Türkiyede Uyghur qehrimanliri toghrisida resimlik balilar kitabliri neshr qilinishqa bashlandi

Türkiyede Uyghur tarixida ötken qehrimanlarni türk balilargha ögitish üchün Uyghur tarixida ötken qehrimanlar toghrisida resimlik kitablarni yézip neshr qildurushqa bashlandi. Merkizi istanbuldiki “2013 Neshriyati” dep atalghan neshriyat “Ben dilshat xatun” namida 18-esirde ötken iparxanning hayati bayan qilin'ghan balilar resimlik kitabi neshr qilghan.

Mezkur neshriyat balilar üchün mexsus resimlik kitab chiqiridighan bolup, hazirghiche türk tarixida ötken nurghun qehrimanlarning hayati bayan qilin'ghan resimlik kitablarni neshr qildurghan. Bu neshriyat 31-awghusttin 2-séntebirgiche türkiyening gherbiy shimaligha jaylashqan sayahet sheherliridin biri bolghan safranbolu shehiride ötküzülgen 2-nöwetlik exmet yésewi qurultiyi jeryanida kitab körgezmisi achti.

Körgezmige qoyulghan kitablar ichide iparxanning sergüzeshtliri bayan qilin'ghan “Ben dilshat xatun” namliq kitabmu bar idi. Biz körgezme meydanida bu kitabni neshrge teyyarlighan yazghuchi su'at turghut ependi bilen tonushup kitabqa qol qoydurup sétiwalduq. Kitabning tash wariqigha iparxanning atqa minip kétiwatqan resimi chüshürülgen. Kitab mundaq bashlan'ghan, bélige belwagh baghlighan, belwéqigha pichaq qisturuwalghan resimning béshigha, “Méning ismim dilshat xatun, méni iparxanmu deydu. Méning sergüzeshtilirimni oqushni xalamsiz?” dep yézilghan. Ikkinchi betke xitay we qoshna döletlermu körsitilgen xerite qoyulghan bolup, sériq reng bilen sizilghan xeritining üstige chong qilip sherqiy türkistan xéti yézilghan.

Su'at turghut ependi: “Yiltizi bolmighan derexning shéxi bolmaydu. Ötmüshini bilmigenning kélechiki bolmaydu. Shunga kélechikimiz üchün öz tariximizni ögitish üchün pütün balilarning, yash-ösmürlerning bu kitablardin sétiwélishi kérek”, dédi.

Su'at turgut ependi birinchi qétim yéqinqi zaman Uyghur tarixidiki muhim shexslerdin biri bolghan iparxanni oqurmenlerge sun'ghanliqini, bundin kéyin séyit nochi, sadir pehliwan, nuzugum we osman baturlargha oxshash qehrimanlarning hemmisining sergüzeshtliri bayan qilin'ghan resimlik kitab teyyarlaydighanliqini éytti.

Kitab körgezmisi meydanida kitabidin sétiwalghan sherqiy türkistan wexpining sabiq re'isi hamut göktürk ependige mikrofonimizni uzattuq. U, bu yerde iparxan toghrisida teyyarlan'ghan resimlik kitabning sétiliwatqanliqini körüp, intayin xursen bolghanliqini, balilargha kichik chéghidila sherqiy türkistan mesilisini anglitish üchün bu kitabning ünimining intayin zor ikenlikini bayan qilip ötti. Özining bundin 60 yil burun körgen resimlik kitblarni téxighiche unutalmighanliqini, shunga buning sherqiy türkistan dewasini anglitish üchün bek paydiliq ikenlikini, Uyghurlarning bu xil kitablarni neshr qildurushi kéreklikini bildürdi.