Xillariy kilinton namrat döletlerni xitaydin hoshyar bolushqa chaqirdi
2011.12.01
Kilinton sözide tereqqiy qiliwatqan döletlerning xitaygha oxshash yéngi tereqqiy qilghan döletlerning yardimini qobul qilghanda hoshyar bolushi kéreklikini eskertip: “Xitaygha oxshash yéngi tereqqiy qilghan döletler emeliyette bu döletlerning iqtisadiy tereqqiyatini ilgiri sürüshke emes, belki ularning tebi'iy bayliqlirigha ige bolushqa qiziqidu” dégen.
Kilinton yene mundaq dégen:
-Bezi iqtisadiy yardemler dölet iqtisadidiki yétishmeslikni waqitliq hel qilsimu, emma biz shuni dawamliq körüp kéliwatimizki, yar léwige kep qalghanda qilin'ghan bundaq iqtisadiy yardem hergizmu öz küchige tayinip ish körüsh pursiti yaratmaydu.
Téxi yéqindila xillariy kilinton sherqiy jenubiy asiya döletliri bashliqliri yighinigha qatniship, jenubiy déngizning igilik hoquqi mesilisige oxshash xitayning nazuk mesilisidiki meydanini ipadiligen we jenubi déngiz rayonida xitaygha qarshi igilik hoquq kürishi qiliwatqan döletlerni qollaydighanliqining bésharitini bergen idi.
“Muhapizetchi” gézitining mulahize qilishiche, klintonning bu qétimliq ziyariti bir tereptin birma hökümiti élip bériwatqan siyasiy islahatlarni qollashni meqset qilsa, yene bir tereptin xitayning birmigha oxshash mol kan bayliqigha ige bir dölettiki tesirini azaytishni meqset qilidiken.
Xillariy kilinton 55 yil aridin kéyin birmigha barghan tunji amérika rehbiri bolup hésablinidu. U eger birma hökümiti siyasiy islahatqa dawam qilghan teqdirde, teqdirleshke ériship, amérikining birma bilen bolghan alaqisini küchlendüridighanliqini éytqan. U bu qétimliq ziyaritide birmining ataqliq kishilik hoquq pa'aliyetchisi ang sang suki xanim bilen uchrashqan.