Xitay ölkilirige aldap kétilgen 3000 din artuq Uyghur baliliri qayturup kélindi

Düshenbe küni xitay xewer toridin ashkarilinishiche,, Uyghur éli jama'et xewpsizlik da'iriliri 2006 - yilidin bashlap 2008 - yilining axirighiche xitay ölkilirige aldap kétilip oghriliq, yanchuqchiliq we bashqa jinayetlerge mejburlan'ghan 3056 neper yash ösmürni qayturup kelgen.

Adem bédikliri, jinayet guruhlirining qolidin qutulup a'ililirige qaytqan bu balilar asasen qeshqer, xoten we aqsuning namrat jayliridin bolup, hemmisi dégidek xitay ölkiliride yanchuqchiliq, oghriliqqa oxshash jinayetlerge mejburlan'ghan we bu jeryanda rohiy, jismaniy jehetlerdin intayin éghir xorlan'ghan, ziyankeshliklerge uchrighan.

Xewerlerdin ashkarilinishiche, 8 chong adem bédikliri guruhi pash bolghan, 177 neper jinayetchi tutulghan hemde yene guruhlar teripidin türlük jinayetlerge mejburlan'ghan téxi qoramigha yetmigen yash ösmürlerdin 746 nepiri a'ililirige qayturulghan.

Uyghur balilirining xitay ölkilirige aldinip, sétilip barghandin kéyin jinayetlerge mejburlinishi hemde heq ‏ - hoquqlirining éghir depsende qilinishi yillardin béri, erkin asiya radi'osi qatarliq xelq'ara metbu'atlarda tenqidliniwatqan shundaqla xitayning xelq wekilliri qurultayliridimu otturigha qoyuluwatqan bolup, hökümet heq - hoquqliri éghir dexlige uchrawatqan Uyghur balilirini, weyran boluwatqan nechche minglarche a'ililerni qutquzushqa jiddiy heriket qilmighanliqtin, bir qanche yil ilgiri, bir qisim Uyghur ziyaliylar özlikidin teshkillinip xitay ölkiliride sersan boluwatqan Uyghur balilirini qutquzushqa heriket qilghan idi, mezkur heriketke qatnashquchilarning bildürüshiche, 1990 - yillardin kéyin xitayning, shangxey, béyjing, gu'angju, shinjin qatarliq chong sheherlirige aldinip bérip jinayetlerge mejburlan'ghan Uyghur balilirining sani texminen 40 mingdin ashidiken.