Iz-dériki bolmaywatqan ezher oqughuchisi yalghuz muxter rozila emes

Muxbirimiz gülchéhre
2017.09.26
muxter-rozi-misirda-ghayib-2.jpg Misirda ghayib bolghan ezher oqughuchisi muxter rozi ependining qanunluq resmiyetliri. 2017-Yili séntebir, misir.
Muxter rozi ependining xanimi meryem muhemmed xanim teminligen

Istanbuldin ziyaritimizni qobul qilghan ezher oqughuchiliridin éli, tutqun boluwatqan künlerde özi we yene ikki dostining paraxot arqiliq misirdin saq-salamet ayrilghan bolsimu, közining arqida qalghanliqini bildürdi. Chünki éli we qalghan ikki sepdishi, özlirining qutulushigha seweb bolghan muxter rozining iz-dérikini alalmay kelmekte.

Uning chüshendürüshiche, misirdiki Uyghur oqughuchilar tuyuqsiz tutqun qiliniwatqan deslepki künlerde, ezher oqughuchiliri asasen qanunsiz turuwatqanlarni tutuwétiptu dep oylap, qéchish xiyali kelmigen bolsimu kéyin, ezherde oquwatqan oqughuchilarningmu hetta xitay konsuli bilen yéqin alaqisi bar Uyghur oqughuchilarningmu tutqun qilin'ghandin kéyin, özlirigimu xewp yétidighanliqini hés qilghan del shu peytte muxter, élige konsul bilen alaqisi bar, xitayliq oqughuchilar uyushmisidiki bir tungganning özige “Séning ismingni konsuldiki tizimlikte körüp qaldim” dep uchur yollighanliqini éytqan. Shuning bilen ular birlikte meslihetliship, paraxot portidin iyordaniyege baridighan paraxot arqiliq misirdin ayrilish we iyordaniyedin türkiyege bérishni pilanlighan. Bashqilarning bélet alghudek iqtisadi bolmighachqa, muxter özidin bashqa yene 3 sawaqdishigha yardem qilip, seper chiqimlirini öz üstige alghan.

Muxter rozi, éli we ularning yene ikki sawaqdishidin ibaret ezherning qanunluq oqughuchiliri bolghan mezkur töt Uyghur 16-iyul küni qahiredin bir qanche sa'et yol yürüp nowéybi paraxot portigha kelgen. Emma tamozhnidin ötidighan chaghda awwal éli bilen yene bir sawaqdishi ötküzülüp, muxter rozi yene bir sawaqdishi bilen birge tosup qélin'ghan. Kéyin paraxotqa olturup bolghan éli bilen uning seperdishi qayta paraxottin yandurup chüshürülgen we qayta tekshürülgen. Port saqchiliri bu töt Uyghurning pasport, bélet we bashqa matériyallirini resimge tartip, qahirediki bash apparatigha yollighan. Etisi muxterdin bashqa 3 kishi chégradin ötüshke ruxset qilinip iyordaniyege mangghan paraxotqa olturghuzulghan. Halbuki muxter yalghuz ayrip qélin'ghan. Uningdin kéyin muxterning téléfonining toki tügep, alaqe üzülgen.

Élining éytishiche, sepdashlar we muxterning ayali hemde misirdiki özlirige yardem qiliwatqan adwokatmu hazirghiche élining xewirini alalmighan. Adwokatning élige déyishiche, éli tutulup ikkinchi küni port saqchiliri muxterni sürüshtürüp kelgen adwokatqa؛ “Biz undaq ademni körmiduq” dep qayturuwetken. Qahirediki Uyghurlar solan'ghan tura türmisidinmu muxterning iz-dériki bolmighandin kéyin adwokat noweybi portigha qayta kélip sürüshtürgen. Ular bu nöwet adwokatqa muxterning qahirege élip kétilgenlikini éytqan bolsimu néme üchün we qaysi orun'gha élip kétilgenliki heqqide héchnéme bilmeydighanliqini éytishqan iken. Hemme resmiyetliri toluq muxterning porttiki tekshürüshte seperdashliridin ayrip élip qélinishi, uning aldida muxterge kelgen xitayning tizimlikige chüshkenlik shepisi, muxterning iz-dérikini qiliwatqan uning ayali we sepdashlirida “Ejeba muxter rozi xitay terepning tizimi boyiche tutulghanmidu?” dégen gumanni kücheytmekte iken.

Téléfon alaqiliri we misirdin türkiyege kelgen oqughuchilar arqiliq dawamliq sepdishi muxter rozining xewirini élishqa tirishiwatqan élining éytishiche, 16 Uyghur tura türmisidin élip kétilip ghayib bolghan, muxter rozi, chégrada tutulup ghayib bolghan bolsa, yene özi tonuydighan ezherde oquwatqanlardin shöhret we perhat 5-iyulda tutqun qilin'ghan. Ular xitayliq oqughuchilar uyushmisida xizmet qiliwatqan, xitay konsuli bilen yéqin alaqisi bar oqughuchilar bolup, perhat kéyin tura türmisige apirilghan we shöhret, öyige bésip kirgen misir saqchiliri teripidin tutup kétilgendin buyan, hazirghiche ularni körgenler yoq iken.

Pikir qoshung

Radi'oning ishlitish shertlirige asasen, pikirliringiz tekshürgüchiler teripidin testiqlinishi we muwapiq derijide tehrirlinishi tüpeyli, tor bette derhal peyda bolmaydu. Siz qaldurghan mezmun'gha erkin asiya radi'osi jawabkar bolmaydu. Bashqilarning köz qarishi we heqiqetke hörmet qilishingizni soraymiz.