Ghulja nahiyilik darilmu'elliminning “Terbiyilesh merkizi” ge özgertilgenliki ashkarilandi
2017.09.20
Buningdin birqanche yillar ilgiri “Kespi toluq ottura mektep” ke özgertilgen ghulja nahiyilik darilmu'elliminning bu yildin bashlap atalmish “Mesilisi bar” kishilerge yépiq teshwiqat élip baridighan “Terbiyilesh merkizi” ge aylandurulghanliqi melum boldi. Töwende diqqitinglar muxbirimiz méhribanning bu heqte ghulja nahiyisidin igiligen melumatlirida bolghay.
Ili diyarida bashlan'ghuch-ottura mektep oqutquchilirini yétishtürüsh we bilim ashurushni asasiy oqutush wezipisi qilghan ghulja nahiyilik darilmu'ellimin, yeni ghulja sipen mektipining nami 2010-yildin bashlap “Kespi toluq ottura mektep” ke özgertilgen idi.
Yéqinda igiligen ehwallardin Uyghur aptonom rayonida dawamlishiwatqan “Diniy ashqunluq” qa we hökümet kadirliri ichidiki “Ikki yüzlimichi” lerge zerbe bérish herikitide mezkur mektepning ghulja nahiyisidiki “Yépiq terbiyilesh merkizi” ning birige aylandurulghanliqi ashkarilandi.
Öz kimlikini ashkarilimasliq sherti bilen ziyaritimizni qobul qilghan bir xanimning bildürüshiche, ghulja nahiyiside hazirgha qeder 5 jayda her xil namlar qoyulghan “Yépiq terbiyilesh merkezliri” bar iken. Bularning üchi ghulja nahiye bazirida bolup, ular nahiyilik partiye mektipi, ghulja nahiyilik ashliq idarisi we “Kespiy ottura mektep” dep özgertilgen sabiq nahiyilik darilmu'ellimin ichige jaylashqan iken.
Mezkur “Terbiyilesh merkizi” ge qandaq ademlerning baridighanliqi heqqide toxtalghan bireylenning bildürüshiche, nahiyilik darilmu'elliminning shara'iti ghuljidiki bashqa “Terbiyilesh merkezliri” ge sélishturghanda birqeder yaxshi bolup, mektepte yene mexsus kesipler boyiche terbiyilinidighan adettiki oqughuchilarmu oquydiken. Siyasiy jehettin terbiyilinidighanlar bolsa adette bir heptidin ikki heptigiche siyasiy öginishke qatnashturulup, idiyiwi terbiye élip bérilghandin kéyin, andin öylirige qayturulidiken.
Ghulja nahiyisidiki hökümet organliridin ehwal igilesh üchün ghulja nahiyilik hökümet ishxanisi ghulja nahiyilik kespiy toluq ottura mektep ishxanisi we ghulja nahiyilik ma'arip idarisi qatarliq jaylargha téléfon qilduq.
Nahiyilik darilmu'ellimin, yeni hazirqi “Kespi toluq ottura mektep” dep atiliwatqan “Yépiq terbiyilesh merkizi” bilen nahiyilik ma'arip idarisige urghan téléfonlirimiz jawabsiz qaldi. Emma nahiyilik hökümet ishxanisining téléfoni ulandi.
Téléfonimizni alghan xitay kadir “Kespi toluq ottura” mektepning “Terbiyilesh merkizi” ge özgertilgenlikidin xewiri bolsimu, emma mezkur mektepte siyasiy jehettin élip bériliwatqan telim-terbiyining mezmuni we ijra qilinish usuli qatarliq konkrét ehwallardin xewiri yoqluqini bildürdi.
Muxbir: silerning ghulja nahiyisidiki darilmu'elliminning nami “Kespi toluq ottura mektep” ke özgertildi dep anglidim, bu rastmu?
Xitay xadim: he'e, u mektep “Kespiy toluq ottura” dep atilidu.
Muxbir: inkas qilinishiche, u jaygha qanun bilim sewiyisi töwen kishiler apirilip, siyasiy-qanun terbiyisi élip bérilidiken shundaqmu?
Xitay xadim: shundaq, shundaq, hazir bu kespi toluq ottura terbiyilesh merkizige özgertildi.
Uningdin yene mezkur “Terbiyilesh merkizi” heqqide téximu tepsiliy ehwallarni sorighinimizda, özining hökümet katipi ikenlikini bildürgen bu xitay kadir jawab bérishtin bash tartti: “Siz bilmekchi bolghan mesililerni men sizge chüshendürüshke amalsiz, chünki biz bu xil orunlarni bashqurmaymiz, konkrét mesililer bizning hel qilish da'irimizde emes. Hökümet ishxanisining ishliri hazir bir'az aldirash. Chünki bu jay nahiyilik hökümet ishxanisi. Men bu yerde yalghuz ishleymen.”
Uningdin “Undaqta, siz bu ishxanining bashliqimu?” dep sorighinimizda, u nahayiti éhtiyatchanliq bilen özining katip ikenlikini bildürüp, bundaq sezgür we konkrét mesililerge jawab bérelmeydighanliqini qayta-qayta tekitlidi: “Yaq, yaq. Men bu ishxanining katipi. Eger sizning konkrét mesililer heqqide bashqa so'alliringiz bolsa, alaqidar idarilargha bérip ulardin ehwal igileng. Méning yene bashqa ishlirim bar, men ularni bir terep qilishim kérek.”
Gugul we xitayning beydu qatarliq izdesh béketliridin tekshürüshimizche, ghulja nahiyilik darilmu'ellimin ötken esirning 50-yilliridin kéyin qurulghan, bashlan'ghuch-ottura mektep oqutquchilirini terbiyilesh mektipi iken. 80-Yillarning otturiliri mezkur mektep oqutquchilar bilim ashurush merkizige aylandurulup, yerlikler arisida “2-Sipen” depmu atalghan iken. 80-Yillarning axiridin 2000-yillarning deslepki mezgilliride mezkur mektep ghulja nahiyisini öz ichige alghan ili oblastigha qarashliq chapchal, nilqa, künes, tékes, mongghulküre, toqquztara nahiyiliridiki bashlan'ghuch mektep oqutquchilirining bilim ashurush merkizige aylandurulghan. 2010-Yili ghulja nahiyiside élip bérilghan yézilardiki milliy toluq ottura mekteplerni qisqartip, xitay mekteplirige qoshuwétish, “Qosh tilliq” toluqsiz ottura mekteplerni qurush shamilida mezkur mektepning nami “Kespiy toluq ottura” dep özgertilgen. 2017-Yiligha kelgende bolsa mezkur mektep ghulja nahiyisidiki “Yépiq terbiyilesh merkezliri” ning birige aylandurulghan.