 22 yilliq hayati boyiche kündilik xatire yézip kéliwatqan bolup u bu kitabni kündilik xatirisidin  türkiyede neshr qilin'ghan bir qisim gézit - zhurnallardin paydilinip üch yil waqit chiqirip yézip neshrge teyyarlighan.

Aptorning bildürüshiche, u türkiyege kelgen 1997 – yilidin bashlap türkiyediki Uyghur muhajirlar bilen birge yashap kelgenlikini, sherqiy türkistan dewasining sépide orun élip kéliwatqanliqini, bu jeryanida Uyghurlargha munasiwetlik shahit bolghan muhim ishlarni, weqe we hadisilerni delil – pakitliri we tarixliri bilen özgertmestin eynen yazghan.

 Uning bildürüshiche bu kitabni tepsiliy oqup chiqqan herqandaq kishi, türkiyede 22 yil jeryanida Uyghurlargha munasiwetlik yüz bergen nurghun ishlar, hökümet we siyasiy partiyelerning Uyghurlar mesilisige tutqan pozitsiyesi, özgirishler hem muhim shexsler we teshkilatlar toghrisida melumatqa ige bolalaydiken.

Aptor bu kitabni sherqiy türkistan dewasining buningdin kéyinki tereqqiyatigha payda élip kélishini közde tutup yézip chiqqanliqini bildürdi.

Biz yene bu kitabni neshrge teyyarlashta tehrirlik wezipisini ötigen möminjan sidiq bilen söhbet élip barduq. Möminjan sidiq bu kitabning ehmiyiti toghrisida toxtilip mundaq dédi: “Aptor bu kitabta 22 yilliq chet'el hayatida sherqiy türkistan bilen munasiwetlik meyli pa'aliyet bolsun, meyli chong ishlar bolsun xatire deptiri tutup yézip mangghan bolghachqa kitabta yézilghan mezmunlar asasen tarixiy weqeliklerni bilish, sherqiy türkistan teshkilatlirini we sherqiy türkistan dewasi üchün pa'aliyet élip barghan shexslerni tonush, türkiye weziyiti we  jem'iyitini bilish, xelq'araliq siyasiy ehwallarni tonushtimu emeliy ehwalni chiqish qilip turup yazghan bir kitab bolghachqa ehmiyetke ige dep oylaymen”.

Muhemmet tursun Uyghur  esli  kuchar nahiyesidin bolup u wetinidin ayrilip, 1997 – yili türkiyege kelgen. U, türkiyediki Uyghurlar arisida  siyasiy  dewa  yolida aktip pa'aliyet qiliwatqan shexslerdin biri. Uning “100 Meshhur Uyghur” namliq kitabi 2018 – yili istanbulda neshr qilin'ghanidi. Uning  Uyghurlar we sherqiy türkistan mesilisi toghrisida yézilghan onlighan maqaliliri ijtima'iy taratqularda élan qilindi. Muhemmed tursun Uyghur, sherqiy türkistan ma'arip we hemkarliq jem'iyitining aktip ezaliridin biri bolup, u hazir üch perzenti we ayali bilen istanbulda yashap kéliwatidu.