Ittipaq tiyatirxanisining chéqilishi-Uyghurlar turmushidiki bir eslimining yoqilishi (2)

Muxbirimiz eziz
2015.10.29
Ittipaq-tiyatirxanisi-cheqish.jpg Ittipaq tiyatirxanisining chéqiliwatqan körünüshi.
Social Media

Yérim esirlik tarixni bashtin kechürgen ittipaq tiyatirxanisi tashqi körünüsh jehettiki addiyliqi bilen adette anche közge chéliqip ketmisimu, uning Uyghurlarning qelb töridiki meniwi ornining töwen emesliki mezkur tiyatirxana chéqilghandin kéyin toluq namayan boldi. Ürümchidiki Uyghurlar arisida tarqalghan téléfon qisqa uchurlirining biride mundaq déyilidu: “Yérim esirlik yadname ‛ ürümchi ittipaq tiyatirxanisi‚ tünügün (2015-yili 27-öktebir) chéqilip, ürümchi tarix bétige yézilip qaldi. Bu xewerni anglap apamning köngli buzuldi, apam deydu, men tughulsam barkentuq, dep. ‛ghunchem‚ dramilirini mushu yerde körgentim, deydu.”

Tor betlerdiki inkaslardin melum bolushiche, mezkur tiyatirxana chéqilip ketken'ge qeder ürümchidiki Uyghurlargha tolimu tonushluq bolghan bir söyümlük makan süpitide mewjut bolghan. Shundaqla, mushu yerde oynalghan Uyghurche dramilar, Uyghurche filimlar ürümchidiki Uyghur jama'itining, Uyghur aliy mektep oqughuchilirining meniwi turmushigha öchmes zoq ata qilghan. Biz bu heqte téximu tepsiliy uchurlarni igilep béqish üchün ittipaq tiyatirxanisining tor adrésidiki alaqilishish nomurigha téléfon qilduq. Téléfon alidighan adem bolmighachqa 114 liniyisi arqiliq sürüshtürduq we shulardin bu tiyatirxanining mulazimettin toxtighanliqigha xéli waqit bolghanliqini, yene birnechche aydin kéyin mulazimet eslige kélishi mumkinlikini angliduq. Shuning bilen biz bu heqte munasiwetlik melumatlarni igilep béqish üchün ürümchidiki bir qisim Uyghurlar bilen alaqileshtuq. Ularning beziliri bu xewerni téxi anglimighanliqini éytqan bolsimu, emma hemmeylen bu ishtin tolimu heyranliq we epsusluq hés qilidighanliqini bildürdi. Ziyaritimizni qobul qilghan ürümchidiki Uyghur yashliridin merdan deslep bolup özining qarashlirini biz bilen ortaqlashti.

Eyni yilliri ittipaq tiyatirxanisida oynalghan tiyatirlardin huzurlan'ghanliqini bildürgen zeytune xanimmu ittipaq tiyatirigha anche yiraq bolmighan mehellide ösüp chong bolghan Uyghur aliy mektep oqughuchiliridin biri. U özining oqughuchi waqitlirida yene bu tiyatirxanida tiyatir körüshtin bashqa, bu yerde échilghan eng deslepki Uyghur kechlik bazirida sétilidighan Uyghurche yémek-ichmeklerdin neqeder huzurlan'ghanliqini esleydu.

Uyghurlar diyari bilen tashqi dunya arisidiki alaqe téxi anche bek échilip ketmigen 1980-yilliri ittipaq tiyatirining özige xas rewishte Uyghurlar jem'iyitige yéngi chüshenche, yéngi medeniyet éléméntlirini élip kirishte köwrüklük roli oynighanliqini eskertken rishat ependi mezkur imaret chéqilghandin köre saqlap qélin'ghan bolsa yaxshiraq bolar idi, dep qaraydu.

28-Öktebir (charshenbe) chüsh sa'et 12din 10 minut ötkende yollan'ghan bir téléfon uchurida kishining könglini tolimu yérim qilidighan mundaq bir abzas bar: “27-Öktebir bizge yérim esirdin artuq hemrah bolup kelgen, ata-anilirimizgha we bowilirimizgha xushalliq élip kelgen ittipaq tiyatirxanisi chéqildi. Neq meydanda nurghun chonglarning köngli buzuldi, hetta köngli yérim bolup yash tökken boway-momaylarmu körüldi. Özlirining kichikidin bashlapla mushu tiyatirxanida drama, naxsha-usul, kino körüp kelgenlikini éytishti... Ittipaq tiyatirxanisi hemmimizning güzel eslimisi bolup qalghusi...”

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.