Londonda Uyghurlar toghrisida doklat bérish yighini ötküzüldi
2020.02.21
18-Féwral küni en'gliye paytexti londondiki leykestér uniwérsitétida Uyghurlar toghrisida doklat bérish yighini ötküzüldi.
Leykestér uniwérsitéti bilen xelq'ara kechürüm teshkilati birlikte uyushturghan doklat bérish yighinida dunya Uyghur qurultiyining londondiki wekili rehime mexmut xanim Uyghurlarning tarixi, hazirqi éghir weziyiti toghrisida doklat bergen.
Doklat bérish yighinigha mezkur uniwérsitétning oqutquchi we oqughuchiliridin bolup köp sanda kishi ishtirak qilghan. Rehime mexmut xanim bu yighin heqqide qisqiche melumat berdi.
Yéqinqi yillardin buyan bashqa döletlerde bolghinidek en'gliyediki uniwérsitétlar we aliy mektep oqughuchilirining Uyghur mesilisige bolghan qiziqishi künsayin kücheygen.
Rehime mexmut xanim en'gliyediki aliy mekteplerde ötküzülgen Uyghurlar témisidiki yighinlarda asasliqi “Xitay néme üchün Uyghurlargha bunchiwala éghir zulum siyasiti yürgüzidu, biz Uyghurlar üchün némilerni qilip béreleymiz?” dégen témilarda so'allarning otturigha qoyuluwatqanliqini bayan qilip ötti.
Rehime mexmut xanimning ilgiri sürüshiche, londondiki leykester uniwérsitétida ötküzülgen doklat bérish yighinida u Uyghurlarning tarixi toghrisida qisqiche melumat bergen. Andin 1949-yili kommunist xitay Uyghur diyarini bésiwalghandin buyanqi tarixiy jeryanlar toghrisida melumat bergen.
Doklat bérish yighinining axirqi qismi so'al-jawab sheklide ötküzülgen bolup, yighin ehli nuqtiliq halda uningdin xitay xelqi Uyghurlargha hésdashliq qilamdu? en'gliye Uyghurlar üchün néme qilip béreleydu, dégendek so'allarni sorighan. Rahime mexmut xanim bu toghriliqmu toxtilip ötti.
Rahime mexmut xanim londondiki leyikestér uniwérsitétida ötküzülgen we 2 sa'et dawamlashqan bu doklat bérish yighinigha nurghun oqughuchilarning qatnashqanliqini, ularning Uyghur mesilisige bolghan qiziqishining yuqiri ikenlikini tekitlep ötti.
Mezkur doklat bérish yighinigha qatnashqan uniwérsitét oqughuchisi rosa chernéwa öz tesiratini mundaq bayan qildi: “Bu doklat bérish yighinigha köp sanda kishiler qatnishiptu. Doklat bérish yighini 2-3 sa'et dawamlashti. Rehime mexmut xanim nahayiti tesirlik doklat berdi. Uyghurlarning hazirqi éghir weziyitini anglighandin kéyin méning Uyghurlargha bekmu ichim aghridi. Kéyin bundin kéyin Uyghurlar üchün bir ishlarni qilish niyitige keldim.”
Dunya Uyghur qurultiyining re'isi dolqun eysa ependi 2019-yili 24-iyul küni en'gliye parlaméntida uyushturulghan “Uyghurlarning diniy weziyiti we jaza lagérliri toghrisida guwahliq bérish” yighinigha qatnashqan idi. 24-Iyul küni en'gliye parlaméntida guwahliq bérish yighini uyushturulush bilen bir waqitta yene yighin xatimiside “Barliq partiye wekillirining awaz qoshushi” bilen “Uyghur dostluq guruppisi” qurulghan idi. Rahime mexmut xanimning éytishiche, 2019-yili ichide en'gliyede Uyghurlar toghrisida köp sanda doklat bérish yighini we namayishlar bolup ötken.