Fridirk folman: “Perhat tursun edebiyat erkinliki we Uyghur xelqi üchün küchlük bir awaz”

Shéwitsiye xelq'ara qelemkeshler jem'iyiti türmidiki yazghuchilar komitétining mu'awin re'isi firidirk folman(Fredrik Fällman) perhat tursunning “Tuxolisky edebiyat mukapati” gha érishkenlikini jakarlimaqta. 2022-Yili 30-séntebir.

Xitay türmisidiki ataqliq yazghuchi perhat tursun shiwétsiye qelemkeshler jem'iyitining “Tuxolisky edebiyat mukapati” gha érishken.

Perhat tursun Uyghur hazirqi zaman modérnizm edebiyatining tipik wekilliridin biri bolup, perhat tursunning 2017-yili bashlan'ghan chong tutqunida xitay hökümiti teripidin 16 yilliq késiwétilgenliki melum bolghanidi.

Shiwétsiye qelemkeshler jem'iyiti 30-séntebir bayanat élan qélip, “Edebiyat erkinlikining küchlük awazi” bolghan perhat tursunning bu mukapatqa layiq körülgenlikini bildürgen.

Bayanatta perhat tursun'gha: “1990-Yillardin béri Uyghurlar arisida yéngi bir edebiyat-sen'et éqimi yaratqan Uyghurlarning eng muhim modérnist yazghuchisi” dep baha bérilgen.

Shiwétsiye qelemkeshler jem'iyiti türmidiki yazghuchilar komitétining mu'awin re'isi firidirk folman(Fredrık Fällman) ziyaritimizni qobul qildi. U perhat tursunning bu mukapatqa layiq körünüshi heqqide toxtilip mundaq dédi:

“Tuxolisky mukapati ziyankeshlikke uchrighan, tehditke uchrighan yaki sürgün qilin'ghan aptor yaki neshriyatchilargha bérilidu. Perhat tursun 16 yilliq qamaq jazasigha höküm qilin'ghan. Perhat tursun edebiyat erkinliki we Uyghur xelqi üchün küchlük bir awaz. Shuning üchün perhat tursun bu mukapatni élishqa heqliq”.

Perhat tursunning “Chong sheher” namliq romani kolombiye uniwérsitéti neshriyati teripidin in'gliz tilida neshr qilin'ghandin kiyin, xelq'arada zor tesir qozghighan bolup, “Wol-sitrét zhurnili”, “Nyu-york waqti”, “Iqtisadshunas” qatarliq dunyaning eng dangliq axbarat wasitiliride mexsus xewerler we obzorlar élan qilin'ghanidi.

Firidirk folman ziyaritimiz dawamida perhat tursun heqqide toxtilip yene mundaq dédi: “Perhat tursun til bilen edebiy tejribe élip barghan muhim modérnist yazghuchilarning biri.

Ijtima'iy ölchem we en'eniwi cheklimilerge qarshi jeng élan qilghanliqi, heq we hoquqliridin waz kechmigenliki muhim bir amil. Uning shé'irliri, hékayiliri, romanliri, qolgha keltürgen tejribiliri pewqul'adde we kishini tesirlendüridu. U, insanlarning kechürmishlirining resimini sizghan”.

Shiwétsiye qelemkeshler jem'iyitining ezasi abdushükür muhemmed ependi ziyaritimizni qobul qilip, perhat tursunning bu mukapatqa érishish jeryani we mukapatning perhat tursun'gha bérilgenlikining sewebliri toghrisida tepsiliy toxtaldi.

“Tuxolisky” mukapati ziyankeshlikke uchrighan yaki sürgün'ge mejburlan'ghan yazghuchi yaki neshriyatchilargha bérilidighan bir mukapat bolup, edebiyat erkinlikini teshebbus qilish we siyasiy zulumgha qarshi turush jehettin muhim ehmiyetke ige iken.

Melum bolushiche, mukapat tarqitish murasimi bu yil 15-noyabir küni sitokholmda ötküzülidiken.