Анаркөлдики “вәнхе” кийим-кечәк фабрикиси 100 әтрапида уйғур қизини мәҗбурий әмгәккә салмақта

Игилишимизчә, “вәнхе” кийим-кечәк ширкитиниң маралбешидики кийим тикиш фабрикасида көпинчиси қизлардин тәшкилләнгән 100 әтрапида ишчи бирқанчә йилдин бери мәҗбурий әмгәккә селинмақта. Тәвәликтики кәнт мәсули вә мәзкур фабриканиң аманлиқ хадиминиң паш қилишичә, ишчилар күнигә 14 саәт әтрапида ишқа селинған вә айлиқ муаши үчүн аран 300 йүән әтрапида һәқ берилгән. Уларниң иштин ваз кечишигә, һәтта иштин чүшүп өйигә қайтишиғиму рухсәт қилинмиған.

Тордики материялларда тонуштурулушичә, “вәнхе” кийим-кечәк фабрикаси 2014‏-йили маралбешиниң анаркүл йезисида қурулған. Ширкәтниң қануний вәкили яң йүчиң исимлик бирси болуп, бу ширкәтниң фабрикаси мәктәп формиси қатарлиқ кийим-кечәк түрлирини ишләпчиқридикән. Тор учурлирида бу ширкәтниң 1милйон 200 миң йүән мәблиғи барлиқи қәйт қилинған, әмма җәмий қанчилик ишчи-хизмәтчиси барлиқи йезилмиған. Тәвәликтики йәрлик хадимлардин бириниң көзитишичә, завутта 100 әтрапида ишчи-хизмәтчи бар болуп, буниң көпинчиси той қилмиған қизлардин тәшкилләнгән уйғур ишчилар икән.

Униң дийишичә, бу завуттики ишчилар әтигән саәт7 дин кәч саәт 11 гә қәдәр, күнигә җәмий 14 саәттин 7 күн ишләйдикән. Арилиқта уларға чүшлүк вә кәчлик тамақ үчүн икки саәтла дәм елиш вақти берилидикән. Мәзкур хадимниң баян қилишичә, җиддий бир еһтияҗ болмиғучә, бу ишчиларниң өйигә қайтишиға, һәтта фабрика қорусидин сиртқа чиқишиға рухсәт берилмәйдикән. Мәзкур фабриканиң електронлуқ ечилип-йепилидиған дәрвазисида мәхсус бир көзәтчи хадим бар болуп, у ишчиларниң бихтәрликини қоғдаш әмәс, бәлки уларниң фабрикадин қечип кетишиниң алдини елиш үчүн вәзипиләнгән икән.

Телефонимизни қобул қилған бу фабриканиң мәзкур бихтәрлик хадими бу фабрикадики ишчиларниң йешиниң 16 яштин 45 яш арисида икәнлики, көпинчисиниң той қилмиған қизлар икәнлики, күнигә 3 исмина, йәни 3 нөвәт ишләйдиғанлиқи, күнлүк иш саитиниң 14 саәттин ешип кетидиғанлиқини дәлиллиди.

Юқириқи кәнт мәсулиниң баян қилишичә, бу фабрикадики уйғур ишчиларниң айлиқ муаши 300 йүәндин ашмайдикән. Униң башқуруш тәвәликидики бир аилиниң қизи мәзкур фабирикада бир йилда 2200 йүән муаш алған болуп, айлиқи аран 180 йүәндин тоғра кәлгән. Мәзкур хадим, фабрикадики ишчиларни “муәллим” дәп аталған турсунгүл мәмтимин билән бир бихәтәрлик хадиминиң башқуридиғанлиқини, бу иккисини болса хитай өлкилиридин кәлгән бир җүп хитай әр-аялниң башқуридиғанлиқини тилға алди.

Тордики учурларда тонуштурушичә, “вәнхе” ширкитиниң вә қануний вәкили яң йүчиңниң әслидә хенән җеңҗулуқ бир карахиничи икәнлики, униң ширкитиниң кийим лайиһәләш, пишшиқлап ишләш вә сетиштин башқа йәнә дезинфиксийә боюмлири, маска қатарлиқ тиббий буюмларни сетиш, ташқи сода билән шуғуллиниш қатарлиқ сода вә мулазимәт қилишқа һоқуқлуқ икәнлики қәйт қилинған. Униң сода-мулазимәт даирисиниң бу қәдәр кәңлики вә асаслиқ херидарлириниң дөләт игилигики қурулушлар икәнлики, яң йүчиңниң райондики һөкүмәт әмәлдарлири билән қоюқ алақисидин бишарәт бәрмәктә.