Merkiziy asiya döletliri 2009 - yili yawropa bahasida tebi'iy gaz satidu
2008.03.16
Yéqinda özbékistan, qazaqistan, türkmenistan we rusiye énérgiye sahesige mensup erbablar uchriship, muzakirilerdin kéyin, 2009 - yilidin étibaren bu döletlerning rusiyige yawropa bahasi bilen tebi'iy gaz sétishi heqqide pütüshüm hasil qilghan. Tebi'iy gazning bahasi mesilisi uzundin buyan ottura asiya jumhuriyetlirini narazi qilip kelgen bolup, chünki ular özlirining tebi'iy gaz mehsulatlirini rusiyige 50 dollar etrapida satatti. Rusiye ulardin her ming kub métir gazni 50 dollardin élip, yawropagha 200 dollargha sétip, köp payda alghan bolsimu, lékin ottura asiya döletlirining gaz bahasini östürüsh telipini qobul qilmighan.
Rusiye her yili ottura asiyadin 60 milyard kub métir gaz alip, rayondiki eng chong xéridargha aylan'ghan, emma yéqinqi yillardin buyan türkmenistan,qazaqistan w özbékistan xitay hem yawropa ittipaqi bilen sözliship, öz tebi'iy gazlirini ulargha biwasite sétishning yolini izdigen. Bu döletler bilen xitay arisida tebi'iy gaz turubisi yatquzush kélishimliri imzalan'ghan idi. Türkmenistan, özbékistan we qazaqistanning mundaq bara - bara rusiyining monopolidin qutulush herikiti axiri ottura asiyaning énérgiye menbelirini qamal qilishtin mehrum bolup qélishni xalimighan rusiyini bu döletlerning gaz bahasini östürüsh telipini oylishishqa hemde yol qoyushqa mejbur qilghan.
Rusiye merkiziy asiyadin sétiwalghan gazni ukra'iniye we gruziye qatarliqlargha hemde gherbiy yawropagha éksport qilidu. Xewerlerdin qarighanda, özbékistan prézidénti kerimof moskwani ziyaret qilghanda putindin gazning bahasini östürüshni telep qilghan iken. (Ümidwar)
Munasiwetlik maqalilar
- Qirghizistanliqlar qaytidin familisini ruschilashturmaqta
- Xitay qirghizistan, özbékistan we qazaqistan arisida yéngi tömür yol liniyisi achidu
- Amérika prézidénti jorj bush ottura sherq ziyaritini dawamlashturuwatidu
- Xitay, qazaqistan qatarliq alte dölet qedimqi yipek yoli medeniyet izlirini dunya medeniyet mirasi qilish üchün teklip teyyarlimaqta
- Y b h t qirghizistan da'irilirining öktichilerni basturghanliqini eyiblidi
- Xu jintaw özbékistan'gha tekrar prézidént bolghan kérimofni tebriklidi
- Tebi'y gaz sodisi rusiye bilen bélarusiyining birlishish mesilisi bilen baghlan'ghan
- Darfur partizanliri xitayning sudandiki néfitlikige hujum qozghidi
- Qazaqistan yawropa bixeterlik we hemkarliq teshkilatining re'is döliti bolidu
- Shangxey guruhigha eza döletlerning medeniyet xadimlirining bilim ashurush kursi ürümchide ötküzüldi
- Wu banggwo, sherqiy türkistan küchlirini basturushta yardem bergen özbékistan'gha rexmet éytti
Köp körülgen xewerler
RFA
- Rézhissor ikram nurmemet térrorluq bilen eyiblinip 6 yérim yilliq késiwétilgen
- Ukra'inada “Uyghurlarning mustemlike qilinishi we ukra'inlarning teqdiri” dégen témida söhbet élip bérilghan
- Yuqiri derijilik emeldar shirzat bawudun jaza ötewatqan türmide sirliq halda jan üzgen
- Yawropa parlaménti qararname maqullap xitay hökümitidin jaza lagérlirini taqashni telep qildi
- “Xitay gulagidin hayat qélish” namliq kitab “Aldinqi front edebiyati mukapati” gha érishti