Qirghizistan Uyghur yashliri Uyghur tilini saqlap qélishqa tirishmaqta
2022.08.18

Qirghizistanliq Uyghurlardin layihelesh kespi bilen shughullinidighan ilzat kerimof we repiqisi sen'etkar zarina ibdiminowa “Uyghur mérch” yeni Uyghur témisidiki maykilarni layihelep chiqqan. Ular Uyghur tilini saqlap qélishqa, yashlar arisida Uyghur tilini omumlashturushqa tirishmaqta.
Dizaynér, yeni layiheligüchi ilzat kerimof Uyghur témisidiki 11 türlük maykini layihelep chiqti. Shu maykilarning aldi teripide ottura asiyada köprek ishlitilidighan Uyghur letipiliri we chaq-chaq söz- ibariliri, shundaqla Uyghur milliy medeniyitige xas bolghan resimler teswirlen'gen. Radi'omiz ziyaritimizni qobul qilghan ilzat kerimof, bügünki weziyette Uyghur tilini saqlap qélishning mes'uliyiti yashlarning üstide dédi.
Ilzat kerimof 1994-yili bishkek shehirining etrapidiki “Pétrowka” yézisida tughulup bishkek shehiride binakarliq uniwérsitétida bilim alghan. 2019 – Yili ispaniye shirkiti uyushturghan “Mantra. Nur” dégen layiheligüchiler musabiqiside ilzat kerimof özining “Kran” chirighi layihesi bilen 1-orun'gha érishti. “architime.ru” tor axbaratining bildürüshiche ilzat karimofning “Kran” dep atalghan chirighi 55 dölette ishlepchiqirilidiken.
Ilzat karimof bilen zarina ibdiminowalar layihelep chiqqan “Uyghur mérch” dep atalghan maykilar ijtima'iy taratqularda, tor betliride tarqitilip hem qayilliq we bezi tenqidlerni qozghidi. Birqisim kiyim layiheligüchiliri öz teklipliri bilen ortaqliship, mayka emes bir könglek bolsa, yene bashqilar resim emes belki bir Uyghur milliy endizisi bolsa téximu yaxshi bolatti dégen pikirlirini izhar qilghan.
Layihiligüchi zarina ibdiminowaning déyishiche eng köp tenqidler sözlerning imlasi mesiliside bolghaniken. Shuni hel qilish üchün ular kirilche yéziqini tüzitish üchün qirghizistanda Uyghur tilida neshr qilinidighan “Ittipaq” gézitining muherriri zumret roziyéwagha, latin yéziqini tüzitish üchün qazaqistandiki alimlargha muraji'et qilghanliqini éytti. Maykilardiki ipadiler Uyghur tilida kiril we latin herpliride yézilghan. Ziyaritimizi qobul qilghan zarina xanim, “Millitim üchün néme qildim?” dégen so'alni her bir Uyghur öz aldigha qoyush kéreklikini éytti.
Dunya Uyghur qurultiyi yashlar komitétining re'isi erkin zunun, ziyaritimizni qobul qilip, shu maykilarni yashlarning Uyghur tilini öginishidiki bir töhpe dep tekitlep, ulargha utuq tilidi.
Qirghizistan yashliri milliy kimlikini saqlap qélishta tirishchanliq körsitip, 2013-yili “Yashliq awazi” guruppisini teshkilligen. Ular 10-yildek Uyghur yashliridin yétiship chiqqanlargha mukapat bérip, türlük til, bilim we tenheriket musabiqilirini uyushturghanidi. Bügünki künlerde qirghizistan Uyghurliri “Ittipaq” jem'iyitining yashlar komitétimu Uyghur milliy pa'aliyetlirini uyushturup milliy medeniyet we sen'etni saqlap qélishqa tirishmaqta. Uyghur tilini öginish we uni terghib qilish bularning muhim ishlirining biridur.